|
Սփյուռքահայերի ջանքերով հավաքվել է բավականին շատ գումար, որի շնորհիվ կազմվել են [[Սասունցի Դավիթ (տանկային շարասյուն)|«Սասունցի Դավիթ»]] և «Մարշալ Բաղրամյան» տանկային շարասյունները<ref name="Armenia" />:
Հայաստանից և ԽՍՀՄ-ից դուրս՝ [[Ֆրանսիա]]յում, [[Միսաք Մանուշյան]]ը եղել է ֆրանսիական դիմադրական շարժման գլխավոր ղեկավարներից մեկը: 1944 թվականին Մանուշյանը ևս 20 անձանց հետ ձերբակալվում է ֆաշիստների կողմից<ref name="Armenia" /><ref>{{cite web|title=Obituary: Monique Agazarian|url=https://www.independent.co.uk/news/people/obituary-monique-agazarian-1499214.html|date=22 March 1993|publisher=[[The Independent]]|accessdate=27 December 2014}}</ref>:
Outside of Armenia and the Soviet Union, [[Missak Manouchian]] was one of the leaders of the [[French Resistance]]. He was captured and executed by the Nazis in 1944, together with over 20 members of [[FTP-MOI]] Paris region led by Manouchian, and remains a much respected figure in modern French history.<ref name="Armenia" /> Decorated soldiers who fought in the United States Army include [[Ernest H. Dervishian]] (recipient of the [[Medal of Honor]]), [[Harry Kizirian]] (most decorated serviceman from [[Rhode Island]] and one of the most decorated marines of the war), and [[Victor Maghakian]] (one of the most decorated American soldiers of the war).{{sfn|Demirjian|1996|p=133}} Brothers [[Noel Agazarian]] and [[Jack Agazarian]] both served in the British [[Royal Air Force]], Noel was promoted to [[Flying Officer]] and participated in the [[Battle of Britain]] before being killed in action in 1941, while Jack also became a field agent for the [[Secret Intelligence Service]] and was captured and executed in 1945. Their sister, Monique Agazarian, became one of only 10 young women accepted into the [[Air Transport Auxiliary]] for ab initio pilot-training.<ref>{{cite web|title=Obituary: Monique Agazarian|url=https://www.independent.co.uk/news/people/obituary-monique-agazarian-1499214.html|date=22 March 1993|publisher=[[The Independent]]|accessdate=27 December 2014}}</ref>
[[GevorkԳևորգ VartanianՎարդանյան]]ը wasպատերազմին anմասնակցած intelligenceլեգենդար agentհետախույզ responsibleէր, forնրա thwartingհետախուզական [[Operationգործունեության Longպատմության Jumpմեջ հատկապես նշվում է 1943 թվականը, երբ [[Թեհրան]],ում andկայանալիք thusկոնֆերանսին preventingգործընկերների theհետ assassinationպետք ofէ ապահովեր 3 խոշոր տերությունների ղեկավարների ([[JosephԻոսիֆ StalinՍտալին]], [[WinstonՖրանկլին ChurchillՌուզվելտ]], and [[FranklinՈւինսթոն D. RooseveltՉերչիլ]]) atանվտանգությունը։ theՀայ հետախույզին և նրա գործընկերներին հաջողվել է կանխել այդ եռյակի դեմ Ֆաշիստական [[TehranՖաշիստական conferenceԳերմանիա|Գերմանիա]]յի inծրագրած 1943.մահափորձը։ Այդ իրադարձություններից տասնյակ տարիներ անց Գևորգ Վարդանյանին է հանդիպում Ուինսթոն Չերչիլի թոռնուհին և հատուկ շնորհակալություն հայտնում իր պապի կյանքը փրկելու համար<ref name="The Telegraph">{{cite news|title=Gevork Vartanyan|url=https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/9008287/Gevork-Vartanyan.html|date=11 January 2012|newspaper=The Telegraph|accessdate=27 December 2014|quote=Gevork Vartanyan, who has died aged 87, worked for Soviet intelligence for more than half a century and played an important part in thwarting a Nazi plot to assassinate Churchill, Stalin and President Roosevelt at the Tehran Conference in 1943.}}</ref>:
[[Առանցքի ուժեր]]ի [[Վերմախտ]]ի կողմից ստեղծվել է [[Հայկական լեգեոն (Ֆաշիստական Գերմանիա)|Հայկական լեգեոն]]ը, որը հիմնականում բաղկացած էր սովետական ռազմագերիներից, որոնք նախընտրում էին պայքարել ֆաշիստական ուժերի կազմում, քան ուղարկվել նացիստական ռազմագերիների ճամբարներ կամ սպանվել: Լեգեոնը գլխավորում էր պաշտպանության նախարար [[Դրաստամատ Կանայան]]ը: Հայկական լեգեոնի կազմում կռվում էին 11.000-33.000 զինվորական: Լեգեոնը մասնակցել է [[Ղրիմ]]ի և [[Կովկաս]]ի գրավմանը<ref>{{cite book|last = Auron
On the Axis side, the ''[[Armenische Legion]]'' was created within the ''[[Wehrmacht]]'', which consisted mainly of Soviet prisoners of war, who had opted to fight for German forces rather than be sent to the Nazi POW camps or killed. The legion was led by former [[Defence Minister of Armenia]] General [[Drastamat Kanayan]], who fought against the Soviet Union on the [[Eastern Front (World War II)|Eastern Front]]. Kanayan was among the minority in the legion who volunteered, under the hope of freeing Armenia from Soviet control. The total number of Armenians serving in the German armed forces during the war reached 33,000: 14,000 were placed in field battalions, while another 7,000 served in logistical and other non-combat units. The legion participated in the occupation of the [[Crimean Peninsula]] and the [[Caucasus]]. It did not take part in the Holocaust, on the contrary several Jewish soldiers captured as POWs were saved by some of the Armenians in the Legion. Several instances included Jews being sent to the battalion to evade detection by the Nazis. Towards the end of the war, many of the legion deserted, defected or revolted.<ref>{{cite book|last = Auron
|first = Yair|title = The Banality of Denial: Israel and the Armenian Genocide|publisher =Transaction Publishers|location= New Brunswick, NJ|year = 2003|pages=|isbn =0-7658-0834-X}}</ref> InՉնայած spiteնրան, ofոր NaziԳերմանիան Germanyգիտեր, acknowledgingոր theհայերը Armeniansհնդեվրոպական were an [[Indo-European languages|Indo-European]]կամ (orարիական Aryan)ազգ peopleեն, [[AdolfԱդոլֆ HitlerՀիտլեր]]ն personallyասում stated,էր. "I«Ես don'tչեմ trustհավատում the Armenians."հայերին»<ref name="Dallin">{{cite book|last = Dallin|first = Alexander|authorlink =Alexander Dallin|title = German Rule in Russia: 1941–1945: A Study of Occupation Policies|publisher =St Martin's Press|location= New York|year = 1957|pages=229, 251|isbn =}}</ref><ref name="Armenia" />:
{{As of|2005}}, some 9,000 veterans of the war were still living in Armenia.<ref name="Armenia" />
==Արցախի Հանրապետություն (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)==
|
