«Համաճարակային պարօտիտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
Տող 11.
Համաճարակային պարօտիտը տարածված է ամբողջ աշխարհում։ Այն անտրոպոնոզ ինֆեկցիա է։ Հիվանդության աղբյուրը՝ միայն մանիֆեստացված և սուբկլինիկական ձևերով հիվանդ մարդն է։ Վիրուսակրություն չի դիտվում։ Փոխանցման ուղին՝ օդակաթիլային, հազվադեպ կոնտակտային։ Հնարավոր է ներարգանդային վարակում՝ միոկարդի առաջնային ֆիբրոէլաստոզի զարգացումով։ Հարուցիչը արտազատվում է վերին շնչուղիներից փռշտոցի, [[հազ]]ի, լացի, փսխման ժամանակ։ Կոնտագիոզության ինդեքսը՝ 70 %-80% է։ Պարօտիտի փոխանցման համար անհրաժեշտ է ավելի սերտ շփում, քան կարմրուկի և ջրծաղիկի ժամանակ։ Առավել վտանգավոր է հարականջային թքագեղձերի պրոցեսի մեջ ընդգրկվելուց անմիջապես առաջ և հետո ընկած ժամանակահատվածը։ Հիվանդացությունը՝ առավել հաճախ գրանցվում են համաճարակային բռնկումներ փակ կոլեկտիվներում (զինվորական, դպրոցական և այլն)։ Տարիքային կառուցվածքը՝ մինչև մեկ տարեկան երեխաները հազվադեպ են հիվանդանում պարօտիտով՝ շնորհիվ պասիվ իմունիտետի (տրանսպլացենտար ստացած մայրական հակամարմինների)։ Հիվանդների 3%–ը կազմում են մինչև 3 տարեկան երեխաները, 22%-ը՝ 3-ից 5 տարեկան, 35%-ը՝ 5-ից 7 և 40 %-ը՝ 7-ից 14 տարեկան երեխաները։ 20 տարեկանից մեծ անձանց մոտ 80-90%-ը ունի իմունիտետ պարօտիտի նկատմամբ, չնայած նրանց մոտ 30%–ը անամնեզում հիվանդություն չի նշում։ Արական սեռի ներկայացուցիչները հիվանդանում են 1,5 անգամ հաճախ, քան իգական սեռինը։ Սեզոնայնությունը՝ պարօտիտի դեպքերը գրանցվում են ամբողջ տարվա ընթացքում։ Առավելագույն հիվանդացությունը ընկնում է հունվար-մայիս ամիսներին։ Պարբերականությունը՝ մինչև կենդանի պատվաստանյութի կիրառումը պարբերականությունը 2-5 տարի էր։ Իմունիտետը՝ հիվանդությունից հետո ձևավորվում է կայուն հետինֆեկցիոն իմունիտետ (կրկնակի վարակումը ՝0.4-3%)։
== Ախտածնություն ==
== Պաթոգենեզ ==
Մուտքի դուռը վերին շնչուղիների [[Լորձաթաղանթ|լորձաթաղանթն]] է։ Վիրուսը, ընկնելով լորձաթաղանթի վրա, ֆիքսվումամրանում է, բազմանում և, թափանցելով արյուն (առաջնային վիրուսեմիա), տարածվում է բոլոր օրգաններ և համակարգեր՝ ախտահարելով թքագեղձերը և մյուս գեղձերը։ ՎիրուսըՎիրուսն ունի տրոպիզմ թքագեղձերի նկատմամբ, որտեղ տեղի է ունենում նրա բազմացումը։ Վիրուսեմիայի առաջին ալիքին հաջորդում է երկրորդը (երկրորդային վիրուսեմիա), որի արդյունքում ախտահարվում են թիրախ-օրգանները՝ ԿՆՀ-ն, թքագեղձերը, այլ գեղձային օրգաններ։
 
== Ախտաձևաբանությունը ==
== Պաթոմորֆոլոգիան ==
ՄորֆոլոգիականՁևաբանական փոփոխությունները պարօտիտիհարականջաբորբի ժամանակ տեղի են ունենում թքագեղձերի, պանկրեասի[[Ենթաստամոքսային գեղձ|ենթաստամոքսային գեղձի]], ամորձիների, [[Կենտրոնական նյարդային համակարգ|ԿՆՀ]]-ի ինտերստիցիալմիջանկյալ հյուսվածքում։ Զարգանում է տարածուն այտուց և շճա-ֆիբրինոզ էքսուդացիա, որն ի սկզբանե պարունակում է մոնոնուկլեարմիակորիզ լեյկոցիտներ։ Երբ պրոցեսի մեջ ընդգրկվում են պանկրեասըենթաստամոքսային գեղձիը և ամորձիները, միկրոսկոպիկմանրադիտակային պատկերը համանման է թքագեղձերում փոփոխություններին, բացառությամբ այն բանի, որ ամորձիներում դիտվում են ինտերստիցիալմիջանկյալ հեմոռագիաներարյունազեղումներ և պոլիմորֆնուկլեարբազմաձևակորիզ լեյկոցիտներ։ Ուղեղում պաթոմորֆոլոգիականախտաձևաբանական փոփոխությունները պարօտիտային էնցեֆալիտի[[Ուղեղաբորբեր|ուղեղաբորրբի]] ժամանակ նույնն է, ինչ այլ հետինֆեկցիոնհետվարակային էնցեֆալիտներինըուղեղաբորբերինը, բնութագրվում է շուրջերակային դեմիելինիզացիայովապամիելինացմամբ, շուրջանոթային մոնոնուկլեարմիակորիզ ինֆիլտրացիայովբջիջների ներթափանցմամբ և միկրոգլիալմիկրոգլիային բջիջների քանակի գեներալիզացված իջեցումով՝ նեյրոնների[[Նյարդաբջիջ|նյարդաբջիջների]] քանակի հարաբերական պահպանմամբ։ Սակայն առաջնային պարօտիտային [[էնցեֆալիտԳլխուղեղի բորբոքում|ուղեղաբորբի]]ի վերջին հետազոտությունները ցույց են տվել, որ զարգանում է տարածուն նեյրոնոլիզ՝ առանց դեմիելինիզացիայիապամիելինացման նշանների։
 
== Դասակարգում ==