«Դրեյքի նեղուց»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 13.
}}
 
'''Դրեյկի նեղուց''' (Drake Strait), [[Նեղուց|նեղուց]] [[Հրո երկիր (արշիպելագ)|Հրո Երկիր կղզիախմբ]]ի և Հարավային Շետլանդական կղզիների միջև։ Անվանվում է [[1578]] թվականին նեղուցով անցած [[Ֆրենսիս Դրեյկ]]ի պատվին։ Միացնում է [[Հարավային օվկիանոս]]ի ջրերը (մինչև [[2000]] թվականը [[Խաղաղ օվկիանոս|Խաղաղ]] և [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ների)։ Նեղուցի հյւսիսում գտնվում [[Հարավային Ամերիկա|Հարավային Ամերիկայի]]յի մայրցամաքի և [[Ամերիկա աշխարհամաս|Ամերիկա]] աշխարհամասի ամենահարավային կետը՝ Հրո Երկիր կղզիախմբի [[Դիեգո Ռամիրես]] կղզիները և [[Հորն հրվանդան|Հորն հրվանդանը]]ը, իսկ հարավից՝ Հարավային Շետլանդական կղզիները ([[Անտարկտիդա]]): Երկրագնդի ամենալայն նեղուցն է (900-950 կմ), ամենանեղ մասը՝ 820 կմ է: Համարվում է նաև ամենախոր նեղուցը, խորությունը մինչև 5840 մ։ Հաճախակի են փոթորիկները։ Հարավային մասը ձմռանը ծածկվում է լողացող սառույցներով։ Ամռանը շատ են [[այսբերգ]]ները։
 
== Անվան ծագումը ==
 
Նեղուցը անվանումը տվել է [[Կայսերական տրանսանտարկտիկական էքսպեդիցիա|Կայսերական տրանսանտարկտիկական էքսպեդիցիայի]]յի ժամանակ, [[Շեքլտոն Էռնեստ|Շեքլտոն Էռնեստի]]ի կողմից, ի պատիվ անգլիացի ծովագնաց, հայտնի ծովահեն Ֆրենսիս Դրեյկի, ով 1578 թվականին երկրորդ շուրջերկրյա ճանապարհորդություն կատարողն էր, [[Մագելանի նեղուց|Մագելանից]] հետո, իր 300 տ ջրատարողունակությամբ «Պելիկան» [[ֆրեգատ|ֆրեգատով]]ով (եռակայմ հետախուզանավ), որն ավելի ուշ վերանվանվեց «Ոսկե եղնիկ»:
 
== Նեղուցի հիդրոօդերևութաբանությունը ==
 
Նեղուցով անցնում է [[Արևմտյան քամիների հոսանք|Արևմտյան քամիների հոսանքը]]ը: Նեղուցում հաճախակի են փոթորիկները, ընդ որում՝ մշտական արևմտյան քամիներն են, որոնք այստեղ համարվում են մոլորակի ամենաուժեղ քամիներից, երբեմն հասնելով 35 մ/վրկ (126 կմ/ժ), զուգակցվում են արևմուտքից դեպի արևելք, երբեմն հասնում 15 կմ/ժ, երբ 15 մետրից ավելի բարձրության ալիքներն արդեն հաճախակի են: Դրեյկի նեղուցում, հիմնականում հարավային մասում, սառցադաշտերը շարժվում են արևմուտքից արևելք: Ընդհանուր առմամբ, կլիման [[Մերձարկտիկական կլիմա|մերձարկտիկական]] է, սակայն փոթորիկների ժամանակ անցում է կատարում [[արկտիկական կլիմա|արկտիկականի]]:
 
Նեղուցով անցնում է [[Արևմտյան քամիների հոսանք|Արևմտյան քամիների հոսանքը]]: Նեղուցում հաճախակի են փոթորիկները, ընդ որում՝ մշտական արևմտյան քամիներն են, որոնք այստեղ համարվում են մոլորակի ամենաուժեղ քամիներից, երբեմն հասնելով 35 մ/վրկ (126 կմ/ժ), զուգակցվում են արևմուտքից դեպի արևելք, երբեմն հասնում 15 կմ/ժ, երբ 15 մետրից ավելի բարձրության ալիքներն արդեն հաճախակի են: Դրեյկի նեղուցում, հիմնականում հարավային մասում, սառցադաշտերը շարժվում են արևմուտքից արևելք: Ընդհանուր առմամբ, կլիման [[Մերձարկտիկական կլիմա|մերձարկտիկական]] է, սակայն փոթորիկների ժամանակ անցում է կատարում [[արկտիկական կլիմա|արկտիկականի]]:
 
 
== Նավարկությունը նեղուցում ==
 
Պատմականորեն նեղուցը համարվում է զգալի քանակությամբ նավերի գերեզմանոց, որով փորձել են անցնել նրա հոսանքին և քամիներին հակառակ՝ սկսած Մագելանից մինչև [[Պանամայի ջրանցք]]ի բացվելը: Անվտանգ նավարկումը հնարավոր է լինում միայն համեմատաբար հանգիստ եղանակին, մեծ ջրատարողությամբ բեռնատար նավերի համար (օրինակ,« Պանամաքս» [[Տանկեր|տանկերներտանկեր]]իների), խոշոր ռազմական նավերի (օրինակ, [[Հածանավ|հածանավերիհածանավ]]երի և [[սավառնակակիր նավեր]]ի) և [[սուզանավեր|սուզանավերի]]ի համար:
 
 
== Գրականությունում հիշատակված ==
 
Դրեյկի նեղուցը հիշատակվում է [[Ժյուլ Վեռն|Ժյուլ Վեռնի]]ի «[[Տասնհինգամյա նավապետը]]» արկածային գրքում:
 
== Պատկերասրահ ==
Տող 52 ⟶ 49՝
{{ՎՊԵ|Drake Passage|Դրեյքի նեղուց}}
{{Արտաքին հղումներ}}
 
[[Կատեգորիա:Նեղուցներ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Անտարկտիդայի նեղուցներ]]