Վիքիպեդիա

«Սպիտակամորթ ոզնի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
Հաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Նոր էջ «{{Taxobox | name = Սպիտակափոր ոզնի | image file = Atelerix albiventris.jpg | parent = Atelerix | regnum = Կենդանիներ | phylum = Քորդավորեր | cla...»:
 
չ →‎top: մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 17.
| iucn = 40602
}}
'''Սպիտակափոր ոզնի'''<ref>{{Cite journal|last=Флскснштсйи|first=К.|date=1984-01|title=Краткий русско-немецкий я немецко-русский словарь Кристофа Шхядта|url=http://dx.doi.org/10.1524/slaw.1984.29.46.914|journal=Zeitschrift für Slawistik|volume=29|issue=4-6|doi=10.1524/slaw.1984.29.46.914|issn=2196-7016}}</ref> ({{Lang-la|Atelerix albiventris}}) [[Կաթնասուններ|կաթնասուններիկաթնասուններ]]ի դասի աֆրիկական ոզնիների ցեղի տեսակ::
 
Մարմնի երկարությունը 15-ից 22 սմ, մարմնի քաշը 350-700 գրամ, բայց կախված տարիքից կարող է հասնել 1200 գրամի: Էգերը սովորաբար ավելի մեծ են, քան որձերը: Ոտքերը կարճ են, պոչը սովորաբար մոտ 2,5 սմ երկարություն ունի, քիթը լայն է, իսկ աչքերը՝ փոքր: Յուրաքանչյուր թաթ ունի չորս մատ: [[Ականջներ|Ականջները]]ը և [[Աչքեր|աչքերըաչքեր]]ը կլորացված են: Ասեղները ծածկում են ամբողջ մեջքը։ Մկանները ու թաթերը ասեղներ չունեն։<ref name=Allen1922>{{статья |заглавие=The American Museum Congo Expedition collection of Insectivora |издание={{Нп3|Bulletin of the American Museum of Natural History}} |том=47 |номер=1 |ссылка=http://digitallibrary.amnh.org/dspace/bitstream/2246/1008/1/B047a01.pdf |страницы=1—38 |язык=en |тип=journal |автор=Allen, J.A. |год=1922 |издательство=[[Американский музей естественной истории|American Museum of Natural History]] }}</ref>.
 
Գույնը հաճախ տարբերվում է, բայց ընդհանուր առմամբ նրաք ունեն շագանակագույն կամ մոխրագույն մորթիներ։ Մարմինի նեքևի հատվածը՝ փորիկը, սպիտակ է, դեմքը՝ շագանակագույն, ոտքերը և որովայնը մոխրագույն։Մարմնիը ծածկված է ասեղներով, 5-ից 17 մմ երկարությամբ իսկ գլխի վերին մասում ավելի երկար։Ասեղները կարող են ունենալ տարբեր գույներ, բայց սովորաբար հիմքը միշտ սպիտակ են:<ref name=Santana2010>{{статья |заглавие=''Atelerix albiventris'' (Erinaceomorpha: Erinaceidae) |издание={{Нп3|Mammalian Species}} |том=42 |номер=1 |ссылка=http://www.asmjournals.org/doi/full/10.1644/857.1 |страницы=99—110 |doi=10.1644/857.1 |язык=en |archiveurl=https://archive.is/20130112175746/http://www.asmjournals.org/doi/full/10.1644/857.1 |archivedate=2013-01-12 |accessdate=2014-04-02 |тип=journal |автор=Santana, E.M. et al. |год=2010 |издательство={{Нп3|American Society of Mammalogists}} }} {{Архивировано|url=https://archive.is/20130112175746/http://www.asmjournals.org/doi/full/10.1644/857.1 |date=2013-01-12 }}</ref>.
 
Տեսակը տարածվում է [[Սահարա անապատ|Սահարայից]] հարավ, [[Մավրիտանիա|Մավրիտանիայում]]յում, [[Սենեգալ|Սենեգալում]]ում, [[Նիգերիա|Նիգերիայում]]յում, [[Սուդան|Սուդանում]]ում, [[Եթովպիա|Եթովպիայում]]։յում։ Սպիտակափոր ոզնին գերադասում է խոտածածկ ապրելավայրերը կամ թեթև անտառները՝ ծովի մակարդակից մինչև 2000 մետր բարձրության վրա: Ապրում են չոր և քարքարոտ սավաններում, խուսափում են խիտ անտառներից։<ref>[http://www.asmjournals.org/doi/full/10.1644/857.1 An Error Occurred Setting Your User Cookie<!-- Заголовок добавлен ботом -->] {{webarchive|url=https://archive.is/20130112175746/http://www.asmjournals.org/doi/full/10.1644/857.1 |date=2013-01-12 }}</ref>
 
Սպիտակափոր ոզնին վարում է մենակ, գիշերային կենսակերպ: Սովորաբար, անհրաժեշտության դեպքում, տեղաշարժվում է գետնին, կարող է բարձրանալ և լողալ: Կենդանիները շատ ակտիվ են, քայլում են են մի քանի կիլոմետր սնունդ փնտրելու համար։ Ուտում են [[միջատներ]], [[Որդեր|ճիճուներ]], [[Փորոտանիներ|խխունջներ]], [[սարդեր]] և նույնիսկ փոքր [[անողնաշարավորներ]]: Դիմացկուն է թունավորումների դեմ և կարող է նույնիսկ ուտել [[կարիճներ]] և [[Օձեր|թունավոր օձեր]]:Ամռանը տևում է վեց շաբաթ, միջավայրի բարձր ջերմաստիճանի և սննդի պակասի ուղղորդությամբ:<ref name=Santana2010/>.
Տող 29.
Սովորական հնչյունները, որոնք ոզնին են hանում են հանգիստ ժամանակ նման են խռմփոցների և ծիծաղի, բայց երբ հարձակվում են սպիտակափոր ոզնիները կարող է բարձրաձայն ճչալ, բացի այդ որձերը հնչյուններ են հնչեցնում ՝ զուգավորման ժամանակ Էգերին գրավելու համար:<ref name=Santana2010/>.
 
Թշնամու հետ հանդիպելիս ոզնին սովորաբար լարում է հետևի մկանները, կծիկները տեղափոխելով մանգաղը, իսկ հետո մարմինը գնդակի է վերածում ՝ պաշտպանելով վերջույթներն ու գլուխը: Եթե հարձակումը շարունակվի, այն կարող է սկսվել կտրուկ շարժումներ կատարել ՝ փորձելով հարվածել հարձակվողին, միևնույն ժամանակ պաշտպանվել: Բնական թշնամիներն են ՝ [[Բորենիներ|բորենիներըբորենիներ]]ը,[[Շնագայլեր|շնագայլերըշնագայլեր]]ը, [[Բվեր|բվերըբվեր]]ը,[[Արջեր|արջերըարջեր]]ը<ref name=Santana2010/>։
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սպիտակամորթ_ոզնի» էջից