«Լոլիկի հյութ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ խմիչք}}
 
'''Լոլիկի հյութ''' ({{lang-en|''Tomato juice''}}), [[լոլիկ]]ից ստացված հյութ: Սպառվում է խմիչքի տեսքով, ինչպես նաև բաղադրիչ մաս է հանդիսանում այնպիսի կոկտեյլների պատրաստման համար, ինչպիսիք են՝ «[[Արյունոտ Մերի]]ն», «Սանգրիտան» և «Միչելադան»: [[Ամերիկա]]յում կարծում են, որ առաջին անգամ լոլիկի հյութ վաճառել են 1917 թվականին և այն վաճառողը եղել է [[Ինդիանա]]յի հարավում գտնվող ''French Lick Springs Hotel'' հյուրանոցի սեփականատեր Լուիս Պերին: Այդ ժամանակ նրա մոտ վերջացել էր նարնջի հյութը, և հարկավոր էր եղել այն անհապաղ փոխարինել մեկ ուրիշ ըմպելիքով: Պերիի կողմից հայտնաբերած լոլիկ, շաքարավազ և հատուկ սոուս պարունակող հյութի բաղադրատոմսը արագ հայտնի էր դարձել. հենց այդ ժամանակ [[Չիկագո]]յում հայտնվել էր լոլիկի հյութից պատրաստված առաջին [[կոկտեյլ]]ը:
 
1937 թվականին [[ԽՍՀՄ]]-ում արտադրվել է լոլիկի հյութի առաջին խմբաքանակը: [[Մոսկվա]]յի Կրկեսային [[հրապարակ]]ում կազմակերպվել էր լոլիկի հյութի անվճար համտես: Այնուամենայնիվ, համտեսողների մեծամասնությունը բացասական գնահատական էր տվել: Գովազդային հրաշալի արշավի շնորհիվ լոլիկի հյութը լայն ճանաչում է ստացել<ref>[Девлетов О. У. [https://books.google.by/books?id=Ve3SCwAAQBAJ&pg=PA2&dq=История+отечественной+рекламы+за+150+лет&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjn1KDzsKvUAhXCYZoKHYVSDMwQ6AEIJjAA История отечественной рекламы за 150 лет (1840—1990)]<nowiki>]</nowiki> — Москва—Берлин: 2016. — С. 140</ref>: [[Խորհրդային Միություն]]ում լոլիկի հյութը ամենուր էր.էր՝ մթերային խանութներում, [[մանկապարտեզ]]ներում, ուսումնական հաստատությունների [[ճաշարան]]ներում, թատրոնների և կինոթատրոնների ճաշարաններում, [[սրճարան]]ներում և գործարանային ճաշարաններում: ՍովետականԽորհրդային ​​մթերային խանութներում միշտ հնարավոր էր գնել լոլիկի հյութ երեք լիտրանոց տարաներով և շշալցված տարբերակով: Խանութում, 10 կոպեկով կարելի էր գնել մեկ բաժակ լոլիկի հյութ, հաճախորդներին թույլ էին տալիս հյութի մեջ աղ ավելացնել<ref>[https://www.drive2.ru/c/2808387/ Томатный сок в Советском Союзе]</ref>:
 
Լոլիկի հյութ արտադրող ընկերություններից շատերը դրանում [[աղ]] են ավելացնում: Հաճախ ավելացնում են նաև այլ հավելումներ՝ սոխի կամ [[սխտոր]]ի փոշի, տարբեր համեմունքներ: [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ում լոլիկի հյութի զանգվածային արտադրությունն ու իրացումը սկսվել է 1920-ական թվականների կեսերից, և մի քանի տարի անց այն դարձել է ճանաչված ըմպելիք նախաճաշի համար<ref>[https://books.google.com/books?id=CecCHiI95dYC&pg=PA122&dq=breakfast,+tomato+juice&hl=en&sa=X&ei=xvxjUc3cI-qpiQLS34DYAQ&ved=0CFMQ6AEwBQ#v=onepage&q=breakfast%2C%20tomato%20juice&f=false Nineteen Twenties — Kathleen Morgan Drowne, Patrick Huber — Google Books<!-- Bot generated title -->]</ref>: [[Կանադա]]կան օրենքները պահանջում են,որ լոլիկի հյութը քամեն ամբողջական լոլիկներից, մինչդեռ [[ԱՄՆ]]-ում լոլիկի հյութի մեծ մասը պատրաստվում է լոլիկի մածուկից<ref>[http://www.cbc.ca/news/canada/windsor/heinz-deal-to-save-hundreds-of-jobs-at-leamington-plant-1.2552388 Heinz deal to save hundreds of jobs at Leamington plant — Windsor — CBC News<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>:
Տող 9.
Լոլիկի հյութը, ինչպես նաև լոլիկները, պարունակում են հակաօքսիդիչ [[լիկոպին]], որի սպառումը, ըստ որոշ ուսումնասիրությունների, կարող է պաշտպանել մի շարք հիվանդություններից<ref>{{cite web|title=Health Benefits of raw tomato juice|url=http://health-care.eu/health-benefits-of-raw-tomato-juice|publisher=Health Care|accessdate=2012-05-16}}</ref>: 2000 թվականին կատարված փոքրածավալ ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ լոլիկի հյութը պարունակում է այնպիսի գործոն (ծածկագիր՝ P3), որը կանխում է արյան մեջ [[թրոմբոցիտներ]]ի «կպչունությունը» և [[թրոմբ]]ի խցանումը<ref>{{статья |заглавие=Effects of tomato extract on human platelet aggregation in vitro |издание=Platelets |том=12 |номер=4 |страницы=218—227 |язык=en |тип=journal |автор=Duttaroy, AK; Crosbie L., Gordon M. J. |месяц=6 |год=2001}}</ref><ref>{{статья |заглавие=Effects of tomato extract on platelet function: a double-blinded crossover study in healthy humans |издание={{Нп3|The American Journal of Clinical Nutrition|American Journal of Clinical Nutrition||The American Journal of Clinical Nutrition}} |том=84 |номер=3 |страницы=561—569 |язык=en |тип=journal |автор=O'Kennedy, N; Crosbie L., van Lieshout M., Broom J. I., Webb D. J., Duttaroy A. K. |год=2006}}</ref><ref>{{статья |заглавие=Effects of antiplatelet components of tomato extract on platelet function in vitro and ex vivo: a time-course cannulation study in healthy humans |издание={{Нп3|The American Journal of Clinical Nutrition|American Journal of Clinical Nutrition||The American Journal of Clinical Nutrition}} |том=84 |номер=3 |страницы=570—579 |язык=en |тип=journal |автор=O'Kennedy, N; Crosbie L., van Lieshout M., Broom J. I., Webb D. J., Duttaroy A. K. |год=2006}}</ref><ref>[http://jama.ama-assn.org/cgi/content/full/292/7/805 JAMA — Tomato Juice and Platelet Aggregation in Type 2 Diabetes, August 18, 2004, Lazarus et al. 292 (7): 805<!-- Bot generated title -->]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.rowett.ac.uk/press/pr09.00-tomato.html |title=Tomatoes cut risk of heart disease and stroke, &#91;&#91;Rowett Research Institute&#93;&#93;, Aberdeen, Scotland, 2000 |accessdate=2014-06-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120717023841/http://www.rowett.ac.uk/press/pr09.00-tomato.html |archivedate=2012-07-17 |deadlink=yes }}</ref>: Ուսումնասիրությունների հեղինակները ենթադրում են, որ արտադրանքը կարող է օգտակար լինել [[դիաբետ]]ով հիվանդների համար: Այնուամենայնիվ, [[շաքարային դիաբետ]]ով հիվանդների կողմից լոլիկի հյութի մեծ քանակի սպառման իրական ազդեցությունը ամբողջությամբ ուսումնասիրված չէ:
 
Լոլիկի հյութը, որպես ըմպելիք, հաճախ մատուցում են ինքնաթիռների ուղևորներին, և նրանց շրջանում այն մեծ ճանաչում ունի: Օրինակ՝ 2008 թվականին, [[Lufthansa]] ավիաընկերությանը վաճառվել է 1.7 միլիոն լիտր լոլիկի հյութ. որոշ ենթադրությունների համաձայն, դրա հայտնի լինելու փաստըփաստն կայանումայն է նրանում, որ վերջինս թռիչքի ժամանակ ապահովում է ճնշման անկում:
 
== Լոլիկի հյութի արդյունաբերական արտադրություն ==
Տող 21.
* պատրաստի հյութի փաթեթավորում, ստերիլիզացիա (մանրէաբանություն) կամ պաստերիզացիա:
 
Արդյունաբերական արտադրության մեջ լոլիկի հյութը ստանում են համասեռ հասած լոլիկներից, այնուհետև ավելացնելով 0.6—1.0% [[խոհարարական աղ]]՝ պահածոյացնում են: Տեսակավորած լոլիկները առանձնացնում են, սերմերը բաժանում, լվանում, չորացնում, որից հետո կարող են օգտագործել որպես սերմ: Այնուհետև մանրացված լոլիկները անցկացնում են մաղերով՝ կոպիտ մասերը հեռացնելու համար. օրինակ՝ պտուղների կանաչ մասերը մաղով անցկացնելուց հետո, քամված զանգվածը եռացնում են՝ միկրոօրգանիզմները, օքսիդացնող և պեկտոլիտիկ [[ֆերմենտ]]ները ոչնչացնելու համար, ինչը նաև հեշտացնում է մաքրման գորընթացըգործընթացը: Եռման ջերմաստիճանը +75 — +80°С է: Երբ հյութը եռացնելու գործընթացը կատարվում է դանդաղ, այդ ժամանակ տեղի է ունենում զանգվածի քայքայում: Դանդաղ ջերմաստիճանով եռացած պտուղներից պատրաստված լոլիկի հյութը ունի ցածր մածուցիկություն և ենթակա է նոսրացման: Հյութի մածուցիկությունը սկզբնականում կարող է մնալ 95%-ի մակարդակում, բայց նաև հնարավոր է հյութի կոնդենսատով նոսրացում<ref>Технология переработки продукции растениеводства/ Под ред. Н. М. Личко. — М.: Колос, 2000. — 552с.</ref><ref>Гореньков Э. С. и др. Технология консервирования. М.: Колос, 1987.</ref>:
 
Լոլիկի պատրաստի հյութը փաթեթավորում են ապակե կամ անագե տարաների մեջ, ինչպես նաև ''Tetra Pak'' թղթե տարաների մեջ: Լոլիկի հյութը ունի ցածր թթվայնություն և pH 5.5-6.5, ինչը բարենպաստ պայմաններ է ստեղծում մի շարք միկրոօրգանիզմների զարգացման համար: Այս ամենի հետ կապված լոլիկի հյութը ենթարկվում է ստերիլիզացման՝ 20-30 րոպե, 120°C ջերմաստիճանում: Ստերիլիզացման ռեժիմը մեղմելու համար լոլիկի հյութը կարող է թթվայնացվել մինչև pH 3.7-4.0՝ օրգանական սննդային թթուներ կամ առավել թթվայնություն պարունակող պտուղների հյութեր խառնելու ճանապարհով: Օդազտելուց հետո ապակե տարաները հերմետիկորեն կնքվում են և ուղարկվում ստերիլիզացման կամ պաստերիզացման<ref>Справочник технолога плодоовощного производства. Составитель М. Куницына. — СПб: ПрофиКС, 2001. — 478 с.</ref>:
 
Արդյունաբերական արտադրության մեջ լոլիկի հյութը արտահանում են բնական կամ խիտ տեսքով (պարունակում է 40% լուծվող պինդ նյութեր): Վերջինս, սպառման ժամանակ նոսրացվում է մինչև բնական հյութի խտությամբ, որից հետո օգտագործվում է որպես ըմպելիք:
 
== Գրականություն ==