«Լուի Արև արքա»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{Տեղեկաքարտ Միապետ}}

 

 

 

[[Ֆրանսիա]]յում բացարձակ միապետությունը զարգանում էր երկու ուղղությամբ։ Առաջինը, երբ թագավորում էր թույլ կամ մանկահասակ արքան, սակայն իրականում երկիրը կառավարում էր առաջին մինիստրը՝ [[Ռիշելիե]]ն, [[Մազարինի]]ն, [[Օլիվարես]]ը։ Երկրորդը, երբ թագավոր հենց ինքն էր վարում առաջին նախարարի պաշտոնը՝ [[Լուի 14]]-րդ։

[[Լուի14]]-րդի օրոք փոխվեց նաև գյուղացիների նկատմամբ իրականացվող հարկային քաղաքականությունը։ Իջեցվեցին հարկերը, որը իշխանություններին ստիպեց նոր եկամուտի աղբյուրներ որոնել, որը դրվեց ֆինանսների գլխավոր վերահսկիչ [[Ժան Բատիստ Կոլբեր]]ի վրա (1619-1683)։ Ծագումով բուրժուա [[Կոլբեր]]ը ազնվականության հլու հպատակն էր։ ֆինանսական վիճակը երկրում կայունացնելու համար ձգտում էր բարձրացնել և զարգացնել կապիտալիստական արտադրանքը և առևտուրը։ Սակայն այս բոլորը կարող էին պետությանը եկամուտներ տալ ավելի ուշ։ Դրան գումարած ավելանում էին թագավորական ծախսերը։ Մանուֆակտուրաներից շատերը ի վիճակի չէին սեփական միջոցներով գոյատևել և պետք է օգնություն ստանային պետությունից։ 1664 թվականին այս ամենի համար հատկացվում էր մեկ միլիոն լուիդոր գումար։ [[Լուի 14]]-րդի կառավարման տարիներին մի քանի անգամ շրջանառության մեջ դրվեցին նոր ոսկե և արծաթե դրամներ։

 

 

Փողի մշտական պահանջը ձևավորեց [[Կոլբեր]]ի ֆինանսական քաղաքականությունը՝ մտցնելով կարճաժամկետ մերկանտելիզմի քաղաքականություն։ Մերկանտելիզմի քաղաքականության հիմնական նպատակն այն էր, որ ստեղծում էին ուժեղ պետություն և ազատում երկիրը միջազգային ֆինանսական կախվածությունից։

30-ամյա պատերազմից հետո թուլացած հաբսբուրգյան բանակները հնարավորություն տվեցին Ֆրանսիա]]յին փորձեր ձեռնարկել և ծրագիր մշակել [[Եվրոպա]]յում գերիշխանության համար։ Մյուս կողմից այս քաղաքականությունը պաշտպանվում էր ակտիվ դիվանագիտությամբ և սուբսիդիաներով, որոնք [[Լուի XIV]]-ը տալիս էր պետական պաշտոնյաներին և նույնիսկ եվրոպական պաշտոնյաներին։

 

Մյուս կողմից XVII դարի երկրորդ կեսից սկսած [[Ֆրանսիա]]յի բացարձակ միապետությունը դառնում էր ավելի ու ավելի ագրեսիվ։ Դեռ 1659 թվականին Պիրենեյան հաշտության մեջ [[Մազարինի]]ն մտցրել էր մի կետ, որով իսպանական արքայադուստր [[Մարիա Թերեզա]]ն պետք է ամուսնանար երիտասարդ [[Լուի XIV-]]ի հետ։ Դրանով Մազարինին ապահովում էր ֆրանսիական գահի հավակնությունները իսպանական գահի նկատմամբ։ Այդ պատճառով իսպանական իշխանությունները պահանջեցին, որ Մարիա Թերեզան հրաժարվի որևէ հավակնությունից իսպանական գահի հանդեպ։ Դրանով իսպանական դիվանագիտությունը թույլ տվեց սխալ և իրեն գցեց ծուղակի մեջ՝ խոստանալով որպես օժիտ Մարիա Թերեզային տալ 500000 ոսկե էքյու, որը [[Իսպանիան]] չուներ։ Իսպանիայի պատվիրակությունը գտնում էր, որ կարելի է խոստանալ և դրանով եզրափակել։ Եթե փոխհատուցում չտրվեր Մարիա Թերեզայի, ապա Մազարինին խոստացավ պատասխանել Ֆրանսիայի զինվորական ուժով։ 1665 թվականին մահացավ [[Իսպանիա]]յի թագվոր [[Ֆիլիպ IV]]-ը։ [[Ֆրանսիա]]ն պահանջեց չվճարված փողի դիմաց Ֆրանսիային տալ [[Իսպանիա]]յի Հարավային [[Նիդեռլանդներ]]ը։ Մերժումի դեպքում [[Ֆրանսիա]]ն [[Իսպանիա]]յին հայտարարում էր պատերազմ, որը պետք է կրեր դեվոլյուցիոն անունը դեվոլյուցիոն օրենքի անունից, որը [[Մարիա Թերեզա]]յին ճանաչում էր ֆրանսիական հարստության կրող։ Իսպանաիան այդ պատերազմին պատրաստ չէր։ Ֆրանսիական զորքերը արագորեն օկուպացրեցին [[Ֆլանդրիա]]ն և [[Ֆրեշ-Կոնտե]]ն։ Սակայն [[Լուի XIV]]-ի հաղթանակը հետաձգեց [[Եվրոպա]]ն։ Ոչ վաղանցյալի դաշակից [[Անգլիա]]ն, [[Հոլանդիա]]ն, և [[Շվեդիա]]ն կազմեցին հակաֆրանսիական կոալիցիա և [[Ֆրանսիա]]ն ստիպված եղավ հաստատել խաղաղություն և ետ վերադարձնել Իսպանիայն այնքան հեշտությամբ գրավված [[Ֆրեշ-Կոնտե]]ն։1668 թվականի մայիսի 2-ին կնքվեց [[Ախենյան հաշտություն]]ը, որով [[Ֆրանսիա]]ն պահպանեց միայն [[Ֆլանդրիա]]յի մի մասը՝ այդ թվում և [[Լիլ]]ը։

Դրանից հետո մի քանի տարի պահանջվեց դիվանագիտական նախապատրաստություն տեսնելու համար։ [[Անգլիա]]յի թագավոր [[Չարլզ II]]-ը գնվեց մեծաթիվ գումարներով, Շվեդական իշխանությունները նույնպես եկան [[Ֆրանսիա]]յի կողմը։