«Հավալուսն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1.
{{Տաքսոտուփ2 |Վիքիդատա = այո}}
[[Պատկեր:Australian Pelicans.jpg|աջից|մինի|Հավալուսն]]
'''Հավալուսն''' կամ '''թոնձ''' ({{lang-la|Pelecanus}}), հավալուսների ընտանիքին պատկանող թռչուն։
Հայտնի է 7, [[ՀՀ]]-ում՝ 2 տեսակ՝ գանգրափետուր հավալուսն և վարդագույն հավալուսն։ Հանդիպում են բոլոր մայրցամաքներում, բացառությամբ [[Անտարկտիդա]]յից։ Որոշ տեսակներ նաև չվում են։
Տող 11.
Թոնձերն ապրում են ծովերի ծանծաղուտներում, մաքուր և պղտոր լճերում, մեծ գետերի շրջակայքում։ Թռիչքի ժամանակ կտուցի ծանր լինելու պատճառով բռնում են վիզը S(լատ.) տառի նման, ինչպես տառեղներն ու մարաբուները։ Թեթև կմախքային կառուցվածքի և օդային պղպջակների շերտի պատճառով նրանք չեն կարողանում սուզվել ջրի տակ, դրա համար իրենց կերը հիմնականում ստանում են ջրի մակերեսից։ Միայն ամերիկյան տեսակներն են կարողանում մտնել ջրի տակ՝ վերևից արագ ընկնելով։ Սնվում են հիմնականում ձկներով, որոնց որսում են գլուխը ջրի տակ մտցնելով։ Բռնելով ձկանը, նա կտուցի միջոցով դատարկում է ջուրը կոկորդային պարկից (մինչև 5 լ) և կուլ տալիս որսը։ Օրական ուտում է 1 կգ և ավել ձուկ։
Երբեմն կոլեկտիվ [[որս]] են կազմակերպում. կազմելով կիսաշրջան, նրանք թափահարում են ջրի վրա իրենց թևերն ու կտուցները՝ ձկներին հեռացնելով դեպի ջրի մակերես ու այդ ձևով նրանց որսալով։ Հաճախ նրանց կոլեկտիվ որսին են միանում նաև [[
==Բնադրում ու բազմացում==
Զույգերը կազմվում են միայն մեկ սեզոնի համար։ Բնադրում են գաղութներով, հարյուրավոր զույգերով, հաճախ ջրային թռչունների հետ միասին, անգամ ոչ բնադրման սեզոնին նրանք մնում են խմբերով։ Խոշոր տեսակներն իրենց բույնը կառուցում են հողի վրա (և) կամ եղեգներին՝ բարձր ճյուղերով դեզի և բուսական աղբի տեսք տալով նրան։ Իսկ փոքր տեսակներն աշխատում են բնադրել ծառերի վրա, հատկապես [[
Դնում են 2-3 դեղնավուն կամ երկնագույն ձվեր։ Թխսի շրջանը տևում է 30-42 օր, էգը թխսում է ավելի կայուն ու շատ, քան արուն։ Ճուտիկները ձվից դուրս գալուց լինում են կույր և մերկ, փետուրներով պատվում են 8-10-րդ օրը, իսկ թռչելուն ընդունակ են լինում 70-75 օրական ժամանակ։ Մինչև հասուն դառնալը նրանց կերակրում են երկու ծնողներն էլ։ Փոքրիկ ու անպաշտպան հավալուսների մահացության աստիճանը շատ մեծ է, գիշատիչների, սովի և եղանակային պայմանների պատճառով շատ շատերը չեն կարողանում երկար ապրել։
| |||