Վիքիպեդիա

«Մասնակից:Armenuhi.150yan/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ|ԱֆրիկացիՀամակարգչային կոմպոզիտորգրաֆիկական տեխնիկա}}
 
[[Պատկեր:Fela Sowande.jpg|thumb|300px]]
 
'''Տեսողական էֆեկտներ''', ({{Lang-en| VFX}}) (կրճատ), այն գործընթացն է, որի միջոցով պատկերները ստեղծվում կամ մանիպուլյացիայի են ենթարկվում կինոարտադրության մեջ նկարահանված կենդանի գործողությունների համատեքստից դուրս: Իրական պատկերներ ստեղծելու համար՝ կենդանի գործողությունների կադրերի և hամակարգչային գեղարվեստական ({{Lang-en|CG}}) տարրերից վիդեո կադրերի ինտեգրումը կոչվում է VFX:
'''Ֆելա Սովանդե''', իսկական անունը՝ Օլուֆելա Օբաֆունմիլայո (29 մայիսի 1905 - 13 մարտի 1987 թ.), Բրիտանիական կայսրության գերազանցության [[շքանշան]]ակիր՝ ԲԿՇ{{ref+|Բրիտանիական կայսրության գերազանցության շքանշան|Ն}} ({{Lang-en| MBE-Member of the Most Excellent Order of the British Empire}}) աֆրիկացի [[երաժիշտ]] և [[կոմպոզիտոր]], [[երգեհոն]]ահար: Համարվելով Աֆրիկյան արվեստի ժամանակակից երաժշտության հայրը՝ Սովանդեն, թերևս, եվրոպական «[[դասական]]» ստեղծագործությունների ժանրում ամենաճանաչված աֆրիկյան կոմպոզիտոր է։
<ref name="De Lerma">De Lerma, Dominique-Rene. [http://www.dramonline.org/albums/african-heritage-symphonic-series-vol-i/notes "African Heritage Symphonic Series"]. Liner note essay. [[Cedille Records]] CDR055.</ref>
 
VFX-ը ներառում է կենդանի գործողությունների կադրերի (հատուկ էֆեկտներ) և գեներացված պատկերների (թվային կամ օպտիկա, կենդանիներ կամ արարածներ) ինտեգրումը, որոնք իրատեսական են թվում, բայց վտանգավոր են, թանկ, անիրագործելի, ժամանակատար, կամ անհնար է դրանք նկարահանել ֆիլմում: Համակարգչային գեղարվեստական պատկերների (CGI{{ref+|համակարգչային գրաֆիկայի կիրառությունն է `արվեստում, տպագիր մամուլում, տեսախաղերում, կինոնկարներում, հեռուստածրագրերում, շորտերով, գովազդային հոլովակում, տեսանյութերում և սիմուլյատորներում պատկերներ ստեղծելու կամ նպաստելու համար:
|Ն}}) օգտագործմամբ տեսողական էֆեկտները վերջերս համեմատաբար հասանելի և մատչելի են դարձել կինոռեժիսորի համար, անկախ օգտագործվող [[անիմացիա]]ների և այլ ծրագրերի ներդրման:
 
== Կենսագրություն ==
Սովանդեն (արտասանվում է' տես-WAHN-deh') ծնվել է Աբեբոկոտայում, Լագոսի մերձակայքում, Աֆրիկացի եկեղեցական երգերի երաժիշտ, քահանա և ռահվիրա Էմանուել Սովանդեի որդին է: Երեխա ժամանակ նա երգել է Քրիստոսի Մայր տաճարի եկեղեցական երգչախմբում: Սովորել է C.M.S. Քերականության դպրոցում{{ref+|Լագոսի նահանգի Լագոսի արվարձանում գտնվող Բարիգայի CMS քերականական դպրոցը Նիգերիայի ամենահին միջնակարգ դպրոցն է, որը հիմնադրվել է 1859|Ն}} և Լագոսի Թագավորական ({{Lang-en|King's College, Lagos}}) քոլեջում։ Երիտասարդ տարիներին, նրա վրա կարևոր ազդեցություն են ունեցել հայրը և դոկտոր [[Տ.Կ.Էկունդայո Ֆիլիպսը]] (կոմպոզիտոր, երգեհոնահար և երգչախմբի ղեկավար): Այդ ժամանակ Սովանդեն երգում էր երգչախմբում, որտեղ և ծանոթանում է [[Յորուբա]]յի նոր գործերին, որոնք հնչում էին եկեղեցիներում։ Այդ ընթացքում նա ուսանել է Ֆիլիպսին՝ սովորելով երգեհոն նվագել (ներառյալ [[Բախ]]ի և [[եվրոպա]]կան դասական վարպետների գործերը), իսկ «Կազմակերպիչների թագավորական քոլեջ»-ից ստացել է կրթաթոշակ և դիպլոմ (FRCO): Այդ ժամանակ նա նաև նվագախումբ էր, նվագում էր ջազ և հանրաճանաչ բարձրաշխարհիկ երաժշտություն: Այս բոլորը զգալի ազդեցություն ունեցան նրա աշխատանքի վրա:
 
[[1934]] թվականին Սովանդը մեկնում է [[Լոնդոն]]՝ սովորելու եվրոպական դասական և հանրաճանաչ երաժշտություն: [[1936]] թվականին նա մենակատար-դաշնակահար էր [[Ջորջ Գերշվին]]ի «Կապույտ Ռապսոդիա»{{ref+|ամերիկացի կոմպոզիտոր [[Ջորջ Գերշվին]]ի՝ 1924 թվականի երաժշտական ներկայացում` դաշնամուրի և ջազ նվագախմբի համար|Ն}} երաժշտական ներկայացմանը։ Նա նաև դաշնամուրով դուետներ էր նվագում [[Ֆաթս Ուոլեր]]ի հետ, իսկ Բրիտանական հեռարձակումների կազմակերպության ({{Lang-en| BBC- British Broadcasting Corporation}}) թատրոնում՝ երգեհոնահար էր, Լոնդոնի Քինգսուեյ դահլիճում ({{Lang-en| Kingsway Hall}}) (դժբախտաբար վերջերս քանդված) երգահոն էր նվագում, նաև երգչախումբի ղեկավարն էր, Իսկ [[1936]] թվականին Բլեքբիրտսում ({{Lang-en |Blackbirds}})՝ դաշնակահար էր: [[1939]] թվականին նա երգեհոն նվագեց [[Ադելաիդա Հոլի]]{{ref+|Ադելաիդա Լուիզա Հոլլ Միացյալ Թագավորությունում գործող ջազ-երգչուհի և ժամանցային կազմակերպիչ|Ն}} և [[Վերա Մարգրեդ Լին]]ի{{ref+|անգլիացի ժամանցային երգչուհի, որի երաժշտական ձայնագրությունները շատ տարածված էին Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին` բացօթյա համերգներ էր տալիս զորքերի համար|Ն}} որոշ ձայնագրություններում: Ավելի ուշ նա երգեհոնի մասնավոր դասեր վերցրեց՝ [[Էդմունդ Ռուբրա]]յի, [[Ջորջ Օլդրոդ]]ի և [[Ջորջ Քայնինգհեմ]]ի մոտ, և [[1943]] թվականին դարձավ թագավորական քոլեջի անդամ՝ արժանանալով [[Լիմպուս]]ի «Harding and Read» մրցանակին:
 
Նա նաև շահել է մի շարք մրցանակներ՝ Լոնդոնի համալսարանի երաժշտության բաժնի բակալավրի աստիճան ստանալով, նաև համագործակցել է Լոնդոնի երաժշտության և պարի կոնսերվատորիայի հետ: Նա Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին աշխատել է նաև որպես Տեղեկատվական նախարարության<ref>{{cite web|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Ministry_of_Information_(United_Kingdom)}})</ref> կինոընկերության երաժշտական ​​խորհրդատու՝ ապահովելով կրթական ֆիլմերի ֆոնային երաժշտությունը:
 
[[1945]] թվականից մինչև [[1952]] թվականը Սովանդեն եղել է Լոնդոնի Արևմտյան Առաքելական Եկեղեցու անվանի երգեհոնահարն և երգչախմբի աշխատանքների մեթոդիստը, և այս տարիներին էլ սկսվում է երգեհոնային երաժշտության ժամանակաշրջանը: Դրանք հիմնված էին աֆրիկյան [[մեղեդի]]ների վրա, որոնք հատուկ կոչ էին իր [[սևամորթ]] ժողովրդին, ովքեր գաղթել էին աֆրիկյան մայրցամաքից և [[Կարիբյան ծով]]ից: Նաև այս ընթացքում նա հայտնի դարձավ որպես պարային դաշնակահար, նվագախմբի և Համոնդի երգեհոնահար, նվագելով ժամանակի հայտնի մեղեդիները:
 
Նրա երաժշտության մեջ գերակշռում են արևմտյան և աֆրիկյան գաղափարները, որոնք ներառում են երգեհոնի այնպիսի գործեր, ինչպիսիք են՝ Յորբբի ողբը, Օբանգիջին, Կիերին, Գլորիան, Հեսու Օլուգբալան և Օբա Աբա Կե Պեն: Դրանցից շատերը ցույց են տալիս Անգլիկան եկեղեցու երաժշտության ուժեղ ազդեցությունը զուգորդված յորուբայի պենտատոնիկ մեղեդիների հետ։
 
Նրա երաժշտական գործերում ներառված են վեց էսքիզներ լիարժեք նվագախմբի համար, ժողովրդական սիմֆոնիա և լարային նվագախմբի աֆրիկյան հավաքակազմով, և ցույց են տալիս աֆրիկյան երաժշտության ռիթմիկ և ներդաշնակ հատկանիշները: «Աֆրիկյան Սուիթ»ի վերջին հատվածը հայտնի դարձավ Կանադայի հանդիսատեսին՝ որպես, հանրահայտ Կանադական հեռարձակման կազմակեպության ({{Lang-fr|ֆրանս. Société Radio-Canada}}), ({{Lang-en|CBC- Canadian Broadcasting Corporation}}) «Գլամուրային Ալբոմներ»<ref>[http://chevalierdesaintgeorges.homestead.com/sowande.html "Fela Sowande (1905-1987)"], ''African Heritage in Classical Music''.</ref> ({{Lang-en|«Gilmour's Albums»}}) անվանումով ծրագրի երաժշտություն, և այժմ հանդիսանում է Կանադայի նվագախմբի ստանդարտը<ref>[http://www.philpaine.com/?p=327 "Fela Sowande"], PhilPaine.org, 10 September 2006.</ref>: Նա շատ երաժշտություններ է գրել և աշխարհիկ, և հոգևոր երգչախմբերի համար, հիմնականում ակապելլա: Այս գործերից մի քանիսը հնչել են BBC-ով՝ Աֆրիկայան ծառայության ժամանակ: Նա վերադարձել է Աֆրիկա՝ գիտնական աշխատանքներ կատարելու Աֆրիկյան հեռարձակողների կորպորացիայի և հետագայում՝ Իբադանի համալսարանի հետ: [[1955]] թվականին, թագուհու ծննդյան տոնի ժամանակ, Աֆրիկական հեռարձակման ծառայության մեջ կատարած աշխատանքների համար Սովանդեն արժանացել է Բրիտանական կայսրության ամենահիասքանչ շքանշանի {{ref+|Բրիտանական կայսրության ամենահիասքանչ շքանշանը բրիտանական ձիասպորտի կարգն է։ Այն հիմնադրվել է 1917 թ.-ի հունիսի 4-ին, արքա Ջորջ V-ի կողմից և բաղկացած է հինգ դասերից `քաղաքացիական և ռազմական բաժիններից, որոնցից երկուսը ստացողին դարձնում են կամ ասպետ, եթե տղամարդ է, կամ դքսուհի, եթե կին է:|Ն}}՝ որով պարգևատրում են արվեստի և գիտության ոլորտի ներդրումների համար ({{Lang-en| MBE-Most Excellent Order of the British Empire}})<ref>{{cite web|url= https://en.wikipedia.org/wiki/Order_of_the_British_Empire#Current_classes}})</ref>: [[1968]] թվականին նա տեղափոխվել է [[Վաշինգտոն]]ի Հովարդի համալսարան, այնուհետև՝ Պիտսբուրգի համալսարան:
 
Կյանքի վերջին տարիներին Սովանդեն դասավանդում էր Քենթի պետական ​​համալսարանի{{ref+|(KSU) Օհայո նահանգի Քենթ քաղաքում հասարակական հետազոտական ​​համալսարան է|Ն}} համաաֆրիկյան հետազոտությունների ֆակուլտետում և բնակվում էր Օհայո նահանգի մերձակայքում գտնվող Ռավեննա {{ref+|քաղաք է, Միացյալ Նահանգների Օհայո նահանգի Պորտաժ կոմսությունում|Ն}} քաղաքում, իր կնոջ՝ Էլեոնոր ՄկՔինիի հետ, ով Խաղաղօվկիանոսյան ռադիոյի հիմնադիրներից մեկն էր: Սովանդեն մահացել է Ռավեննայում և թաղված է Օհայո նահանգի Ռանդոլֆ համայնքում:
 
Պրոֆեսորի կոչման արժանանալուց բացի, Սովանդեն կրում էր նաև Լագոսի Բարիյոյի քահանայապետի{{ref+|Տոհմապետ կամ պետ՝ հոգևոր հասարակության գլխավորության առաջնորդ|Ն}} կոչումը:
 
Ներկայումս կա մի ստեղծական կենտրոն՝ որտեղ ուսումնասիրվում և խթանվում է նրա գործերը, քանի որ շատերը մնում են չհրապարակված կամ դուրս են մնացել տպագրությունից:
 
== Ընտրված ստեղծագործություններ ==
 
=== Երգեհոն===
* 1945 – ''Ka Mura'', Chappell, London
* 1952 – ''Pastourelle (for organ)'', Chappell, London
* 1955 – ''Jesu Olugbala'', Chappell, London
* 1955 – ''Joshua Fit de Battle of Jericho'', Chappell, London
* 1955 – ''Kyrie'', Chappell, London
* 1955 – ''Obangiji'', Chappell, London
* 1955 – ''Yorùbá Lament'', Chappell, London
* 1958 – ''Oyigiyigi'', Ricordi, New York
* 1958 – ''Gloria'', Ricordi, New York
* 1958 – 'Prayer'', Ricordi, New York
* 1959 – ''Responses in 'A’''
* ''KÕa Mo Rokoso''
* ''Oba Aba Ke Pe''
 
=== Երգչախումբ===
* "The Wedding Day" for S.S.A. with piano, 1957, RDH
* "Sometimes I Feel Like a Motherless Child" for S.A.T.B. a cappella, 1955, Chappell, London
* "My Way's Cloudy" for S.A.T.B. with piano, 1955, Chappell, London
* "De Ol' Ark's a-Moverin" for S.A.T.B.B. a cappella with tenor solo, 1955, Chappell, London
* "Same Train" for S.A.T.B.B. a cappella, 1955, Chappell, London
* "Roll de Ol' Chariot" for S.A.T.B.B. with piano and rhythm combo, 1955, Chappell, London
* "All I d"o for S.A.T.B.B. with piano and rhythm combo, 1961, Ricordi, New York
* "Goin' to Set Down" for S.A.T.B. a cappella with soprano solo, 1961, Ricordi, New York
* "Couldn't Hear Nobody Pray" for S.A.T.B. a cappella with soprano solo, 1958, Ricordi, New York
* "De Angels Are Watchin'" for S.A.T.B. a cappella with soprano and tenor solo, 1958, Ricordi, New York
* "Nobody Knows de Trouble I See" for S.A.TB. a cappella, 1958, Ricordi, New York
* "Wheel, Oh Wheel" for S.A.T.B. a cappella, 1961, Ricordi, New York
* "Wid a Sword in Ma Hand" for S.A.T.B.B. a cappella, 1958, Ricordi, New York
* "Sit Down Servant" for T.T.B.B. a cappella and tenor solo, 1961, Ricordi, New York
* "Out of Zion" for S.A.T.B. with organ, 1955
* "St. Jude's Response" for S.A.T.B. with organ
* "Oh Render Thanks" (hymn-anthem) for S.A.T.B. with organ, 1960
* Nigerian National Anthem (an arrangement) for S.A.T.B. with organ, 1960
 
 
===Մենահամերգ===
* ''Three Songs of Contemplation'' for tenor and piano, 1950, Chappell, London
* ''Because of You for voice and piano'', 1950, Chappell, London
* ''Three Yoruba Songs for voice and piano'', 1954, Ibadan
 
 
=== Նվագախումբ ===
* ''Four Sketches for full orchestra'', 1953
* ''African Suite for string orchestra'', 1955, Chappell, London
* ''Folk Symphony for full orchestra'', 1960
 
=== Գրքեր ===
* (1964). ''Ifa: Guide, Counsellor, and Friend of Our Forefathers''. Ibadan.
* (1966). ''The Mind of a Nation: The Yoruba Child''. Ibadan: Ibadan University.
* (1968). ''Come Now Nigeria'', Part 1: Nationalism and essays on relevant subjects. Ibadan: Sketch Pub. Co.; sole distributors: Nigerian Book Suppliers. (All the material presented in this book first appeared in the form of articles in the pages of the ''Daily Sketch'', Ibadan.)
* (1975). ''The Africanization of Black Studies''. Kent, Ohio: Kent State University Institute for African American Affairs. African American Affairs Monograph Series, v. 2, no. 1.
 
 
=== Հոդվածներ ===
* (1971). "Black Folklore", ''Black Lines: A Journal of Black Studies'' (special issue: Black Folklore), v. 2, no. 1 (Fall 1971), pp.&nbsp;5–21
 
==Պատկերասրահ==
<gallery perrow=5 widths="180px" heights="120px" >
Պատկեր:CBE_AEAColl.jpg|center|Բրիտանական կայսրության գերազանցության շքանշան
Պատկեր:2014_Victoria_Island_Lagos_Nigeria_15006436297.jpg|center| Լագոս
Պատկեր:King's_College,_Lagos_Nigeria.jpg|center| Լագոսի Թագավորական քոլեջ
Պատկեր:A_view_of_Gbagura_mosque_in_Abeokuta,_Ogun_State-Nigeria.jpg|center| Աբեբոկոտա
Պատկեր:George_Gershwin_(3c19485v).jpg|center| Ջորջ Գերշվին
File:Canterbury-cathedral-wyrdlight.jpg|center| Քենթերբուրի Մայր տաճար՝ Մեծ Բրիտանիա
File:Trinity_College_of_Music校舎.JPG|center| Լոնդոնի երաժշտության և պարի կոնսերվատորիա
Պատկեր:Vera_Lynn_(1962).jpg|center| Վերա Մարգրետ Լինն
Պատկեր:Adelaide_Hall_c._1920.jpg|center| Ադելաիդա Հոլլ
Պատկեր:Randolph_Ohio_2018.jpg|center| Ռանդոլֆի համայնք
</gallery>
 
== Նշումներ ==
Տող 106 ⟶ 16՝
[https://web.archive.org/web/20051201130305/http://www.sowande.com/Fela.htm| Ֆելա Սովանդե]
 
[https://en.wikipedia.org/wiki/Abeokuta| Աբեբոկոտա]
 
[https://en.wikipedia.org/wiki/George_Gershwin| Ջորջ Գերշվին]
 
[https://en.wikipedia.org/wiki/Rhapsody_in_Blue| Կապույտ Ռաբսոդիա]
 
[http://www.philpaine.com/wp-content/uploads/2006/09/06-09-10-LISTN-Fela-Sowande.jpg| Սովանդեն Լոնդոնի այգում]
 
[https://en.wikipedia.org/wiki/BBC| Բրիտանական հեռարձակումների կազմակերպություն]
 
[https://archives-manuscripts.dartmouth.edu/repositories/2/resources/1990| Ֆելա Սովանդեի փաստաթղթերը]
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մասնակից:Armenuhi.150yan/Ավազարկղ» էջից