«Մասնակից:Քրիստինե7/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 425.
== 10 ==
'''Բասավա''' (1134—1196) — [[Հնդկաստան|Հնդկական]] փիլիսոփա, բանաստեղծ, պետական գործիչ և սոցիալական բարեփոխիչ, որը ապրում էր ժամանակակից պետության մեջ [[Կառնատակայում]], կրոնական աղանդի հիմնադիր [[Լինգայատա|լինգայատների]]։
[[Файл:Basava statue.jpg|thumb|left|Памятник Басаве]]
Ծնվել է Բասավանա-Բագեվադի փոքրիկ քաղաքում՝ Ուղղափառ [[Հինդուիզմ|հինդուիստական]] ընտանիքի [[Բրահմանաս|բրազմիններ]], բայց վաղ մանկությունից նա մերժեց հինդուիզմի շատ սովորություններ: Պատանեկության տարիներին նա լքել է իր հայրենի քաղաքը, գնացել շրջագայել ամբողջ երկրում, զրուցել հայտնի գիտնականների հետ, սովորել Կուդալասանգամում: Նա սկսեց իր կարիերան որպես հաշվապահ Մանգալեվադայում՝ Կալաչուրա թագավորի արքունիքի դատարանում, որը հանդիսանում էր Չալուկի կայսրության վասալը, որտեղ նա, ի վերջո, բարձրացավ գլխավոր նախարարի պաշտոնում և ստեղծեց մի տեսակ «հոգևոր խորհուրդ»՝ թագավորի տակ: Նրա տեսակետները, հատկապես նրա հանդուրժողական վերաբերմունքը անթույլատրելի կաստայի նկատմամբ, դատարանի կողմից ուղղափառ հնդկացիներից նրա հանդեպ թշնամության առիթ հանդիսացավ: Նրանց զրպարտությունը՝ Բասավայի անխնա վերաբերմունքը կաստայի համակարգը մերժելու վերաբերյալ, որի մասին նա բացահայտորեն խոսեց թագավորի հետ, ինչպես նաև արմատական Լինգայացու կողմից թագավորի դեմ զինված ապստամբության փորձը, ի վերջո, հանգեցրեց նրա կամավոր հեռացմանը աքսորվելուն 1196 թվականին և նույն թվականին մահ:
Նա հակադարձեց անմարդկային, նրա կարծիքով, կաստայի համակարգին, որը ենթադրում էր խտրականություն մարդկանց նկատմամբ ծննդյան պահից, և ընդդեմ հինդուիզմի մի շարք ծեսերի, ձգտում էր արմատախիլ անել անթափանց կաստանը և քարոզում էր բոլոր մարդկանց հավասարությունը՝ որպես հոգևոր լուսավորության հասնելու միջոց: Նա փորձում էր ժողովրդին փոխանցել իր հայացքները պոեզիայի միջոցով, որը կոչվում էր «վաշանա»: Նրա քարոզների հիմնական ասպեկտները, որոնք նա միշտ ձգտում էր պարզ լեզվով կարդալ, աստվածության միաստեղծ գաղափարն էր և այն փաստը, որ մարդու մարմինը ինքնին աստվածության տաճար է: Ժամանակակից Հնդկաստանում Բասավան հարգվում է որպես ականավոր պատմական գործիչ և մտածող, նրա պատվին արձաններ են տեղադրվել, մետաղադրամներ են հավաքվում, և նրա անունով են կոչվում որոշ պետական հաստատություններ:
==
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/54671/Basava?anchor=ref287077 Статья в «Encyclopedia Britannica»].
* [dic.academic.ru/dic.nsf/induism/93/%D0%91%D0%90%D0%A1%D0%90%D0%92%D0%90 Статья Е. Ваниной в кн.: Индуизм. Джайнизм. Сикхизм: Словарь. — М.: Республика, 1996].
|