«Մթնոլորտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Մթնոլորտը ''' ( {{lang-el|ατμός}} —- «[[գոլորշի]]» иև {{lang-el2|σφαῖρα}} —- «ոլորտ»), [[երկնային մարմին]] [[գազ]]ային ծածկ է, որը նրա շուրջը պահպանվում է ձգողականության շնորհիվ: Քանի որ մթնոլորտի և [[միջմոլորակային տարածություն]]ների միջև չկա հստակ սահման, ապա ընդունված է մթնոլորտ համարել գազային այն միջավայրը, որը պտտվում է մոլորակի հետ զուգընթաց որպես մեկ ամբողջություն: Մի շարք մոլորակների մթնոլորտային շերտը, որը հիմնականում բաղկացած է գազերից ([[գազային մոլորակներ]] ), կարող է չափազանց հաստ լինել: Աստղերի արտաքին միջավայրը բնութագրելու համար, որը սկսվում է ֆոտոսֆերայից, օգտագործվում է աստեղային մթնոլորտ հասկացությունը: [[Երկիր]] մոլորակի մթնոլորտը ներառում է [[թթվածին]], որն օգտագործվում է կենդանի օրգանիզմների շնչառության համար, և ածխածնի երկօքսիդ, որն օգտագործում են [[բույսեր]]ը, [[ջրիմուռ]]ները, բակտերիաները ֆոտոսինթեզի համար: Մթնոլորտը հանդես է գալիս նաև որպես մոլորակը արևի [[ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ]] ից պաշտպանող շերտ:

Մոլորակի մթնոլորտի սկզբնական բաղադրությունը կախված է մոլորակի ձևավորման փուլում արևի քիմիական և ջերմային հատկություններից , ինչպես նաև հետագա փուլում մթնոլորտային շերտ այլ գազերի մուտքով: Հետո գազային ծածկի բաղադրությունը էվոլյուցիայի է ենթարկվում տարբեր գործոնների ազդեցության հետևանքով:

[[Վեներա]]յի (Արուսյակ) և [[Մարս]]ի մթնոլորտը հիմնականում բաղկացած է ածխածնի երկօքսիդից, ինչպես նաև ազոտի, արգոնի, թթվածնի և այլ գազերի աննշան չափաբաժնից: [[Երկիր]] մոլորակի մթնոլորտը մեծ մասամբ հանդիսանում է կենդանի օրգանիզմների կենսագործունեության նախապայման: Երկրի մթնոլորտային օդի մոտավոր բաղադրությունը. [[ազոտ]]` 78,08%, [[թթվածին]]` 20,95%, [[արգոն]]` 0,93%, [[ածխածնի երկօքսիդ]]` 0,038%, ջրային գոլորշի` մոտ 1%: Բացի այս չնչին քանակությամբ պարունակվում է նաև [[ջրածին]], [[հելիում]], մի շարք այլ ՙազնիվ գազեր՚ և աղտոտիչներ:

Ցածր ջերմաստիճան ունեցող գազային հսկաները, ինչպիսիք են [[Յուպիտեր]]ը, [[Սատուրն]]ը, [[Ուրան]]ը և [[Նեպտուն]]ը, հիմնականում ունակ են իրենց շուրջը պահպանել փոքր մոլեկուլային զանգված ունեցող գազեր` ջրածին և հելիում: Բարձր ջերմաստճանային հսկաները, օրինակ Օսիրիսը կամ Պեգաս 51 b –ն, ընդհակառակը, չեն կարողանում պահել այն և նրանց մթնոլորտային գազերի մոլեկուլները ցրվում են տարածության մեջ: Այս գործընթացը դանդաղ և անընդհատ շարունակական բնույթ ունի: