«Մոհաչի ճակատամարտ (1526)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 49.
Ճակատամարտը կայացել է օգոստոսի 29-ին։ Հունգարական կողմի պլանով հեծելազորը պետք է հարձակվեր թուրքական դիրքերի վրա, ջախջախեր հետևակը, այնուհետև սեփական հետևակով հարձակվեր սուլթանի ճամբարի վրա։ Ճակատամարտը սկսվել է արքեպիսկոպոս Պալ Տամորիի ասպետական հեծելազորի հարձակումով թուրքական բանակի աջ թևի վրա, իսկ հունգարական բանակի կենտրոնն ու ձախ թևը, որ բաղկացած էր հետևակից, պետք է թեթև քայլերթով շարժվեին առաջ։ Շուտով հեծելազորը մարտի է բռնվում թուրքական հեծելազորի հետ, որը ղեկավարում էր Մալկոչօղլի Բալի բեյը։ Թուրքերն իսկույն սկսում են նահանջել։ Մտածելով, որ մարտը հաջող է ընթանում, հունգարացիները սկսում են հետապնդել նահանջողներին։ Այդ նույն ժամանակ կռվի մեջ են մտնում հետևակայինները՝ կենտրոնում ու ձախ թևում ձեռնամարտի մեջ մտնելով [[ենիչերիներ]]ի ջոկատների հետ։ Իսկ հունգարական հեծալեազորը, հետապնդելով նահանջող թուրքական հեծալազորայիններին, ընկնում է թուրքական թնդանոթների կրակի տակ, ու հարձակումը ձախողվում է։
Մարտի մեջ մտցնելով պահեստային ջոկատները, ամբողջ ճակատամասով հրետանային կրակ բացելով ու ունենալով թվային առավելություն՝ թուրքերը շուտով հունգարական բանակին մղում են Դանուբ՝ նրան զրկելով նահանջելու հնարավորությունից։ Արդյունքում ասպետական հեծալազորի մնացորդները նահանջում են, իսկ հետևակայինները շարունակում են մարտը մինչև վերջ։ Մեկուկես ժամ անց ճակատամարտն ավարտվում է Սուլեյման I-ի զորքերի կատարյալ հաղթանակով։ Լայոշ II -ի ողջ բանակը ոչնչանում է, ինքը արքան ու բանակի հրամանատարները զոհվում են նահանջի ժամանակ։ Մահանում է մոտ 15,000 քրիստոնյա, իսկ գերյալներին գլխատում են։ Մոհաչի հաղթանակը Սուլեյման I-ի համար բացում է Հունգարիայի թագավորության մայրաքաղաք [[Բուդա (Բուդապեշտ)|Բուդայի]] ճանապարհը։ Ճակատամարտից երկու շաբաթ անց թուրքական բանակը ներխուժում է մայրաքաղաք։
== Հետևանքներ ==
Տող 64.
Ռազմա-քաղաքական հարաբերություններում, ինչպես [[Գվադալետեի ճակատամարտ]]ը թույլ տվեց արաբներին գրավել [[Պիրենեյան թերակղզի]]ն, այնպես էլ Մոհաչի ճակատամարտը թուրքերի առաջ լայն հնարավորություն բացեց ամբողջ Կենտրոնական Եվրոպայում իր գերիշխանություն հաստատելու։ Սուլթան Սուլեյման I-ը 1529 թվականին սկսել է [[Վիեննա]]յի պաշարումը, սակայն ձմռան գալուստով պայմանավորված՝ ստիպված թողել է այդ միտքը։
Իր հերթին օսմանյան իշխանության մոտիկությունը ուղիղ սպառնալիք էր գերմանական հողերի նկատմամբ և առաջացում էր նրանց կատաղի դիմադրությունը, որոնք հաջողությամբ համընկնում էին ավստրիական Հաբսբուրգների կայսերական հավակնություններին։ Վերջիններս, հաջողությամբ տանելով Վիեննայի պաշարումը, ավելի վճռական գործողությունների են անցնում օսմանների նկատմամբ։ Մոհաչի ճակատամարտից հետո եվրոպական ազգությունները սկսել են միավորվելու փորձեր ձեռնարկել թուրքերի արյունալի առաջխաղացումը և իսլամացումը կանխելու հույսով՝ նպատակ ունենալով մուսուլմաններին դուրս մղել Եվրոպայի սրտից։ Այս ամենը խթան է հանդիսացել [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզու]] «ռեկոնկիստայի» համար։ Այս ուղղությամբ առաջին հաջողությունը 1571 թվականի [[Լեպանտոյի ծովամարտ]]ն է եղել։
== Ծանոթագրություններ ==
| |||