Միջնադարյան պատմիչ [[Մովսես Խորենացի]]ն Ծննդոցի ջրհեղեղի պատմությունը կապել է հայերի ծագման առասպելի հետ։ Իր «Հայոց պատմություն» աշխատության մեջ, Խորենացին գրում է, որ [[Հայկ նահապետ|Հայկը]]՝ հայերի նախահայրը, որից հայերիհայերը ստացել են իրենց անունը, [[Թորգոմ]]ի որդին էր, Նոյի որդիներից մեկի՝ [[Հաբեթ]]ի ծոռը<ref>{{cite book|title=The Oxford Companion to World Mythology|last=Leeming|first=David|publisher=Oxford University Press|year=2006|isbn=978-0-19-515669-0|location=Oxford|page=29}}</ref>: Հայկը Արարատ լեռան շուրջը սկզբնավորեց հայ ժողովուրդը{{sfn|Panossian|2006|p=51}}: Ըստ [[Ռազմիկ Փանոսյան]]ի՝ արարման այս առասպելը «Արարատի վրա Նոյյան տապանի հանգրվանումը՝ Հայաստանը դարձնում է բոլոր քաղաքակրթությունների սկզբնաղբյուրը: [...] այն հայերին կապում է մարդկության քաղաքակրթության զարգացման աստվածաշնչային պատմության հետ: [...] այն Արարատ լեռը դարձնում է բոլոր հայերի ազգային խորհրդանիշը, իսկ շրջակա տարածքը՝ անհիշելի ժամանակներից եկող հայերի հայրենիքը»{{sfn|Panossian|2006|pp=51–52}}:
=== Ցեղասպանության և «կորսված տարածքների» խորհրդանիշ ===
