«Սիմոն Բուդնի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 3.
[[Պատկեր:Nieswieska.jpg|մինի|Աստվածաշնչի լեհերեն թարգմանության 1572 թ. հրատարակության տիտղոսաթերթը]]
[[Պատկեր:Simon Budny Nesvizh 01.JPG|230px|մինի|Բուդնու արձանը Նեսվիժում]]
'''Սիմոն Բուդնի''', նաև՝ ''Շիմոն Բուդնի'' ({{lang-be|''Сымон Будны''}}, {{lang-pl|''Szymon Budny''}}, {{lang-ru|''Симеон Будный''}}, լատիներեն՝ ''Budnius'' և ''Budnaeus'', {{ԱԾ}}),<ref>Williams, George Huntson (1962). The Radical Reformation. The Westminster Press. p. 651.</ref>, լեհ-բելառուսական<ref>http://krotov.info/spravki/history_bio/16_bio/1530budn.html</ref><ref>Падокшын, С. А. Будны Сымон / С. А. Падокшын // Мысліцелі і асветнікі Беларусі : Энцыклапедычны даведнік. — Мінск : БелЭн, 1995. — С. 51—59.</ref> հումանիստ, մանկավարժ, եբրայագետ, [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշնչ]]ի թարգմանիչ, [[փիլիսոփա]], հասարակագետ, պատմաբան, գրող, աստվածաբան, բողոքական բարեփոխիչ, [[Ռեֆորմացիա]]յի գործիչ [[Ռեչ Պոսպոլիտա]]յում<ref>http://www.fotex.biz/countries/belarus/nesvizh/3751770320/</ref>: Եղել է «[[Լեհ եղբայրներ]]» շարժման առաջնորդներից, Աստվածաշնչի գիտական քննադատության հիմնադիրներից, սուրբ երրորդության գաղափարը ժխտողներից մեկը: Առաջ է քաշել քաղաքականության մեջ ժողովրդավարության ներմուծման գաղափարներ, հանդես եկել մահապատիժը վերացնելու օգտին: Գրել է [[լեհերեն]], [[բելառուսերեն]]<ref name="ReferenceA">J. Kamieniecki, ''Szymon Budny'', s. 14</ref><ref>L. Szczucki, Z. Zawadzki, ''Wstęp'' [w:] Sz. Budny, ''O przedniejszej wiary chrystyjańskiej artykulech'', Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Łódź 1989, s. XV.</ref> (բելառուսերեն հրատարակված առաջին երկու գրքերի հեղինակն է կամ համահեղինակը)<ref>Piotr Guzowski, Pierwszy polski indeks ksiąg zakazanych, w: Studia Podlaskie 2002 t. 12, s. 187.</ref><ref name="Archived copy">{{cite web |url=http://hetman.by/budnyij-simon.html |title=Archived copy |access-date=2012-12-08 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111118074526/http://hetman.by/budnyij-simon.html |archive-date=2011-11-18 |df= }}</ref>, ինչպես նաև [[լատիներեն]]:
 
Պատմաբան Նորման Դևիսը Սիմոն Բուդնուն բնորոշել է որպես «[[16-րդ դար]]ի մեծագույն եբրայագետի»<ref>Norman Davies ''Boże igrzysko Historia Polski'', Wyd. Znak, Kraków 2010, s. 191</ref>: Բուդնին առաջինն է եղել, ով իրականացրել է Աստվածաշնչի ամբողջական թարգմանությունը բնագրից լեհերեն, ընդ որում՝ առաջինն է այդ գործը գլուխ բերել միայնակ<ref>W rzeczywistości Biblia Brzeska, wbrew deklaracjom wydawców, była przekładem z łaciny i francuskiego. Zatem przekład Budnego to tak naprawdę pierwsze polskie tłumaczenie Biblii bezpośrednio z hebrajskiego i greckiego, zob. [http://digital.fides.org.pl/Content/728/Pietkiewicz-Doktorat.pdf Rajmund Pietkiewicz, ''Pismo Święte w języku polskim w latach 1518–1638''], s. 257.</ref>: [[Եբրայերեն]]ի մասին նրա ուսումնասիրությունները զգալի ազդեցություն են գործել [[հրեա]] հետագա գիտնականների վրա<ref>Norman Davies ''Boże igrzysko Historia Polski'', Wyd. Znak, Kraków 2010, s. 192</ref>: [[1603 թվական]]ին Սիմոն Բուդնու անունը ներառվել է արգելված հեղինակների ու գրքերի լեհական առաջին ցուցակում<ref>https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/2532/1/Studia_Podlaskie_12_Guzowski.pdf</ref>, որը կազմվել էր եպիսկոպոս Բեռնարդ Մացիևսկու նախաձեռնությամբ:
==Ծննդավայրը==
Սիմոն Բուդնու ծննդավայրը դեռևս ճշգրտված չէ: Թեև գրեթե բոլոր ուսումնասիրողները համակարծիք են, որ նա ծնվել է Բուդնայում, սակայն, պարզվում է՝ այդ անվանումով 140-ից ավելի բնակավայր է եղել [[Բելառուս]]ում<ref>Соболевский, А. И. Материалы и исследования в области славянской филологии и археологии. — Санкт-Петербург: 1910 Т. 88, № 3. — С. 193—194. — (Сборник Отделения русского языка и словесности Императорской Академии Наук).</ref><ref name="belarustourism.by">http://belarustourism.by/catalog/365_16283.html</ref>: Մի բան հստակ է, որ նա քաջածանոթ է եղել բելառուսական [[մշակույթ]]ին և շատ ջանքեր է գործադրել դրա զարգացմանը նպաստելու համար<ref>{{cite web |url=http://hetman.by/budnyij-simon.html |titlename="Archived copy |access-date=2012-12-08 |url-status=dead |archive-url=https:"//web.archive.org/web/20111118074526/http://hetman.by/budnyij-simon.html |archive-date=2011-11-18 |df= }}</ref>: Հայտնի է նաև, որ նրանց ընտանիքը պատկանել է բելառուսական մանր ազնվականական խավին<ref>http:// name="belarustourism.by"/catalog/365_16283.html</ref>: Ինքն իրեն նա համարել է ''Litvin''<ref>Из истории философской и общественно-политической мысли Белоруссии. Избранные произведения XVI — начала XIX в. Изд-во АН БССР. Минск, 1962, бб.63-67, 69-81.</ref>. այդ բառը նրա ժամանակներում մեծ մասամբ օգտագործվել է [[բելառուսներ]]ին հայտանշելու համար<ref>Вячаслаў Насевіч. Літвіны // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш.Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. С. 206—208.</ref>:
== Աստվածաշնչի թարգմանությունները ==
[[Աստվածաշունչ|Աստվածաշնչ]]ի լեհերեն իր թարգմանությունները Բուդնին, [[Լիտվայի մեծ իշխանություն|Լիտվայի մեծ իշխանության]] պետական գործիչ Նիկոլայ Ռաձիվիլի հովանավորությամբ, 1570 և [[1572 թվական]]ին հրատարակել է [[Նեսվիժ]]ում: Ընդ որում՝ Սուրբ գիրքը թարգմանելիս «իր հայեցողությամբ ընդարձակել կամ կրճատել է ավետարանչական տեքստը և, ընդհանրապես, մեծ ճարպկությամբ այնպես է փոփոխել, որ հարմարեցնի իրեն հոգեհարազատ [[կալվինիզմ|կալվինիս]]տական ուսմունքին»<ref>Экземплярский А. В. Симон Будный (Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона)</ref>: Բուդնին [[Նոր կտակարան]]ը հրատարակել է նաև, այսպես կոչված՝ արևմտառուսական գրական լեզվով՝ բելառուսերեն, և դարձյալ՝ այնպիսի մեկնաբանություններով ու դիտողություններով, որ այդ հրատարակությունը դարձել է [[Ավետարան]]ի արմատական ու ռացիոնալ քննադատության առաջին փորձերից մեկը [[Արևելյան Եվրոպա]]յում:
Տող 25.
* http://tbm.org.by/asoby/cont.phtml?x=sb|загаловак=Біяграфія на старонцы «Гісторыя Беларусі. Асобы.»|выдавец=Таварыства Беларускай Мовы|копія=http://web.archive.org/web/20040323101537/http://tbm.org.by/asoby/cont.phtml?x=sb
{{Արտաքին հղումներ}}
 
{{DEFAULTSORT:Բուդնի, Սիմոն}}
[[Կատեգորիա:Բելառուս գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Լեհ գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Գիտնականներ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Թարգմանիչներ այբբենական կարգով]]
{{DEFAULTSORT:Բուդնի, Սիմոն}}