Վիքիպեդիա

«Մասնակից:Մեծն Աննա/Սևագրություն 4»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Պիտակ՝ հետշրջված
Տող 1.
'''Անտոնինա Մակարովնա Մակարովա''' (ծնված՝ '''Պանֆիլովա'''<ref name="Соловьев">{{книга|автор=Соловьёв Ю. П.|заглавие=Краткий очерк истории судоустройства на Брянской земле|место=Брянск|издательство=Ладомир|год=2014|страницы=158|страниц=200|isbn=9785915162920}}</ref><ref name="дилетант"/><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=-WiqAfuzLag ''Медведев С.'' Загадки века (4-й сезон). Тонька-пулемётчица // Youtube.com]</ref>, ամուսնության ժամանակ՝ '''Գինզբուրդ'''), խորհրդային [[Ռազմական հանցագործություն|ռազմական հանցագործ]], Լոկոտի շրջանի դահիճը [[Հայրենական մեծ պատերազմիպատերազմ]]ի ժամանակ, գերմանական օկուպացիոն իշխանությունների և ռուս կոլաբորացիոնիստների մոտ ծառայության ժամանակ գնդակահարելով շուրջ 1500 մարդ, հիմնականում խորհրդային պարտիզաններ և խաղաղ բնակչություն: Կրակոցների պահին հայտնի էր նաև '''Տոնկա-գնդացրորդուհի''' անունով: Հետագայում ամուսնացել և աշխատել է կարի արտադրամասում որպես վերահսկիչ, սակայն 1970-ական թվականների վերջին բացահայտվել և մահապատժի է դատապարտվել: Դարձել է ԽՍՀՄ-ի հետծննդյան շրջանում գնդակահարված երեք կանանցից մեկը:
 
== Կենսագրություն ==
Տող 6.
Անտոնինայի կենսագրության մեջ դեռևս շատ անորոշ պահեր կան<ref name="дилетант">{{cite web|url=http://diletant.media/articles/33169841/|title=Процесс. Суд над Тонькой-пулемётчицей|date=2016-12-31|publisher=[[Дилетант (журнал)|Дилетант]]|accessdate=2015-01-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170102133732/http://diletant.media/articles/33169841/|archivedate=2017-01-02|deadlink=no}}</ref>: Ծնվել է 1920 թվականի մարտի 1-ին, չնայած որոշ աղբյուրներում նշվում են 1922 և 1923 թվականները, ծննդավայրը նշվում են Վոլկովկա գյուղը և Մոսկվան<ref name="Соловьев" /><ref name="дилетант"/>: Մեծացել է Փոքր Վոլկովկայում, յոթ երեխաներից ամենափոքրն էր։ Ծնվելուց անունը եղել է Անտոնինա Մակարովնա Պանֆիլովա: Այն հանգամանքները, որոնց դեպքում նրա ազգանունը դարձել է Մակարովա, մինչև վերջ պարզված չեն, սակայն, ըստ առավել տարածված վարկածի, դա տեղի է ունեցել տարրական դպրոցում: Երբ Անտոնինան 7 տարեկան հասակում գնացել է գյուղի դպրոցի առաջին դասարան, նա ամաչել է ուսուցչուհուն ասել իր անունը, իսկ դասընկերները սխալմամբ ասել են, որ նա «Մակարովա» է իր հոր անունով: Այս միջադեպը սկիզբն էր այն բանի, որ բոլոր հետագա փաստաթղթերում, այդ թվում՝ ինչպես դպրոցական, այնպես էլ անձնագրում և կոմսոմոլական տոմսերում, նրա անունը գրվել է որպես Անտոնինա Մակարովնա Մակարովա: Անհայտ պատճառներով ծնողները այդ սխալը չեն ուղղել<ref name="Сидорчик">{{cite web|url=http://www.aif.ru/society/history/istoriia_palacha_Tonki-pulemyotchitcy|title=Палач. Настоящая история Тоньки-пулемётчицы|author=Сидорчик А.|date=2015-01-12|publisher=[[Аргументы и факты]]|accessdate=2018-01-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180115080901/http://www.aif.ru/society/history/istoriia_palacha_Tonki-pulemyotchitcy|archivedate=2018-01-15|deadlink=no}}</ref>:
 
Անտոնինան ճշգրիտ գիտությունների նկատմամբ հատուկ եռանդ չի ցուցաբերել, նա ավելի շատ սիրում էր պատմությունը[[Պատմություն|պատմություն]]ը և աշխարհագրությունը[[Աշխարհագրություն|աշխարհագրություն]]ը: Գյուղի դպրոցում սովորել է 8 տարի, որից հետո ընտանիքը տեղափոխվել է Մոսկվա, որտեղ աղջիկն ավարտել է մնացած երկու դասարանները: Դպրոցից հետո ընդունվել է ուսումնարան, իսկ հետո՝ բժշկական տեխնիկում, պատրաստվում էր բժիշկ դառնալ: Ըստ որոշ տվյալների՝ նրա հերոսուհին եղել է Անկա գնդացրորդուհին, «Չապաև» ֆիլմի կրասնոարմեացի աղջիկը, որի պատմությունը ոգեշնչել է Անտոնինային պատերազմի գնալ<ref name="Сидорчик"/><ref name="правда"/>:
 
=== Կյանք պատերազմին ===
1941 թվականին, երբ սկսվել է [[Հայրենական մեծ պատերազմըպատերազմ]]ը, Մակարովան կամավոր է գնացել ռազմաճակատ, որտեղ աշխատել է որպես բուֆետչիկ և սանիտարական<ref name="дилетант"/>:
 
Այդ նույն տարվա աշնանը նա հայտնվել է այն քչերի թվում, ովքեր ողջ են մնացել Վյազեմյան գործողությունում, և իր մասի ջախջախումից հետո մի քանի օր թաքնվել է անտառում, բայց ի վերջո ձերբակալվել է գերմանացիների կողմից<ref>{{Cite web|url=https://pamyat-naroda.ru/heroes/memorial-chelovek_dopolnitelnoe_donesenie65121770/?backurl=/heroes/?last_name=%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0&first_name=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B0&middle_name=%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0&date_birth=&adv_search=y&group=all&types=pamyat_commander:nagrady_nagrad_doc:nagrady_uchet_kartoteka:nagrady_ubilein_kartoteka:potery_doneseniya_o_poteryah:potery_gospitali:potery_utochenie_poter:potery_spiski_zahoroneniy:potery_voennoplen:potery_iskluchenie_iz_spiskov:potery_kartoteki:potery_vpp&page=1|title=Макарова Антанина Макаровна, 08.10.1941, попал в плен (освобожден), :: Донесение о потерях :: Память народа|publisher=pamyat-naroda.ru|accessdate=2020-01-13}}</ref>: Որոշ ժամանակ անց նա և զինվոր Նիկոլայ Ֆեդչուկը, հարմար պահը որսալով, փախել են գերությունից: Մի քանի ամիս նրանք միասին թափառել են շրջակայքում՝ փորձելով դուրս գալ գերմանական շրջակայքից: Հետագայում հարցաքննության ժամանակ Մակարովան ասել է, որ ինքը շատ վախեցած էր, ուստի գնացել է Ֆեդչուկի հետ՝ նրան առաջարկելով որպես այսպես կոչված «դաշտային կին»<ref name="следствие" />:
Տող 21.
Նա նաև ասել է, որ իրեն երբեք չի տանջել խղճի խայթը, քանի որ մահապատժի ենթարկվածներին իրենք ընկալել են ոչ թե որպես ինչ-որ անսովոր բան, այլ միայն որպես պատերազմի գին: Այնուամենայնիվ, հարցաքննությունների ժամանակ ավելի ուշ նա հիշել է մահապատիժներից մեկի հանգամանքները, որտեղ գնդակահարության դատապարտված տղան մահվանից առաջ բղավել է նրան. «Այլևս չենք տեսնի իրար. ցտեսություն, քույրիկ»<ref name="дилетант"/>: Դատապարտյալներին մահապատժի էին ենթարկում մոտ 27 հոգանոց խմբերով։ Եղել են օրեր, երբ նա մահվան դատավճիռները կատարել է օրական երեք անգամ: Պաշտոնական տվյալներով՝ նա գնդակահարել է մոտ 1500 մարդու, բայց միայն 168 մարդու է հաջողվել վերականգնել անձնագրային տվյալները: Հիմնականում դրանք խորհրդային պարտիզաններ էին, նրանց ընտանիքների անդամներն ու խաղաղ բնակչությունը՝ կանայք, ծերեր ու երեխաներ: Մակարովան գնդակահարելու յուրաքանչյուր դեպքի համար ստացել է 30 ռեյխսմարկ, որից հետո այդ գումարը հաճախ համեմատվել է 30 արծաթի հետ<ref name="правда"/>: Դատավճիռների կատարումից հետո Մակարովան դիակներից հանել է իրեն դուր եկած հագուստը՝ պատճառաբանելով այսպես. «Իսկ ի՞նչ: Անհետանա՞ն լավ ապրանքները»<ref name="дилетант"/>: Նա բողոքել է, որ սպանվածների հագուստի վրա մնում են արյան մեծ կետեր և փամփուշտներից անցքեր: Ականատեսները հիշում էին, որ Մակարովան գիշերները հաճախ էր գալիս տեղի ձիանոց, որտեղ գերմանացիները բանտ էին սարքել մահվան դատապարտվածների համար, և ուշադիր նայում էր բանտարկյալներին, կարծես նախապես հսկելով նրանց իրերը: Վկաներից մեկը պատմել է, որ մարդկանց մեծ կուտակումների ժամանակ պատժիչը դուրս է եկել և մտրակել<ref name="следствие"/>: Տունկա-գնդացրորդուհի մականունով դահիճի մասին լուրեր են տարածվել, և որոշ պարտիզաններ նույնիսկ հայտարարել են նրա որսի մասին<ref name="Сидорчик"/>:
 
Մակարովան հաճախ է եղել տեղի երաժշտական ակումբում, որտեղ մեծ քանակությամբ ալկոհոլ է օգտագործել և տեղացի մի քանի այլ աղջիկների հետ ինտիմ կապի մեջ է մտել ոստիկանության և գերմանացի զինվորների հետ, հաճախ փողի դիմաց: Աղջիկների հետ ընկերական հարաբերություններ չէր ունեցել<ref name="Из"/>: Նման անշնորհք կյանքը հանգեցրել է նրան, որ 1943 թվականի ամռանը Մակարովան տեղափոխվել է գերմանական թիկունքային հոսպիտալ՝ սիֆիլիսից բուժվելու համար, ինչի պատճառով խուսափել է պարտիզանների և [[Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ|Կարմիր բանակիբանակ]]ի գրավումից, որոնք սեպտեմբերի 5-ին ազատել են Լոկոտըը: Թիկունքում Մակարովան սիրավեպ է սկսել գերմանացի ավագ խոհարարի հետ, որը նրան իր վագոնային գնացքով գաղտնի տարել է [[Ուկրաինա]], իսկ այնտեղից՝ [[Լեհաստան]]: Այնտեղ եֆրեյտորին սպանել են, իսկ Մակարովային գերմանացիները ուղարկել են ՔենիգսբերգՔյոնիգսբերգ համակենտրոնացման ճամբար<ref name="следствие"/>: Երբ 1945 թվականին Կարմիր բանակը գրավել էր քաղաքը, Մակարովան իրեն խորհրդային բուժքրոջ տեղ էր դրել գողացված ռազմական տոմսի շնորհիվ, որում նշել էր, որ 1941-1944 թվականներին աշխատել է 422-րդ սանիտարական գումարտակում, և բուժքույր է աշխատել խորհրդային շարժական հոսպիտալում: Այստեղ էլ նա ծանոթացել է քաղաքի գրոհի ժամանակ վիրավորված երիտասարդ սերժանտ Վիկտոր Գինզբուրգի հետ: Արդեն մի քանի օր անց նրանք ամուսնացել են, Անտոնինան վերցրել է ամուսնու ազգանունը<ref name="правда"/>:
 
=== Հետագա ճակատագիր ===
Նորապսակները սկզբում ապրել են [[Կալինինգրադի մարզումմարզ]]ում, ավելի ուշ հաստատվել են Լեպելում ([[Բելառուսական ԽՍՀ]]): Գինզբուրգը գալիս էր Պոլոցկից, նրա ամբողջ ընտանիքը սպանվել էր պատժիչներով<ref name="правда"/>: Նրանք երկու դուստր են ունեցել։ Անտոնինան և նրա ամուսինը վայելում էին իրենց հարգանքն ու արտոնությունները՝ որպես պատերազմի վետերաններ, պարգևատրվել են մի քանի շքանշաններով, նրանց լուսանկարները ցուցադրվել են տեղի թանգարանում: Կինը հանդիպել է դպրոցականների հետ պատերազմի մասին հիշողությունը պահպանելու շրջանակում<ref name="дилетант"/><ref name="правда"/>: Նրա իսկական ինքնության մասին չգիտեին ոչ ամուսինը դուստրերի հետ, ոչ էլ ծանոթ ընտանիքները: Մակարովայի լուսանկարները բացահայտելուց հետո շտապ հեռացվել են թանգարանից և հանվել թանգարանային ֆոնդերից<ref name="правда"/>:
 
Գինզբուրգը տեղական կարի ֆաբրիկայում աշխատել է որպես վերահսկող, որտեղ իրականացրել է արտադրանքի որակի հսկողություն: Նա համարվում էր պատասխանատու և բարեխիղճ աշխատող, նրա լուսանկարը հաճախ հայտնվում էր տեղի պատվո տախտակի վրա: Բացի այդ, Անտոնինան աշխատելով այդքան երկար տարիներ, ընկերներ ձեռք չէր բերել: Ֆաինա Տարասիկը, որն այն ժամանակ գործարանի կադրերի բաժնի տեսուչն էր, հիշում էր, որ գործընկերը շատ փակ, քիչ խոսուն էր և կոլեկտիվ հավաքների ժամանակ փորձում էր հնարավորինս քիչ ալկոհոլ օգտագործել: Հավանաբար, նա վախենում էր խոսել: Կինը հետագայում պատմում էր. «Հնարավոր չէ միշտ վախենալ: Առաջին տասը տարին ես սպասում էի դռան թակոցներին, իսկ հետո հանգստացա: Չկա այնպիսի մեղք, որ մարդուն ողջ կյանքի ընթացքում տանջի»<ref name="Из"/><ref name="две"/>:
Տող 31.
Պետանվտանգության մարմինները սկսել են կոլաբորացիոնիստուհուն որոնել անմիջապես այն բանից հետո, երբ Լոկոտը ազատ է արձակվել գերմանացիներից: Սակայն փրկված բնակիչները կարողացել են քննիչներին հայտնել նրա մասին չափազանց ժլատ տեղեկություններ, քանի որ նրանք բոլորը նրան ճանաչել են միայն որպես «Տոնկա-գնդացրորդուհի»։ Մյուս նմուշներից, որոնք կոչվում են «ծանր և ծակող հայացք», տարիքը մոտավորապես 21 տարի է, հավանաբար, մոսկվացի, մուգ մազերով, ճակատին ծալված<ref name="правда"/><ref name="следствие"/>: Նրան փնտրում էին գերիների և վիրավորների շրջանում, վարկած էր առաջ քաշվել, թե նրան սպանել են կամ էլ արտասահման են տարել գերմանական հատուկ ծառայությունները<ref name="следствие"/>:
 
Որոնումները ձգվել են 30 տարով։ Ինչպես հիշում էր ՊԱԿ քննիչ Պյոտր Գոլովաչովը, որը զբաղվում էր նացիստական հանցագործների որոնմամբ, աշխատակիցները «գործը ժառանգաբար էին հանձնում»: Պարբերաբար այն հայտնվել է արխիվներում, սակայն կրկին բացվել է հերթական կոլաբորացիոնիստի ձերբակալությունից հետո<ref name="правда"/>: Միայն 1976 թվականին գործը շարժվել է մեռյալ կետից, երբ Բրյանսկում[[Բրյանսկ]]ում քաղաքային հրապարակում մի տղամարդ բռունցքներով հարձակվել է ոմն Նիկոլայ Իվանինի վրա, որում ճանաչել է Լոկոտոյի բանտի ղեկավարին գերմանական օկուպացիայի ժամանակ: Իվանինը, որը թաքնվում էր այս ամբողջ ընթացքում, չի հրաժարվել և մանրամասն պատմել է իր այն ժամանակվա գործունեության մասին, միաժամանակ հիշատակելով նաև կին դահիճին, որի հետ նա կարճատև սիրավեպ է ունեցել: Եվ չնայած նրան, որ նա սխալմամբ քննիչներին անվանել է նրա անունը որպես Անատունինա Անատոլևնա Մակարովա, այդ տեղեկատվությունը ՊԱԿ-ին թույլ է տվել սկսել ստուգել համապատասխան տարիքի ԽՍՀՄ քաղաքացուհիներին՝ Անտոնինա Մակարովա անունով (ընդամենը մոտ 250 մարդ): Ստուգումն արդյունք չի տվել. նրանց անհրաժեշտ կինը չի հայտնվել կասկածյալների ցուցակում, քանի որ քննությամբ քննվել են միայն այն կանայք, որոնք այդ անվան տակ գրանցվել են ծննդյան ժամանակ: Անտոնինա Գինզբուրգը ծննդյան ժամանակ գրանցվել է Պանֆիլովա անվան տակ<ref name="правда"/><ref name="следствие"/>:
 
Սկզբում քննիչները սխալմամբ դուրս են եկել մեկ այլ Անտոնինա Մակարովայի հետքի վրա, որը ապրում էր Սերպուխովում։ Իվանինը համաձայնել է ճանաչել, և նրան բերել են Սերպուխով և բնակեցրել տեղի հյուրանոցում: Հաջորդ օրը նա ինքնասպան է եղել իր սենյակում՝ չբացահայտված պատճառներով: Ավելի ուշ ՊԱԿ-ը գտել է մյուս փրկված վկաներին, որոնք Պալաչին ճանաչում էին դեմքով, սակայն նրանք բոլորը հաստատել են, որ դա այն կինը չէ, այդ պատճառով որոնումները սկսվել են նորից<ref name="следствие"/>:
 
Անտոնինայի իսկական ազգանունը հայտնի է դարձել, երբ նրա եղբայրներից մեկը, որը Տյումենում[[Տյումեն]]ում էր ապրում, լինելով ԽՍՀՄ պաշտպանության նախարարության աշխատակից, 1976 թվականին արտասահման մեկնելու համար հարցաթերթիկ է լրացնել<ref>{{книга|автор=[[Петрушин, Александр Антонович|Петрушин А. А.]]|заглавие=Тюмень без секретов, или Как пройти на улицу Павлика Морозова|место=Тюмень|издательство=Мандр и Ка|год=2011|страницы=264|страниц=320|isbn=5-93020-449-7|тираж=1000}}</ref>: Դրանում նա նշել է, որ վեց եղբայր և քույր ունի, բոլորն էլ Պանֆիլովայի ազգանունն են կրում, բացի մեկ քրոջից՝ Անտոնինա Գինզբուրգից, Մակարովա օրիորդության ժամանակ: Այս փաստը գրավել է անվտանգության մարմինների ուշադրությունը: Սակայն նրանք չեն համարձակվել ձերբակալել հարգարժան վետերանին՝ առանց համոզիչ ապացույցների։ Լեպելում Գինզբուրգի համար լրտեսում է իրականացվել, սակայն մեկ շաբաթ անց այն ստիպված է եղել դադարեցնել, քանի որ կինը սկսել է ինչ-որ բան կասկածել: Դրանից հետո մի ամբողջ տարի քննիչները նրան հանգիստ են թողել և այդ ամբողջ ընթացքում նրա նկատմամբ նյութեր ու ապացույցներ են հավաքել<ref name="следствие"/>: Ավելի ուշ նրան կանչել են զինկոմիսարիատ՝ մի քանի այլ վետերանների հետ, իբր պարգևատրման համար տեղեկատվությունը ճշտելու համար (այլ տվյալներով՝ դա արվել է [[Հաղթանակի օրվաօր]]վա առթիվ<ref name="следствие"/>): Այստեղ ՊԱԿ-ի աշխատակիցը Գինզբուրգի հետ խոսել է պատերազմի ժամանակ իր կյանքի մասին, և նա չի կարողացել պատասխանել զորամասերի տեղակայման վայրերի, որտեղ նա ծառայել է, և նրա հրամանատարների անունների մասին՝ վկայակոչելով վատ հիշողությունն ու իրադարձությունների վաղեմությունը<ref name="правда"/><ref name="следствие"/>:
 
1978 թվականի հուլիսին քննիչները որոշել էին փորձ կատարել. նրանք ֆաբրիկա էին բերել վկայականներից մեկին, մինչդեռ Անտոնինային հորինված պատրվակով դուրս էին բերել շենքի դիմաց: Ականատեսը, դիտելով նրան պատուհանից, ճանաչել է նրան, սակայն այդ ճանաչումից մեկը քիչ է եղել, ուստի քննիչները ևս մեկ փորձ են կազմակերպել: Նրանք Լեպել են բերել երկու այլ վկաների, որոնցից մեկը խաղացել է տեղի սոբեսի աշխատակցուհու դերը, որտեղ Գինզբուրգին կանչել են, իբր, նրա կենսաթոշակը վերահաշվարկելու համար: Այդ մարդը ճանաչել է Տոնկա-գնդացրուհուն: Երկրորդ վկան նստել է ՊԱԿ քննիչի հետ շենքից դուրս և ճանաչել Անտոնինային<ref name="следствие"/><ref name="две">{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=VAcFnLsziy0&t=2s|title=Возмездие. Две жизни Тоньки-пулемётчицы|publisher=[[Youtube]]|accessdate=2018-01-13}}</ref>:
Տող 46.
Ռազմական հանցագործի ձերբակալությունը հասարակական լայն արձագանք էր առաջացրել: Այս մասին առաջին անգամ տեղեկություն է հրապարակվել «Բրյանսկի բանվոր» թերթում՝ «Դավաճանության աստիճաններով» վերնագրով: 1979 թվականի մայիսի 31-ին լույս է տեսել «Պրավդա» թերթում «Անկում» ծավալուն հոդվածը<ref name="правда"/>:
 
Քննության ընթացքում Անտոնինան երբեք չի հիշել իր ընտանիքի մասին և չի ցանկացել շփվել նրանց հետ: Վիկտոր Գինզբուրգը, չիմանալով կնոջ ձերբակալման պատճառները, անընդհատ փորձել է հասնել նրան ազատ արձակելուն, այդ թվում՝ սպառնալով Բրեժնևի[[Լեոնիդ Բրեժնև|Բրեժնև]]ի բողոքով և [[ՄԱԿ]]-ով, ինչի պատճառով քննիչները ստիպված են եղել նրան պատմել ճշմարտությունը: Հաղորդվում է, որ դրանից հետո տղամարդը «նստել ու ծերացել է մեկ գիշերվա ընթացքում»: Վիկտորն իր դուստրերի հետ անհայտ ուղղությամբ մեկնել է Լեպելից, նրանց հետագա ճակատագիրն անհայտ է<ref name="Сидорчик"/><ref name="дилетант"/>: Մեկ այլ վարկածի համաձայն՝ նրանց մեկնումը առասպել է. Վիկտորն ու ավագ դուստրը մնացել են Լեպելում, որտեղ էլ մահացել են<ref>{{Cite web|lang=Русский|url=https://www.1tv.ru/doc/pro-istoriyu/iz-dela-mayora-cherkasova-palach-bez-sroka-davnosti-dokumentalnyy-film|title=«Из дела майора Черкасова. „Палач“. Без срока давности». Документальный фильм|author=|website=|date=|publisher=}}</ref>:
 
1978 թվականի նոյեմբերի 20-ին Բրյանսկի շրջանային դատարանի դատավոր Իվան Բոբրակովը նրան մեղավոր է ճանաչել 168 մարդու սպանության մեջ, որոնց ինքնությունը հաջողվել է հաստատապես պարզել, և [[Մահապատիժ|մահապատժի է դատապարտել]] գնդակահարության միջոցով: Նման դաժան պատիժը անսպասելի էր դատավարության շատ մասնակիցների համար, քանի որ մահվան դատավճիռը կայացվել է, չնայած Անտոնինայի մոտավոր պահվածքին հետպատերազմյան շրջանում և այն բանին, որ 1979 թվականը ԽՍՀՄ-ում հայտարարվեց կնոջ տարի<ref name="Из"/>: Գինզբուրգն ընդունել է իր մեղքը և դա ընդունել, ինչպես միշտ, հանգիստ, բայց նույն օրվանից սկսել է ներման խնդրագրեր ներկայացնել [[Կենտրոնական կոմիտե (ԽՄԿԿ)|ԽՄԿԿ ԿենտկոմինԿենտկոմ]]ին և այլ ատյաններին: Ամբողջը մերժվել է: 1979 թվականի օգոստոսի 11-ի առավոտյան ժամը 6-ին դատավճիռն ի կատար է ածվել<ref name="дилетант"/><ref name="Из"/>:
 
== Անհատականություն և նշանակություն ==
Մակարովայի պատմությունը հաճախ օրինակ է ծառայում որպես «խորհրդային ժողովրդի ազատագրական պատերազմի» մութ կողմի նկարազարդում: Ըստ որոշ տվյալների՝ նա դարձել է կին, որն իր ձեռքով կյանքից զրկել է պատմության մեջ ամենամեծ թվով մարդկանց<ref name="Из"/>: ԽՍՀՄ-ում Անտոնինա Մակարովայի գործը [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմիպատերազմ]]ի տարիներին հայրենիքի դավաճանների մասին վերջին խոշոր գործն էր և միակը, որում պատկերված էր կին պատժիչը<ref name="Сидорчик"/><ref name="Из"/>: Անտոնինան դարձել է ԽՍՀՄ երեք կանանցից մեկը, որոնց դատապարտել են գնդակահարության հետծննդյան ժամանակաշրջանում և ում մահապատիժն արժանահավատ հաստատվել է. 1983 թվականին սոցիալիստական սեփականության կողոպտիչ Բերտ Բորոդկինին, իսկ 1987 թվականին սերիական թունավորող Թամարա Իվանյուտինին<ref name="дилетант"/>: Ներկայումս նրա գործը պահվում է ԱԴԾ արխիվներում, դրա հասանելիությունը սահմանափակ է<ref name="Из">{{cite web|url=http://briansk.ru/society/2005124/1792.html|title=Из истории Отечественной войны: советская девушка Тоня расстреляла 1500 детей, женщин и стариков|date=2005-12-04|publisher=Брянск.ru|accessdate=2018-01-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180104231027/http://briansk.ru/society/2005124/1792.html|archivedate=2018-01-04|deadlink=no}}</ref>:
 
«Հետաքննությունը վարում էին»... վավերագրական սերիալում հաղորդավար Լեոնիդ Կանևսկին հայտնել է այն վարկածը, որ 1941 թվականին, երբ սկսվել է Հայրենական մեծ պատերազմը, 21-ամյա Մակարովան մեկնել է ռազմաճակատ՝ ոգեշնչվելով, ինչպես շատ խորհրդային աղջիկներ, «Չապաև» ֆիլմից Անկի-գնդացրորդուհու կերպարով։ Դա կարող էր բացատրել, թե ապագայում ինչու է նա համաձայնել որպես մահապատժի գործիք վերցնել գնդացիրը: Այնտեղ ելույթ ունեցած հոգեբույժ-քրեագետ Միխայիլ Վինոգրադովն ասել է. «Նա ցանկանում էր սպանել… Նման մարդկանց համար սպանությունները կյանքի նորմ են և ոչ մի խղճի խայթ [նրանք] չունեն: Ես վստահ չեմ, որ նա հասկացել է «Հայրենիք» հասկացությունը»: Նրա կարծիքով, եթե նա ռազմաճակատ ընկներ որպես զինվոր, ապա չէր վարանելու նաև գերմանացիների վրա կրակելը<ref name="следствие">{{cite web|url=http://sledstvie-veli.net/sledstvieveli/sezon-2006/78-vypusk-20-devushka-palach-tonka-pulemetchica.html|title=Девушка-палач|work=Следствие вели…|accessdate=2017-11-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170619095447/http://sledstvie-veli.net/sledstvieveli/sezon-2006/78-vypusk-20-devushka-palach-tonka-pulemetchica.html|archivedate=2017-06-19|deadlink=no}}</ref>: Մասնագետները, որոնք սերբական հոգեբուժական փորձաքննություն էին անցկացնում Մակարովայի ինստիտուտում, ենթադրություն են հայտնել, որ կնոջ ուղեղում գոյություն են ունեցել ինչ-որ երկու «զուգահեռ գիտակցություն», և մեկը կարող էր արգելափակել մյուսը<ref name="дилетант"/>: ՊԱԿ քննիչ Պյոտր Գոլովաչովը ասել. «Նրան, իրոք, ոչինչ չի տանջել, չի անհանգստացրել: Եվ միայն վերջին տարում, ասել է, որ ինչ-որ բան սկսել է անհանգստացնել, երազում ինչ-որ բան վատ բան է տեսել»: Միևնույն ժամանակ նա կոչ է արել չդատապարտել կնոջը, որին մղել է ողջ մնալու ցանկությունը<ref name="правда"/><ref name="Из"/>: Մեկ այլ քննիչ Լեոնիդ Սավոսկինը Մակարովային շատ դաժան կին է համարել, որը չի գիտակցում իր արարքների ծանրությունը<ref name="Из"/>:
Տող 57.
== Արտացոլում մշակույթում ==
* '''Գեղարվեստական մշակույթում'''
* 2015 թվականի հունվարին [[Առաջին ալիքովալիք (Ռուսաստան)|Առաջին ալիք]]ով թողարկվել է «Պալաչ» հեռուստասերիալը, որը հիմնված է Անտոնինա Մակարովայի պատմության վրա (սյուժեում վերանվանվել է Անտոնինա Մալիշկինի): Գլխավոր դերակատարը եղել է [[Վիկտորյա ՏոլստոգանովանՏոլստոգանովա]]ն: Գործողության ժամկետը հետաձգվել է 1965 թվականին<ref>{{cite web|url=http://www.kp.ru/online/news/1943668/|title=Виктория Толстоганова снялась под Ярославлем в трагедийном детективе о женщине-палаче|author=Елена Зайцева.|date=2015-01-11|publisher=[[Комсомольская правда]]|accessdate=2015-01-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150327015643/http://www.kp.ru/online/news/1943668/|archivedate=2015-03-27|deadlink=no}}</ref>:
 
* '''Վավերագրական ֆիլմեր'''
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մասնակից:Մեծն_Աննա/Սևագրություն_4» էջից