«Լիմնոլոգիական աղետ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: եւ → և (3) oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 1.
[[Պատկեր:Lake_nyos.jpg|մինի| [[Նյոս]] լիճը 1986-ի օգոստոսի 21-ին լիմնոլոգիական աղետից անմիջապես հետո: ]]
'''[[Լճագիտություն|Լիմնոլոգիական]] աղետը''' հազվագյուտ [[Տարերային աղետներ|բնական աղետ է]], որի ժամանակ ջրի բաց մակերևույթից լուծված [[Ածխաթթու գազ|ածխածնի երկօքսիդի]] մեծ ծավալի հանկարծակի արտանետում է տեղի ունենում: Լինելով օդից ծանր՝ [[
Լիմնոլոգիական աղետի տիպիկ օրինակ է [[Կամերուն
* [[1984]] թվականի [[օգոստոսի 15]][[1986|-ին Մանունի լճում, որի արդյունքում զոհվեց 37 մարդ:]]
* [[1986|1986 թվականի]] օգոստոսի 21-ին [[Նյոս]] լճի ափին, որի արդյունքում զոհվեց 1746 մարդ և մոտ 3500 գլուխ անասուն <ref>{{Հոդված|DOI=10.1029/2016EO055627}}</ref> :
Լիմնոլոգիական աղետների առաջացման համար անհրաժեշտ պայմանները գոյություն ունեն ոչ միայն Կամերունի լճերում, այլև մեր մոլորակի այլ բաց ջրամբարներում, օրինակ ՝
*
* ԱՄՆ-ի [[Մամոնտյան լեռներ
* Ճապոնիայի Մասյու լճում;
* Գերմանիայի Այֆել հրաբխային շրջանի ջրով լցված խառնարաններում;
* Ֆրանսիայի Պավեն լճում.
* [[Սև ծով
Լիմնոլոգիական աղետների առաջացման համար անհրաժեշտ պայմանները կարող են ստեղծվել ածխածնի երկօքսիդի (CO <sub>2</sub> ) արտանետմամբ, որը գտնվում է երկրաբանական խորը շերտերում բավականին երկար ժամանակ: Բաց ջրամբարներ մտնող գազը կարող է լինել մագմատիկ ծագման ([[Նյոս]]
== «Գործարկող մեխանիզմ» ==
Լիմնոլոգիական աղետի գործարկման մեխանիզմը բնութագրվում է բաղադրիչ մասերի կազմով, դասավորությամբ (համակցությամբ) և զանգվածի փոխանցմամբ :
Լիմնոլոգիական աղետների գործարկող մեխանիզմը կարող է լինել տարբեր համադրություններով.
* ջրամբարի ջրերը, որոնք բնութագրվում են ջերմաստիճանի, զանգվածի և լուծված նյութերի կոնցենտրացիայի մեծ գրադիենտներով.
Տող 32.
=== Զանգվածի փոխանակում ===
Գործարկող մեխանիզմում զանգվածի փոխանակությունը որոշվում է ըստ այդ մասերի նյութերի հոսքերի բաղադրությամբ, դասավորությամբ և ֆիզիկաքիմիական հատկություններով: Նյութերի հոսքերից առնվազն մեկը անպայմանորեն պարունակում է գազաստեղծող բաղադրիչներ:
=== Միացումը ===
Լիմնոլոգիական աղետի գործարկող մեխանիզմի ակտիվացումը դրա բաղկացուցիչ մասերի կողմից ստեղծվում է, երբ դրանց բնութագրերը դառնում են կրիտիկական:
== Կանխարգելում ==
«Կանխարգելող մեխանիզմի» ակտիվացումը արգելափակելը կանխում է լիմնոլոգիական աղետը:
«Կանխարգելող մեխանիզմի» -ի ակտիվացումը արգելափակելու միջոց կարող է լինել.
* ջրամբարի ափերի ամրացում;
Տող 47.
* ջրով և ջրային լուծույթներով հագեցումը (կամ դուրս մղումը) փակ ջրատարից .
* ջրամբարի հատակի տակ պինդ նստվածքի ներծծում անջրանցիկ նյութերով;
* միկրոօրգանիզմների երկրաբանական կառուցվածքների ներմուծում, որոնց կենսագործունեության արգասիքները նվազեցնում են երկրաբանական կառուցվածքների [[
== Մոնիտորինգ ==
Լիմնոլոգիական աղետը կանխելու երկարաժամկետ գործողությունները պետք է ուղեկցվեն աղետի «կանխարգելող մեխանիզմի» վիճակի մոնիտորինգով:
== Նշումներ ==
Տող 59.
* {{cite web|author=Наталья Анатольевна Солодовник, Анатолий Борисович Солодовник.|datepublished=2006-08-14|url=http://nyos.lv/ru/nyos/nios-limnologicheskaja-katastrofa-32235|title=Nyos: Лимнологическая катастрофа|accessdate=2009-12-01|archiveurl=https://www.webcitation.org/67lT3k38G?url=http://nyos.lv/ru/nyos/nios-limnologicheskaja-katastrofa-32235|archivedate=2012-05-19|deadlink=no}}
* ''Шаталов Н. Н.'' Африканские озера Ниос и Монун — индикаторы уникального углекислотного глубинного дыхания Земли // Український журнал дистанційного зондування Землі 21 (2019) 4-22
[[Կատեգորիա:Բնական աղետներ]]
| |||