«Թան (դինաստիա)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-books.google.com/ +books.google.am/)
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 20.
=== Մշակույթ և տնտեսություն ===
[[պատկեր:Gilt silver eared cup.jpg|thumb|ոսկեզօծ արծաթե աման ծաղկային ծաղիկներով]]
Խաղաղությունն ու կարգը երկրում հնարավոր դարձրեց ժողովրդի բոլոր ուժերը կենտրոնացնել Չինաստանի զարգացման վրա: Սկսեցին ծաղկել [[գյուղատնտեսություն]]ը, արհեստները և առևտուրը: Նոր հաջողություններ եղան ներկման, կավագործության, մետալուրգիայի, նավաշինության տեխնոլոգիաների վերաբերյալ: Ամբողջ երկիրը ծածկված էր հողային և ջրային ցանցով<ref name="Benn 2002, 57">{{Harvnb|Benn|2002|p=57}}.</ref>: Չինաստանը տնտեսական և մշակութային կապեր էր հաստատել [[Ճապոնիա]]յի, [[Կորեա]]յի, [[Հնդկաստան]]ի, [[Պարսկաստան]]ի, [[Արաբիա]]յի և այլ երկրների հետ<ref>{{cite book|author=Jonathan Karam Skaff|title=Sui-Tang China and Its Turko-Mongol Neighbors: Culture, Power, and Connections, 580-800|url=https://books.google.am/books?id=Jrv-6_U5gfwC&pg=PA125|date=6օգոստոսի August6, 2012|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-999627-8|pages=125–}}</ref><ref>{{cite book|last1=Duindam|first1=Jeroen|last2=Artan|first2=Tülay|last3=Kunt|first3=Metin|authorlink3=Metin Kunt|title=Royal Courts in Dynastic States and Empires: A Global Perspective|url=https://books.google.am/books?id=iKX39fOyvNoC&pg=PA177|year=2011|publisher=BRILL|isbn=90-04-20622-1|page=177}}</ref>:
 
Սկսեց զարգացում ապրել [[գիտություն]]ը: [[725 թվական]]ին ստեղծվեց առաջին մեխանիկական ժամացույցը` մշակված Սինոմ և Լիան վարպետների կողմից: Նաև ստեղծվեց [[վառոդ]]ը, որը օգտագործվում էր [[հրթիռ]]ների և [[նավատորմ|նավատորմեր]]իերի մեջ, իսկ հետո այն կիրառվեց փամփուշտների և [[արկ]]երի արտադրության մեջ։
 
Թեյը տարածված է ամբողջ երկրում: Թեյի առանձնահատկությունները ձևավորել են թեյի արվեստը (Չայ, 茶艺), որի միջոցով թեյը, որը նախկինում համարվում էր որպես [[դեղ]] կամ [[սննդամթերք]], այժմ դարձել է [[չինական մշակույթ]]ի կարևոր տարր: Չինական դասական [[գրականություն]]ը անմահացրել է [[Թան-Լու Թունայ]]ի և [[Լու Յույա]]յի ժամանակաշրջանի [[թեյ]]ի հայտնի վարպետների անունները<ref name="graff 2000 79">{{Harvnb|Graff|2000|p=79}}.</ref>:
Տող 28.
=== Անհրաժեշտություն ===
 
Թանի անկման պատճառները հաստատված չեն, սակայն [[8-րդ դար]]ում մի շարք ապստամբությունների և ռազմական պարտությունների շարքում նշվել է կենտրոնական կառավարության թուլացման սկիզբը<ref>{{cite book|url=https://books.google.am/books?id=U7C0I2KRyEUC&pg=PA28&dq=chinese+captured+lhasa+650&hl=en&ei=zfRNTJCsOcT48Aa24vnyCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDQQ6AEwAQ#v=onepage&q=chinese%20captured%20lhasa%20650&f=false|title=Tibet Past and Present|authorlink=Charles Alfred Bell|first=Charles|last=Bell|year=1924|publisher=Oxford University Press|edition= rpr. Motilal Banarsidass, 1992.|location=|isbn=81-208-1048-1|page=28|accessdate=Julyհուլիսի 17, 2010}}</ref>: Թալասի ճակատամարտում (751), չինացի զորքերը դուրս են եկել ռազմաճակատ, ինչը ստիպել է հրամանատար [[Գաո Սյանչժի]]ին նահանջել<ref>{{cite book|title=The historical status of Tibet|first=Tieh-tseng (Lǐ Tiězhēng 李鐵錚) |last=Li|year=1956|publisher=King's Crown Press, Columbia University|page=6|url=https://books.google.am/books?ei=usMUTu6wEuXnsQKmn-DUDw&ct=result&id=hdVwAAAAMAAJ&dq=one+Tibetan+record+reports+%28and+this+may+be+a+later+interpolation%29+that+the+Chinese+captured+the+Tibetan+capital,+Lhasa,+after+the+death+of+Sron-tsan+Gampo.11+It+is+significant+that+neither+the+Chinese+historical+annals+nor+the+highly&q=lhasa+gampo++captured&redir_esc=y}}</ref>: Շուտով Ան Լուշանի մեծ ապստամբությունը (756-761) ավերել է բարգավաճումը: Ան Լուշանը ստեղծել է Յանի պետությունը (756-763), որը զբաղեցրել է զգալի տարածքներ: [[858 թվական]]ին Մեծ ջրանցքի տարածքում ջուրը լցվել էր [[Չինաստան|Հյուսիսային Չինաստանի]] հսկայական հարթավայրերը և հանգեցրել էր տասնյակ հազարավոր մարդկանց մահվան<ref>Wang, Lianmao (2000). ''Return to the City of Light: Quanzhou, an eastern city shining with the splendour of medieval culture''. Fujian People's Publishing House. Page 99.</ref><ref>{{cite book|first=Jonathan Neaman |last=Lipman|publisher=University of Washington Press |year=1997
|isbn=962-209-468-6|title=Familiar strangers: a history of Muslims in Northwest China
|url= https://books.google.am/books?id=4_FGPtLEoYQC|page=29}}</ref>:
 
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
 
== Գրականություն ==
Տող 70 ⟶ 68՝
* [https://web.archive.org/web/20070813175029/http://www.xabusiness.com/china-resources/sui-tang-chinese-paintings.htm Paintings of Sui and Tang dynasties]
* ''[[Zizhi Tongjian]]'', vols. [[:zh:s:資治通鑑/卷182|182]], [[:zh:s:資治通鑑/卷183|183]], [[:zh:s:資治通鑑/卷184|184]], [[:zh:s:資治通鑑/卷185|185]], [[:zh:s:資治通鑑/卷186|186]], [[:zh:s:資治通鑑/卷187|187]], [[:zh:s:資治通鑑/卷188|188]], [[:zh:s:資治通鑑/卷189|189]], [[:zh:s:資治通鑑/卷190|190]], [[:zh:s:資治通鑑/卷191|191]], [[:zh:s:資治通鑑/卷192|192]], [[:zh:s:資治通鑑/卷193|193]], [[:zh:s:資治通鑑/卷194|194]], [[:zh:s:資治通鑑/卷195|195]], [[:zh:s:資治通鑑/卷196|196]], [[:zh:s:資治通鑑/卷197|197]], [[:zh:s:資治通鑑/卷198|198]], [[:zh:s:資治通鑑/卷199|199]].
 
 
{{Արտաքին հղումներ}}