«Ցեղասպանության 10 փուլեր»–ի խմբագրումների տարբերություն

 

== Դասակարգում ==

[[Բիրմա]]յի [[1982]] թվականի քաղաքացիության օրենքը դասակարգեց Ռոհինգյային ազգային քաղաքացիությունից դուրս: [[Հնդկաստան]]ում քաղաքացիության մասին օրենքը հերքում է [[մահմեդական]] [[փախստական]]ների համար քաղաքացիության ճանապարհը: Բնիկ ամերիկացիներին [[ԱՄՆ]]-ում քաղաքացիություն չի տրվել մինչև [[1924]] թվականը, դարերի ցեղասպանությունից հետո, որոնք քայքայեցին իրենց բնակչությունը:

 

Այս վաղ փուլում հիմնական կանխարգելիչ միջոցը համամարդկային ինստիտուտների զարգացումն է, որոնք գերազանցում են էթնիկական կամ ռասայական բաժանումներին, ակտիվորեն նպաստում են հանդուրժողականությանն ու փոխըմբռնմանը, և որոնք խթանում են այդ բաժանումներին գերազանցող դասակարգումներին:

[[Կաթոլիկ եկեղեցի]]ն կարող էր այս դերը կատարել Ռուանդայում, եթե այն Ռուանդայի հասարակության նման պառակտված չլիներ:

 

== Սիմվոլիզացիա ==

Ցանկացած հասարակության մեջ մարդիկ հակված են անուններ կամ սիմվոլներ վերագրելու դասակարգված խմբերին, օրինակ՝ «հրեաներ», «գնչուներ», կամ էլ առանձնացնել մարդկանց՝ ըստ իրենց հագուկապի, մաշկի գույնի և այլն:

Դասակարգումը և սիմվոլիզացիան համընդհանուր մարդկային բնույթ են կրում և անպայման չէ, որ ցեղասպանությունների հասցնեն, քանի դեռ դրանք չեն հանգեցնում անմարդկայնացման:

 

Տարբեր խմբերին բնորոշ առանձնահատկությունները, օրինակ, հագուստները, ցեղերին բնորոշ սպիերը կամ նշաները նույնպես կարող են անօրինական համարվել: Խնդիրն այն է, որ իրավական սահմանափակումները կձախողվեն, եթե չաջակցվեն հանրաճանաչ մշակութային ճնշումների կողմից: Թեև Հութուն և Տուտսին մինչև 1980-ական թվականները Բուրունդիում արգելված բառեր էին, մարդիկ դրանք փոխարինել էին այսպես կոչված կոդ բառերով: Չնայած մեծամաշտաբ աջակցության շնորհիվ սիմվոլիզացիան կարող է շատ հզոր լինել, ինչպես այն եղավ [[Բուլղարիա]]յում, որտեղ կառավարությունը հրաժարվեց բավարար քանակությամբ դեղին կրծքանշաններ մատակարարելուց, և հրեաների առնվազն ութսուն տոկոսը դրանք չէին կրում, այսպիսով դեղին աստղը զրկվում էր իր նշանակությունից՝ որպես հրեաների համար նացիստական խորհրդանիշ: [[Դանիա]]յում նացիստները նույնիսկ չէին բաժանում նրանց, քանի որ [[քրիստոնյա]]ներ էին, և ըստ [[առասպել]]ի ՝ Թագավորը ասում էր, որ իրենք առաջինը կկրեն դրանք: Դանիացի «ձկնորսը» մաքսանենգ կերպով տեղափոխեց Դանիայի հրեաների մեծ մասին չեզոք [[Շվեդիա]]:

 

Գերիշխող խումբը օգտագործում է օրենքը, սովորույթը և քաղաքական ուժը ` այլ խմբերի իրավունքները մերժելու համար: Անզոր խումբը հնարավոր է զրկված լինի լիարժեք քաղաքացիական իրավունքներից, քվեարկության իրավունքից կամ նույնիսկ քաղաքացիությունից: Գերիշխող խումբը առաջնորդվում է բացառող [[Գաղափարախոսություն|գաղափարախոսությամբ]], որը զրկում է ավելի քիչ հզոր խմբավորումներին իրենց իրավունքներից: Գաղափարախոսությունը պաշտպանում է գերիշխող խմբի կողմից իշխանությունների [[մենաշնորհ]]ումը կամ ընդլայնումը: Դա օրինականացնում է թույլ խմբերի հալածանքը: Այս գաղափարախոսության կողմնակիցները հիմնականում խարիզմատիկ են ու արտահայտում են իրենց հետևորդների վրդովմունքը: Օրինակ՝ [[1935]] թվականին նացիստական Գերմանիայի Նյուրնբերգյան օրենքները զրկեցին հրեաներին իրենց գերմանական քաղաքացիությունից և  կառավարության և համալսարանների կողմից արգելեցին նրանց աշխատել կամ սովորել: Բնիկ ամերիկացիների և աֆրոամերիկացիների նկատմամբ խտրականությունը ամրագրված էր [[ԱՄՆ Սահմանադրություն|ԱՄՆ Սահմանադրությ]]ան մեջ մինչև քաղաքացիական պատերազմից հետո եղած փոոխությունները և  [[20-րդ դար]]ի կեսերի օրենքները,  որոնք կարողացան կիրառման մեջ դնել այդ օրենքները: [[Մյանմա]]յում Ռոհինգյայի մահմեդական փոքրամասնությանը քաղաքացիության մերժումը [[2017]] թվականին հանգեցրեց ցեղասպանության և ավելի քան մեկ միլիոն փախստականներ տեղահանվեցին:

 

 

== Անմարդկայնացում ==

== Կազմակերպում ==

Ցեղասպանությունը շատ հաճախ կազմակերպված է լինում, պետության կողմից, որը հաճախ օգտագործում է աշխարհազորայիններին պետական պատասխանատվության ժխտումն ապահովելու համար, օրինակ՝ [[Դարֆուր]]ում «Ջանջավիդի» աջակցումն ու զինումը [[Սուդան]]ի կառավարության կողմից: Երբեմն կազմակերպումը ոչ ֆորմալ է ([[Հնդկաստան]]ի մասնատման ժամանակ հինդու ամբոխները որոնք տեղական RSS զինյալների ղեկավարությամբ) կամ ապակենտրոնացված (ահաբեկչական խմբավորումներ): Հատուկ բանակային ստորաբաժանումները կամ աշխարհազորայինները հաճախ սովորած և զինված են: Ծրագրեր են կազմվում ցեղասպանությունների համար: Ցեղասպանությունը հաճախ տեղի է ունենում քաղաքացիական կամ միջազգային պատերազմների ժամանակ:

Պետությունները կազմակերպում են գաղտնի ոստիկանություն՝ լրտեսելու, ձերբակալելու, խոշտանգելու և սպանելու այնպիսի մարդկանց, որոնք կասկածվում են քաղաքական առաջնորդներին ընդդիմանալու մեջ:

 

Այս փուլի դեմ պայքարելու համար ցեղասպան խմբավորումների անդամակցությունը պետք է արգելվի: Նրանց առաջնորդներին պետք է արգելվի միջազգային ճանապարհորդությունները և սառեցվեն իրենց արտաքին ֆինանսները:

 

== Նախապատրաստություն ==

 

 

== Հետապնդում ==

Այս մոդելը ցույց է տալիս, որ ցեղասպանությունների գործողությունների մեջ տրամաբանություն կա, չնայած այն չի ընթանում գծային կարգով: Մեզ օգնելով հասկանալու ցեղասպանության տրամաբանությունը, մարդիկ կարող են տեսնել ցեղասպանության նախազգուշացման նախանշանները և իմանալ, թե երբ այն կարող է պատահել: Առաջնորդները կարող են ձևավորել քաղաքականություն` յուրաքանչյուր փուլում հակառակորդ ուժերին չեզոքացնելու համար:

 

 

 

Թիրախային խմբերը պետության կողմից դառնում են խտրականության զոհ:  Բացառիկ գաղափարախոսությունը առանցքային է խտրականության և անմարդկայնացման համար: Ինքնավար ռեժիմները նպաստում են ատելության խմբերի կազմակերպմանը: Բևեռացմանը բնորոշ է էթնիկ բևեռացված էլիտան: Պետության սահմաններից դուրս առևտրի և այլ ազդեցությունների բաց լինելու բացակայությունը բնորոշ է ցեղասպանությանը կամ քաղաքական ոճրագործությանը նախապատրաստվելուն: Մարդու իրավունքների զանգվածային խախտումը հետապնդման վկայությունն է: Անպատժելիությունը նախորդ ցեղասպանություններից կամ քաղաքական սպանություններից հետո ժխտման վկայությունն է:

 

 

Վերջապես, ինչպես Ստանթոնն է նշում, ցեղասպանության դեմ ուղված շարժումը  պետք է բխի ոչ թե միջազգային զինված միջամտություններից, այլ ժողովրդական դիմադրությունից խտրականության ցանկացած ձևի, անմարդկայնացման, ատելության խոսքի և ատելության խմբերի ձևավորման, ատելություն քարոզող քաղաքական կուսակցությունների վերելքի, ռասիզմի կամ այլատյացության, բևեռացման, մարդու իրավունքների զանգվածային խախտումների, միջազգային առևտրի կամ կապի համար սահմանների փակումների և նախկինում եղած ցեղասպանությունների կամ մարդկության դեմ այլ հանցագործությունների ժխտումից: