«Մարիուս Յուզբաշյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
ավելացվեց Կատեգորիա:ԽՄԿԿ անդամներ ՀոթՔաթ գործիքով
No edit summary
Տող 2.
'''Մարիուս Յուզբաշյան''' ({{ԱԾ}}), սովետական պետական աշխատող, [[գեներալ-լեյտենանտ]]: ԽՄԿԿ անդամ [[1948]] թվականից։
 
== Կրթությունը ==
Ավարտել է հատուկ հրետանային դպրոցը [[1943]] թվականին։ 1957 թվականին ավարտել է Ուժգորոդի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետը։ Մասնակցել է [[Հայրենական Մեծ պատերազմ]]ին։ Եղել է պարտիզանական ջոկատի հրամանատարի տեղակալ։ Պետական անվտանգության մարմիններում աշխատել է [[1943]] թվականից։ [[1978]]-1988 թթ. - ՀԽՍՀ պետական անվտանգության կոմիտեի նախագահն է, ՀԿԿ ԿԿ բյուրոյի անդամության թեկնածու։ ԽՄԿԿ 26-րդ համագումարի պատվիրակ, ԽՍՀՄ 10-րդ գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր։ Պարգևատրվել է Կարմիր դրոշի 2, Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի, Կարմիր աստղի շքանշաններով։
1941-1943 թվականնեին սովորել ու ավարտել է Երևանի հատուկ հրետանային դպրոցը։ 1954-1955 թվականներին ուսում է ստացել ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ի Բարձրագույն հետախուզական դպրոցում՝ զուգահեռ 1951-1957 թվականներին սովորելով Ուժգորոդի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետում։
 
== Ծառայությունը ==
Սպանվել է 1993 թ. հունիսի 21-ին Երևանի Կոմիտասի անվան պանթեոնի տարածքում։
Մասնակցել է [[Հայրենական Մեծ պատերազմ]]ին, որտեղ եղել է պարտիզանական ջոկատի հրամանատարի տեղակալ։ Պետական անվտանգության մարմիններում աշխատել է [[1943]] թվականից՝ օպերլիազորից հասնելով [[Գերմանիայի դեմոկրատական հանրապետություն|Արևելյան Գերմանիայում]] ՊԱԿ Հետախուզական վարչությունում բաժնի պետի պաշտոնի։ 1970-1978 թվականներին ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ում եղել է Անլեգալ հետախուզության վարչության պետի տեղակալ։ [[1978]] թվականի [[Հունիսի 27|հունիսի 27-ին]] նշանակվել է [[Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|ՀԽՍՀ]] պետական անվտանգության կոմիտեի նախագահ։ [[1984]] թվականին ստանում է գեներալ-լեյտենանտի կոչում։
 
1988 թվականին՝ [[Արցախյան շարժում|Արցախյան շարժման]] սկզբնական շրջանում Խորհրդային [[ԽՍՀՄ Պետական անվտանգության կոմիտե|ՊԱԿ]] նախագահ Վիկտոր Չեբրիկովը մեղադրում էր Յուզբաշյանին Հայաստանում իրավիճակը նախապես չկանխատեսելու ու չկասեցնելու մեջ, ինչին ի պատասխան վերջինս արձագանքում է․ «Իսկ Պերեստրոյկայի հռչակումից առաջ հանրահավաքնե՞ր էին լինում»<ref>{{Cite book|title=Արցախյան օրագիր․ կանաչ և սև|last=Հակոբյան|first=Թաթուլ|publisher=Անտարես|year=2011|isbn=978-9939-51-146-7|location=Երևան-Ստեփանակերտ|pages=18}}</ref>։ Նույն թվականին՝ հոկտեմբերի 24-ին նրան ազատում են աշխատանքից՝ իր փոխարեն նշանակելով գեներալ-մայոր [[Վալերի Բադամյանց|Վալերի Բադամյանցին]]<ref>{{Cite web|url=https://www.sns.am/hy/%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6/|title=Պատմություն|website=www.sns.am|language=hy|accessdate=2020-09-14}}</ref>։
{{ՀՍՀ}}
 
Եղել է Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության Կենտրոնական կոմիտեի բյուրոյի անդամության թեկնածու։ ԽՄԿԿ 26-րդ համագումարի պատվիրակ, ԽՍՀՄ 10-րդ գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր։ Աշխատանքային գործուղման եղել է 10-ից ավելի երկրներում։
 
== Պարգևներ ==
Պարգևատրվել է Կարմիր դրոշի 2-րդ աստիճանի, Հայրենական պատերազմի 1-ին ու 2-րդ աստիճանի, Կարմիր աստղի շքանշաններով, 13 մեդալներով, ինչպես նաև չեխական, լեհական և գերմանական այլ շքանշաններով և մեդալներով։
 
== Սպանությունը ==
Սպանվել է [[1993]] թվականի [[Հունիսի 21|հունիսի 21-ին]] [[Կոմիտասի անվան պանթեոն|Երևանի Կոմիտասի անվան պանթեոնի]] տարածքում։ Սպանությունը չի բացահայտվել՝ հավելելով 1990-ականներին իրականացված ու չբացահայտված սպանություններից մեկը, որոնց թվում են [[Համբարձում Գալստյան|Համբարձում Գալստյանի]], [[Համբարձում Ղանդիլյան|Համբարձում Ղանդիլյանի]], [[Վահրամ Խորխոռունի|Վահրամ Խորխոռունու]], և այլ սպանություններ։
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}{{ՀՍՀ}}
 
{{DEFAULTSORT:Յուզբաշյան, Մարիուս}}