«Կարոլինգյան արվեստ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Կարոլինգներ (ուշ լատիներեն Carolingi, ֆրանսերեն Carolingiens, գերմաներեն Karolinger), թագավորական և կայսերական դինաստիա |[[Ֆրանկական պետություն]]ում: Անվանումը՝ Կարլոս Մեծի անունից: Կարոլինգների դինաստիան հաջորդել է Մերովինգներին ([[751 թվական|751 թվականիցի]]ցիցից) և թագավորել մինչե 10 -րդ դարը: Կարոլինգները հզորության գագաթնակետին հասան Լորշի ([[Գերմանիա]]) մենաստանի դարպասը վերդարպասյա մատուռով (մոտ [[774 թվական]]) «Մարկոս ավետարանիչ», մանրանկար «էբբոյի Ավետարան»-ից (մոտ 816–835 թվականներ, Քաղաքային գրադարան, էպերնե, Ֆրանսիա) Ախենի կապելլայի (մինչն 798–805 թվականները) ներսը Կարլոս Մեծի օրոք, որն իրեն ենթարկեց գրեթե ամբողջ [[Արևմտյան Եվրոպա]]ն: Նրան հաջորդեց որդին՝ Լյուդովիկոս Բարեպաշտը (թագավորել է 814–840 թվականներին): [[843]] թվականի [[Վերդենի պայմանագիր (843)|Վերդենի պայմանագրով]] կայսրությունը բաժանվեց Լյուդովիկոս Բարեպաշտի որդիների՝ Լոթարի, Լյուդովիկոս Գերմանացու և Կարլոս ճաղատի միջև: Կարլոս III Հաստամարմինը (կայսր 881–887 թվականներին) կարճ ժամանակով վերամիավորեց կայսրությունը: Նրանից հետո Կարոլինգները թագավորեցին Իտալիայում մինչև [[905]] թվականը:

Պահպանված սակավաթիվ կառույցներից են՝ [[Ախեն]]ի բազմանկյուն կենտրոնակազմ կապելլան (մինչև 798-805), Ֆուլդայի Սանկտ-Միխայել կապելլա-ռոտոնդան (մոտ 820—822 թվականներ), Կորվեի եռանավ եկեղեցին (822—885 թվականներ), Լորշի վերդարպասյա կառույցը ( որմանկարները, մոտ 800 թվական)։ Զարգացել է մանրանկարչությունը (ավետարանիչների պատկերներ, աստվածաշնչյան տեսարաններ, կարոլինգյան դինաստիայի միապետներ)։ Որոշ մանրանկարներ առանձնանում են անտիկ ոճավորման և միջնադարյան սիմվոլիկայի ու զարդանկարների համադրմամբ, մյուսները («Ադայի Ավետարան», 9-րդ դարի սկիզբ, Քաղաքային գրադարան, Թրիթ, «էբբոյի Ավետարան», մոտ 816-835 թվականներ, Քաղաքային գրադարան, էպերնե)՝ ազատ, դինամիկ կոմպոզիցիայով։ Փղոսկրից պատրաստվել են գրքերի կազմեր, զարդատուփեր և այլն։ Տարածված են եղել ձուլումը, դրվագումը, փորագրությունը, արծնակիտումը, քարի քանդակազարդումը։