Վիքիպեդիա

«Ալքուին»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 2.
'''Ալքուին''', ({{lang-la|Alcuinus}}<ref>[https://en.oxforddictionaries.com/definition/alcuin Oxford Dictionaries (с озвучкой)].</ref>, կամ Albinus, {{ԱԾ}}), անգլո-սաքսոնական գիտնական, բանաստեղծ, աստվածաբան, [[Կարոլինգյան արվեստ|Կարոլինգյան Վերածննդի]] ոգեշնչողներից մեկը։ Պալատական ակադեմիայում Ալքուինին անվանել են Ֆլաքուս ({{lang-lat|Flaccus)}}, ի պատիվ հռոմեացի բանաստեղծ [[Հորացիոս|Հորացոսի]]։
== Կենսագրություն ==
Ալքուինը ծագմամբ [[Անգլո-սաքսոնական ժամանակագրություններ|անգլոսաքսոն]] է, ծնվել է Նորթումբրիայում, որտեղ և կրթություն է ստացել [[Յորք|Յորքի]]ի արքեպիսկոպոսական դպրոցում։ Այստեղ նա անցկացնում է իր կյանքի մեծ մասը: Սկզբում եղել է ուսուցիչ՝ Էբերս Յորքի դպրոցում, իսկ 778 թվականից ղեկավարել է նույն դպրոցը։
 
781 թվականին Ալքուինը եկեղեցական առաքելությամբ մեկնել է Իտալիա և այնտեղ հանդիպել [[Կառլոս Մեծ|Կառոսլ Մեծ]]ին: 782 թվականին Ալքուինը տեղափոխվել է [[Աախեն]] և այնտեղ ղեկավարել է պալատական ակադեմիան: Ախենի ակադեմիան, Ալքուինի գլխավորությամբ դարձել է Եվրոպայում դասական գիտելիքների տարածման խոշոր կենտրոն։ [[Արևմտյան Եվրոպա|Արևմտյան Եվրոպայում]]յում մշակույթի և արվեստի ծաղկման ժամանակաշրջանում՝ [[8–րդ դար|VIII դարի]] վերջին և [[9-րդ դար|IX-րդ դարի]] կեսերին, Ալքուինի կազմակերպած խումբը, որտեղ ներառված էին Կառլոս Մեծը, բանաստեղծ Անգիլբերտը և Կառլոս Մեծի սպասավոր [[Էյնհարդ|Էյնհարդը]]ը, դարձավ Կարոլինգյան վերածննդի կենտրոն։ Ալքուինը կրթական բարեփոխումների և երկրպագության հարցերում Կառլոս Մեծի ամենամոտ խորհրդատուներից մեկն էր։ Ալքուինի ակադեմիայի իդեալը [[Անտիկանտիկ աշխարհ|անտիկ աշխարհի]]ի և քրիստոնեական ոգու միավորումն էր։ Երբեմն Ալքուինին անվանում էին Բեատո դե Լիբանայի աշակերտ<ref>Беат Лиебанский, Православная энциклопедия, 411—412, Воскобойников О. С., Зайцев Д. В.</ref>։ 796 թվականին Սուրբ Մարտինի [[Բազիլիկ|բազիլիկումբազիլիկ]]ում Ալքուինին շնորհվել է [[Աբբա|աբբայիաբբա]]յի կոչում: Այստեղ ևս հիմնում է դպրոց<ref name="БРЭ">{{Գիրք|isbn=5-85270-329-X|հեղինակ=Лебедев С. Н., Ненарокова М. Р., Петрова П. И.|թվական=2005|անվանում=Большая Российская энциклопедия|մաս=Алкуин|էջեր=503|էջերը ինչպես կան=768|պատասխանատու=С. Л. Кравец}}</ref>։
 
Ալքուինի նախաձեռնությամբ Տուրում անցկացվել է Աստվածաշնչի լատիներեն թարգմանության՝ [[Վուլգաթա|Վուլգաթայի]]յի վերանայում։ Ալքուինի Աստվածաբանական շարադրությունների թվում է նաև {{lang-lat|« De fide sanctae et individuae Trinitatis»}} աշխատությունը, որը միջնադարի որոշ պատմաբաններ համարել են միջնադարյան Աստվածաբանության համար հիմնարար։ Ալքուինը համարվում է մի շարք աշխատությունների հեղինակ, որոնց թվին են պատկանում Սուրբ Մարտին, Տոտակիի, Սուրբ Ուիլբորդի և մի շարք այլ սրբերի կենսագրականները։ Ալքուինը համարվում է մի շարք (մոտ 380<ref name="БРЭ"/>) լատինական ուսուցողական, [[պանեգիրիկ]], հիգեոգրաֆիական և եկեղեցական բանաստեղխությունների հեղինակ, որոնց շարքում է «Կկվի մասին» ({{lang-lat|(De cuculo)}}) ստեղծագործությունը։ Ալքուինը կազմել է նաև [[Հանելուկ|հանելուկներհանելուկ]]։ ներ։
 
Ալքուինը ունեցել է ընդարձակ նամակագրություն Կառլոս Մեծի, [[Լևոն III (Հռոմի պապ)|Լևոն III-ի]] և շատ ուրիշների հետ, ընդհանուր առմամբ՝ 232 նամակներ<ref name="БРЭ" />։ Ալքուինի նամակները Կարոլինգյան հասարակության պատմության կարևոր աղբյուր են հանդիսացել։ Պալատական ակադեմիայում Ալքուինը դասավանդել է հումանիտար գիտություններ։ Կազմել է տարբեր առարկաների դասագրքերի (որոշները երկխոսության տեսքով)։ Մեծ համբավ ձեռք բերեցին «Քերականության արվեստը» ({{lang-lat|(Ars grammatica)}}) և «Ամենափոքր երիտասարդի Պիպինի փառաբանումը Ալբին Շոլաստիկի հետ» ({{lang-lat|Disputatio regalis et nobiliimi juveni Pippini cum Albino scholastico}})։ Հայտնի են նաև Ալքուինի [[Դիալեկտիկա|դիալեկայի]], հռետորության, դոգմաների և եկեղեցական դասագրքերը։ Ալքուինի և Ակադեմիայի նշանակությունը Արևմուտքում գեղարվեստական և հանրային կրթության զարգացման համար հսկայական էր։ Կարելի է ասել, որ նոր եվրոպական (ի տարբերություն հնավոճ իրերի) պոեզիայի շարունակական էվոլյուցիան սկվում է Ալքուինից։ Ալքուինի որոշ գործեր վկայում են նրա հետաքրքրությունը երաժշտության նկատմամբ, այնուամենայնիվ, հայտնին «Երաժշտության մասին» տրակտատը, ({{lang-lat|(De musica)}}), որը վաղուց վերագրվում էր Ալքուինին և պատկանում էր նրա գրչին։ Ալքուինին շնորհվել է ժամանցային հեղինակություն<ref name="БРЭ" />։
 
== Հիշատակ ==
Անգլիայի [[Յորք|Յորքի]]ի համալսարանին պատկանող ինը քոլեջներից մեկն անվանվել է ի պատիվ Ալքուինի:
 
2020 թվականի հունվարին Ալքուինը BBC Radio 4-ի ''In Our Time'' ծրագրի քննարկման թեման էր<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/programmes/m000dqy8|title=BBC Radio 4 - In Our Time, Alcuin|website=BBC}}</ref>:
 
== Ստեղծագործություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ալքուին» էջից