«Աբոմեյի թագավորական պալատներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 25.
| Նստաշրջան = 9-րդ
| Լայնացումներ =
| Վտանգի տակ = 1985-2007<ref>[https://whc.unesco.org/en/news/356/ Royal Palaces of Abomey and Kathmandu removed from Danger List] [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ|ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի]] կայքում</ref>
}}
'''Աբոմեյի թագավորական պալատներ''', [[Դահոմեա|Դահոմեայի]] իշխանների 12 պալատներից բաղկացած համալիր, որն ընդգրկում է 40 հա տարածք [[Բենին|Բենինի]] [[Աբոմեյ]] քաղաքի կենտրոնում: Կառավարողների փոփոխման հետ միասին հնի կողքին կառուցվել է նոր պալատ, դրանով համալիրը ծառայում է որպես անհետացած պետության եզակի հուշարձան: 1985 թվականին այն ընդգրկվել է [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ|ՅՈՒՆԵՍԿՕ]]]] [[Համաշխարհային ժառանգություն|Համաշխարհային ժառանգության]] ցանկում<ref name=List>{{Cite web|url=http://whc.unesco.org/en/list/323|title=Королевские дворцы Абомея|accessdate=2011-05-21|publisher=ЮНЕСКО|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ZRTdztY?url=http://whc.unesco.org/en/list/323|archivedate=2012-07-31}}</ref><ref name=Evaluation>{{Cite web|url=http://whc.unesco.org/archive/advisory_body_evaluation/323bis.pdf|title=Отчёт об оценке объекта|accessdate=2011-05-21|publisher=ЮНЕСКО|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ZRUt8dO?url=http://whc.unesco.org/archive/advisory_body_evaluation/323bis.pdf|archivedate=2012-07-31}}</ref>: Քանի որ դրանից մեկ տարի առաջ Աբոմեյին հարվածել էր փոթորիկը և վնասել որոշ շենքեր, համալիրն ընդգրկվել է [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության վտանգված օբյեկտների ցանկ|Համաշխարհային ժառանգության վտանգված օբյեկտների ցանկում]]: Որոշ միջազգային գործակալությունների մասնակցությամբ իրականացվել են վերականգնման աշխատանքներ: Հաշվի առնելով դա՝ 2007 թվականին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն օբյեկտը հանեցհանել է վերջին ցուցակից<ref name=Danger>{{Cite web|url=http://whc.unesco.org/en/decisions/1380|title=Решение - 31COM 8C.3 - Обновление списка объектов, находящихся под угрозой уничтожения|accessdate=2011-05-21|publisher=ЮНЕСКО|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ZRVpQjA?url=http://whc.unesco.org/en/decisions/1380|archivedate=2012-07-31}}</ref>:
 
== Պատմություն ==
Տող 35.
Ագաջի թագավորը (1708-1740 թվականներ) նվաճել է հարևան երկու թագավորությունը՝ Ալադան և Սավին: Գերիներին վաճառել են Ուիդի և Գլևի ստրկավաճառական շուկաներում, ինչն էլ հիմք հանդիսացավ Դահոմեայի գերակշռությանը եվրոպացիների հետ ստրուկների առևտրում: 19-րդ դարում ստրկատիրության դեմ շարժման աճի պատճառով Գեզո թագավորը նախաձեռնել է գյուղատնտեսական ոլորտի զարգացումը: Թագավորության տնտեսական բարեկեցությունը աճում էր եգիպտացորենի, արմավենու պտուղների և այլնի արտահանմամբ<ref>{{Cite web|url=http://www.epa-prema.net/abomeyGB/history.htm|title=History|accessdate=2010-05-21|publisher=Официальный сайт Исторического музея Абомеи|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ZRWse3s?url=http://www.epa-prema.net/abomeyGB/history.htm|archivedate=2012-07-31}}</ref>:
 
1894 թվականին Դահոմեա ներխուժեց ֆրանսիական բանակը: Չնայած որոշ հաղթական մարտերի, թագավորությունն ի վերջո պարտվեց և դարձավ [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայի]] գաղութ: Անկախ Դահոմեայի վերջին թագավորը՝ Բեհանզինը (1889-1894 թվականներ) հրկիզեց Աբոմեյը, որից անմիջապես հետո նրան արտաքսեցին [[Մարտինիկա]]: Նրա իրավահաջորդը՝ [[Ագոլի Ագբո|Ագոլի Ագբոն]]ն, 1900 թվականին արտաքսվեց [[Գաբոն]]:
 
Թագավորության գոյատևության ընթացքում այս պատմական իրադարձությունները արտացոլվել են պալատական պատերի գունավոր [[Խորաքանդակ|խորաքանդակներիխորաքանդակ]]ների վրա:
 
== Պաշտամունք ==
Տող 44.
 
== Ճարտարապետություն ==
Յուրաքանչյուր պալատ ունի առանձնահատուկ ձևավորում, որը համապատասխանում է այս կամ այն տիրակալի ճաշակին: Որպես շինանյութ օգտագործվել է հող հիմքի և պատերի համար, ծղոտե և մետաղական թիթեղներ` տանիքների համար: Փայտե կոնստրուկցիաները պատրաստվել են [[Արմավենազգիներ|արմավենու]], [[Բամբուկ|բամբուկի]], իրոկոյի և մահագոնի ծառերից: Պալատների շուրջը գտնվող տարածքը նախկինում շրջապատված է եղել 10 կմ ընդհանուր երկարությամբ կավե պատերով, վեց դարպասներով և պաշտպանիչ խրամներով՝ 1,5 մ խորությամբ, փշոտ [[Ակացիա|ակացիաներիակացիա]]ների թփերով: Նման պաշտպանությունները բնորոշ են [[Արևմտյան Աֆրիկա|Արևմտյան Աֆրիկային]]յին: Քաղաքի ներսում, բացի թագավորական պալատներից, կային մի քանի գյուղեր, որոնք առանձնացված էին դաշտերով, շուկայով և մեծ հրապարակ՝ կից բարաքներով: Պատերի միջին հաստությունը կես մետր է<ref name=Architecture>{{Cite web|url=http://www.epa-prema.net/abomeyGB/architect2.htm|title=Architecture|accessdate=2010-05-10|publisher=Официальный сайт Исторического музея Абомеи|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ZRYCWaR?url=http://www.epa-prema.net/abomeyGB/architect2.htm|archivedate=2012-07-31}}</ref>:
 
Պալատական համալիրում կարող է տեղավորվել մինչև 8000 մարդ<ref name="Baker1997">{{книга |заглавие=Rural-urban dynamics in francophone Africa |ссылка=https://books.google.com/books?id=RQrJg9RcCpQC&pg=PA85 |год=1997 |издательство=Nordic Africa Institute |isbn=9789171064011 |страницы=85 |ref=Бэйкер |язык=en |автор=Бэйкер, Джонатан}}</ref>:
Տող 66.
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}
 
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՎՊԵ}}
 
[[Կատեգորիա:Համաշխարհային ժառանգություն Բենինում]]