«Սպիտակ և կարմիր վարդերի պատերազմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 16.
Պատերազմների նոր շրջան սկսվեց 1469 թվականին, երբ Անգլիայի ամենահզոր ազնվական [[Ռիչարդ Նևիլ, Վորվիքի 16-րդ կոմս|Վարվիքի կոմս Ռիչարդ Նևիլը]] լքեց Էդուարդին և անցավ լանքեստերների կողմը: Առավելությունը փոխվեց մի քանի անգամ, քանի որ յորքիստները և լանքեստերները փոխանակվեցին մի քանի հաղթանակներով 1469-1470 թվականներին (անգամ Էդուարդը գերի ընկավ 1469 թվականին): Երբ Էդուարդը փախավ Ֆլանդրիա, Հենրի VI-ը նորից դարձավ թագավոր 1470 թվականի հոկտեմբերի 3-ին, սակայն այս անգամ քիչ կառավարեց, քանի որ նրա զորքերը պարտություն կրեցին [[Տյուքսպերիի ճակատամարտ]]ում 1471 թվականի մայիսի 21-ին և Էդուարդը առանց դիմադրության մտավ Լոնդոն և բազմեց գահին և հնարավոր է սպանեց Հենրիին նույն օրը: Քանի որ Լանքեստերների բոլոր առաջնորդները սպանված կամ ձերբակալված էին, Էդուարդը առանց դիմադրության կառավարեց մինչև իր հանկարծակի մահը 1483 թվականին: Նրա 12 ամյա որդին կառավարեց 78 օր որպես [[Էդուարդ V]]-ը: Նրան գահընկեց արեց հորեղբայրը` Էդուարդ IV-ի եղբայր Ռիչարդը, ով դարձավ [[Ռիչարդ III]]-ը:
Ռիչարդ III-ի գահակալությունը անցավ մշուշոտ պայմաններում, նրա գահ բարձրանալուց շատ չանցած բռնկվեց [[Բուքինգեմի ապստամբություն]]ը, քանի որ որոշ յորքիստներ անցան լանկեստերների կողմը: Չնայած ապստամբները չունեին կենտրոնական կոորդինատոր, Հների VI-ի խորթ եղբայր [[Ռիչմոնդի կոմս]] Էդմունդի վտարված որդի [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի Թյուդոր]]ը վերադարձավ երկիր և գլխավորեց բրետոնական և անգլիական միավորված բանակը: Ռիչարդը խուսափեց ուղղակի հակամարտել Հենրիի հետ մինչև 1485 թվականի օգոստոսի 22-ի [[Բոսֆորդի դաշտի ճակատամարտ]]ը: Ռիչարդ III-ը սպանվեց և նրա զորքերը պարտություն կրեցին Բոսֆորդի դաշտում, որից հետո Հենրին տիրեց Անգլիայի գահին և ամուսնացավ Էդուարդ IV-ի դուստր [[Եղիսաբեթ Յորքեցի|Եղիսաբեթ Յորքեցու]] հետ` այսպիսով միավորելով երկու ընտանիքները: [[Թյուդորներ]]ը իշխեցին [[Անգլիայի թագավորություն]]ում մինչև 1603 թվականը, երբ մահացավ [[Եղիսաբեթ I]]-ը, Հենրի VII-ի և Եղիսաբեթ Յորքեցու ծոռնուհին:
Հենրիի գահին բարձրանալուց շատ չանցած Լինքոլինի կոմսը, ով համակրում էր Յորքիստներին, առաջ քաշեց [[Լամբեր Սիմնել]]ին որպես Ռիչարդ Յորքեցի, Էդուարդ V-ի կրտսեր եղբայր: Լինքոլնի զորքերը պարտություն կրեցին և նա սպանվեց [[Սթոքֆիլդի ճակատամարտ]]ում 1487 թվականի հունիսի 16-ին` ավարտին հասցնելով Վարդերի պատերազմները:
== Անուն և խորրդանիշներ ==
''Վարդերի պատերազմ'' անունը վերաբերում է միևնույն արքայական տոհմի երկու հակառակորդ տներին։ Պատերազմի անունը ծագել է տան խորհրդանիշներից՝ Յորքերի սիպտակ վարդը և Լանկաստերների կարմիր վարդը։ Վարդերի պատերազմ անվանումը հայտնի դարձավ 19-րդ դարում Սըր [[Վալտեր Սքոթ
Յորք գործիչները օգտագործել են սպիտակ վարդի խորհրդանիշը դեռ կոնֆլիկտի սկզբից, իսկ Լանկաստերների կարմիր վարդը ի հայտ եկավ [[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի Թյուդորի]] Բոսվորի 1485 թվականի ճակատամարտի հաղթանակից հետո, երբ այն միավորվեց Յորքերի սպիտակ վարդի հետ և ստեղծեց Թյուդորների վարդը, որը խորհրդանշում է երկու տների միավորումը{{sfn|Goodwin|2012|p=xxi}}։
Թեև հակառակորդ տների անունները գալիս են Յորք և Լանկաստեր քաղաքների անվանումներից, համապատասխան դքսությունները կապ չունեն այս երկու քաղաքների հետ։ Լանկաստերյան դքսության տարածքները հիմնականում գտնվում էին Գլոստերշիրում, Հյուսիսային Ուելսում և Յորքշիրում, մինչ Յորքի դքսության դղյակները և տարածքները տարածվում էին [[Անգլիա
== Գրականության մեջ ==
Տող 54 ⟶ 52՝
**[[Էդուարդ V]] (Յորք)
**[[Ռիչարդ III]] (Յորք)
**[[Հենրի VII (Անգլիա)|Հենրի VII]] (Լանկաստերյան արմատներ ունեցող Թյուդոր, ով ամուսնացավ Յորք թագաժառանգի հետ
**[[House of York|Յորք]]
*** Էլիզաբեթ Վուդվիլ` Էդուարդ IV-ի կողակից թագուհին
Տող 82 ⟶ 80՝
*** Ջասփեր Թյուդոր` Բեդֆորդի 1-ին դուքս, Հենրի VI-ի խորթ եղբայրը
***
***
===Տոհմածառ===
Տող 110 ⟶ 106՝
{{chart/end}}
{{reflist|group=note}}
Sources:<ref name="lordsandladies.org">Alchin, Linda. "Lords and Ladies". King Henry II. Lords and Ladies, n.d. Web. 6 February 2014. http://www.lordsandladies.org/king-henry-ii.htm.</ref><ref name="projectbritain.com">Barrow, Mandy. "Timeline of the Kings and Queens of England: The Plantagenets". Project Britain: British Life and Culture. Mandy Barrow, n.d. Web. 6 February 2014. http://projectbritain.com/monarchy/angevins.html.</ref><ref name="timeref.com">Needham, Mark. "Family tree of Henry (II, King of England 1154–1189)". TimeRef.com. TimeRef.com, n.d. Web. 6 February 2014. http://www.timeref.com/tree68.htm.</ref>
== Ծանոթագրություններ ==
|