«Գիտական կոմունիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Գիտական կոմունիզմ''', մարքսիզմ-լենինիզմի բաղկացուցիչ մաս, որն ուսումնասիրվել է նախկին [[Խորհրդային միություն|Խորհրդային Միության]] [[բարձրագույն ուսումնական հաստատություն]]ներում, գիտահետազոտական ինստիտուտներում և այլ կառույցներում։ «Գիտական կոմունիզմ» եզըը գործածվել է ևաևնաև լայն իմաստով՝ փորձելով արտաևայտելարտահայտել մարքսիզմ-լենինիզմն ամբողջությամբ։ Այն միահյուսվել է մարքսիզմ-լենինիզմի մյուս բաղկացուցիչ մասերի՝ փիլիսոփայության և քաղաքատնտեսության հետ։ [[Ֆրիդրիխ Էնգելս]]ը նշել է. «սոցիալիզմըՍոցիալիզմը ուտոպիայից գիտության վերածվեց երկու մեծ հայտնագործությունների՝ պատմության մատերիալիստական ըմբռնման և հավելյալ արժեքի տեսության շնորհիվ։ «Միայն [[Մարքս Կառլ|Մարքսի]] փիլիսոփայական մատերիալիզմը ցույց տվեց պրոլետարիատին ելքը հոգևոր ստրկությունից․․․Միայն Մարքսի տնտեսական տեսությունը պարզաբանեց պրոլետարիատի իսկական դրությունը կապիտալիզմի ընդհանուր հասարակակարգում»։ Գիտական կոմունիզմի տեսությունը ստեղծել են Կառլ Մարքսը և Ֆրիդրիխ Էնգելսը, պատմական նոր պայմաններում զարգացրել [[Լենին Վլադիմիր Իլյիչ|Վլադիմիր Լենինը]], այլ մարքսիստական գործիչներ, [[ԽՄԿԿ]]-ն և մարքս-լենինյան մյուս կուսակցությունները։ Գիտական կոմունիզմի ընդհանուր ուրվագծերը Մարքսը և էնգելսը շարադրել են դեռևս [[1843]]—[[1844]] թվականին, այնուհետև՝ «Սուրբ ընտանիք», «Բանվոր դասակարգի դրությունը [[Անգլիա]]յում», «[[Գերմանիա|Գերմանական]] գաղափարախոսություն», «[[Փիլիսոփայություն|Փիլիսոփայության]] աղքատությունը» և այլ աշխատություններում։

Գիտական կոմունիզմի առաջին ծրագրային փաստաթուղթը «Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստն» է ([[1848]])։ Այդ աշխատության մեջ Մարքսն ու Էնգելսը ագրեսիվորեն քննադատում են կապիտալիզմը՝[[Կապիտալիզմ|կապիտալիզմը]]՝ անխուսափելի համարելով վերջինիս «կործանումը»։ Հետագայում, [[1848]]—[[1849]] թվականի հեղափոխությունների և [[Փարիզ]]ի կոմունայի ([[1871]]) փորձի ընդհանրացմամբ Մարքսը և Էնգելսը զարգացրին գիտական կոմունիզմ֊ի տեսությունը («Դասակարգային պայքարը Ֆրանսիայում [[1848]] թվականից մինչև [[1850]] թվականը», «Կենտրոնական կոմիտեի դիմումը կոմունիստների միությանը», «Լուի Բոնապարտի Բրյումերի տասնութը», «Կապիտալ», «Քաղաքացիական պատերազմը Ֆրանսիայում», «Գոթայի ծրագրի քննադատությունը», «Անտի-Դյուրհնգ», «Սոցիալիզմի զարգացումը ուտոպիայից դեպի գիտություն», «Ընտանիքի, մասնավոր սեփականության և պետության ծագումը» են), հիմնավորեցին իրենց ուսմունքը պրոլետարիատի հեգեմոնիայի, բանվոր դասակարգի և աշխատավորական մյուս խավերի հևտհետ դրա դաշինքի, անընդհատ հեղափոխության, սոցիալիստական հեղափոխության, պրոլետարիատի դիկտատուրայի, կապիտալիզմից սոցիալիզմի անցման մասին, ավելի կոնկրետացրին կոմունիստական ֆորմացիա հասկացությունը, ցույց տվեցին, որ այն իր զարգացման ընթացքում անցնելու է երկու փուլ՝ [[սոցիալիզմ]] և կոմունիզմ, սաևմանեցինսահմանեցին դրանց հիմնական սկզբունքները, ընդհանուր և տարբերիչ գծերը։

Գիտական կոմունիզմի զարգացման նոր էտապը կապված է Լենինի[[Վլադիմիր Լենին|Լենին]]<nowiki/>ի անվան հետ։ Լենինը հարստացրեց սոցիալիստական և կոմունիստական հասարակարգի կառուցման տեսությունը, ղեկավարեց 《Գիտական կոմունիզմի գաղափարներիգաղափարներ》-ի գործնական իրականացումը։ Իմպերիալիզմը[[Իմպերիալիզմ]]<nowiki/>ը ներկայացնելով որպես սոցիալիստական հեղափոխության նախօրյակ՝ Լենինը եզրակացրևց, որ սոցիալիստական հեղափոխության հաղթանակը հնարավոր է սկզբում մի քանի կամ նույնիսկ մեկ առանձին կապիտալիստական երկրում։ Լենինը գիտական կոմունիզմի տեսությունը հարստացրեց սոցիալիստական ինդուստրացման, գյուղացիական տնտեսությունների կոլեկտիվացման, ազգային հարցի լուծման, մշակությային հևղափոխությանհեղափոխության, ԽՍՀՄ բազմազգ սոցիալիստական պետության ստեղծման մասին ուսմունքով, փորձեց բացահայտել սոցիալիզմի կառուցման ընդհանուր օրինաչափությունները։

Գիտական կոմունիզմի գաղափարախոսության զարգացման բնագավառում պատմական շրջադարձային երևույթ էր [[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն]]ը [[Ռուսաստան]]ում, ապա սոցիալիստական հեղափոխություններն այլ երկրներում։ Կոմունիստական ֆորմացիայի առաջացմամբ գիտական կոմունիզմ դարձավ փորձով ստուգված գիտություն սոցիալիզմի կառուցման մասին, ստացավ նոր օբյեկտ տեսական ուսումնասիրության համար։ Կոմունիստական մյուս կուսակցությունների հետ [[Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցություն|ԽՄԿԿ]] մշակեց գիտական կոմունիզմի կարևոր նոր պրոբլեմներ. կապիտալիզմից սոցիալիզմին տարբեր երկրների աևցմանանցման ընդհաևուրընդհանուր օրինաչափությունների և բազմազան ձևերի միասնությունը, [[ժողովրդական դեմոկրատիայի՝դեմոկրատիա]]<nowiki/>յի՝ որպես պրոլետարիատի դիկտատուրայի պատմականորեն նոր ձևը, և այն համաժողովրդական պետության վերաճելը, զարգացած սոցիալիզմի՝ որպես սոցիալիստական հասարակարգի որակական նոր էտապի բնորոշումը։ ՏետագաՀետագա հիմնավորում ստացան սոցիալիզմը կոմունիզմի վերաճելուվերածելու, մասնավորապես կոմունիզմի նյութատեխնիկական բազայի ստեղծման, նոր մարդու դաստիարակության օրինաչափությունները, բացահայտվեցին սոցիալիզմի համաշխարհային համակարգի զարգացման յուրահատկությունները, տարբեր սոցիալիստական կարգ ունեցող պետությունների խաղաղ գոյակցության լենինյան սկզբունքը։