Թբիլիսին հիմնադրել է [[Վիրք|Վիրքի թագավոր]] [[Վախթանգ Գորգասալ]]ը՝ [[5-րդ դար]]ի վերջին<ref name=":2">{{Cite web|url=http://abuladze1973.blogspot.amcom/p/blog-page_7.html|title=თბილისის ისტორია|website=abuladze1973.blogspot.amcom|accessdate=2017-08-24}}</ref>։ Մինչև [[458|458 թվականը]] Թբիլիսիի տարածքը լինելով անտառածածկ՝ բնակության համար անբարենպաստ էր։ Վախթանգ Գորգասալի որդին՝ Դաչի Ուջարմելին, հոր խնդրանքով մայրաքաղաքը [[Մցխեթ]]ից տեղափոխում է Թբիլիսի։ Նա ավարտում է բերդի պարիսպների շինարարությունը և հիմք դնում քաղաքի զարգացմանը։ Կարճ ժամանակահատվածում Թբիլիսին դառնում է [[Կովկաս]]ի խոշորագույն քաղաքներից մեկը<ref>{{Cite web|url=http://www.tbilisi.gov.ge/pages/history?lang=en|title=History of Tbilisi|website=www.tbilisi.gov.ge|accessdate=2017-08-24}}</ref>, որը սերտ կապեր է հաստատում [[Մեծ Հայք]]ի քաղաքների հետ։ Այդ ժամանակ, սակայն, Թբիլիսին Վրաստանի միայն արևելյան հատվածի [[մայրաքաղաք]]ն էր, քանի որ [[Կոլխիդա]]ն չէր մտնում [[Վրաստան]]ի սահմանների մեջ։ Թբիլիսիի առաջին բնակիչները հաստատվել են հանքային աղբյուրների թաղամասում (ներկայիս [[Գորգասալի հրապարակ]]ի տարածքը)։ Հին Թբիլիսիի տարածքը զբաղեցրել է հարավ-արևելքում Օրթաճալայի պարտեզը, հյուսիս-արևելքում՝ [[Կուր գետ]]ը, հարավ-արևմուտքում՝ [[Թաբոր]]ի սարալանջերը, հյուսիս-արևմուտքում՝ Ծավկիսծղալին։ Հետագայում քաղաքը զարգանում է [[Հին Թբիլիսի]]ի և Կալայի շրջանակից դուրս<ref name=":2" />։ Քաղաքի զարգացմանը նպաստում էր բարեխառն կլիման։ Թբիլիսիի միջով էր անցնում նշանակալից առևտրային ճանապարհը, որը [[Կովկաս]]ը [[Ասիա]]յին միացնող գլխավոր ճանապարհներից էր։ Այդ ժամանակահատվածում Թբիլիսին դառնում է [[Մերձավոր Արևելք]]ի կենտրոններից մեկը, որից հետո հարևան երկրները սկսում են հետևել քաղաքի ռազմական և տնտեսական աճին և [[6-րդ դար]]ի վերջին սկսվում է երկարատև պայքար Թբիլիսիի համար։ Վրաց քաղաքական ու մշակութային վիճակն ուղղակիորեն կախված էր մայրաքաղաքի դրությունից։ [[537 թվական]]ին պարսկական զորքերը գրավում են Թբիլիսին, որից հետո [[Վիրք]]ը անկում է ապրում<ref>{{Cite news|url=https://www.britannica.com/place/Iberia-ancient-kingdom-Georgia|title=Իբերիա կամ Վիրք՝ Վրաստանի հնագույն թագավորություն|last=|first=|date=|work=|newspaper=Encyclopedia Britannica|language=en|access-date=2017-08-24|via=}}</ref>։ Փոխարենը՝ ստեղծվում է [[Վրաց մարզպանություն]]ը և վրացիներն ընկնում են պարսկական տիրապետության տակ<ref>{{Cite web|url=https://ru.scribd.com/document/176772817/Battle-of-Krtsanisi|title=Battle of Krtsanisi {{!}} Georgia (Country) {{!}} Caucasus|website=Scribd|language=en|accessdate=2017-08-24}}</ref>։ 627 թվականին Թբլիսին ենթարկվում է Բյուզանդիայի թագավոր [[Հերակլիոս Ա|Հերակլիոս I-ի]] արշավանքներին։ Հույն կայսրը կարողանում է պաշարել քաղաքը, սակայն վերջինիս այն գրավել չի հաջողվում։ Հեռակլիոսը թողնում է Վրաստանը և անցնում [[Միջագետք]]ը։ Հաջորդ տարի Թբիլիսին գրավվում և հրդեհվում է խազարների կողմից<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus5/Obrasenie/frametext.htm Թբիլիսիի պատմությունը՝ Վրաստանի ժամանակակից տարածքը քոչվորական ցեղերի և ցեղախմբերի վայրագությունների թիրախակետում]</ref>։ [[7-րդ դար]]ում Վրաստանի արևելյան մասը անցնում է [[Արաբական խալիֆայություն|Արաբական Խալիֆայությանը]], իսկ արևմտյան մասը՝ [[Բյուզանդիա]]յին<ref>{{Cite web|url=|title=ლორთქიფანიძე მ., ქსე, ტ. 1, გვ. 525, თბ., 1975|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>։ Խալիֆայության կազմում ստեղծվում է Արմինիա կուսակալությունը, որի մեջ մտնում են [[Հայաստան]]ը, [[Վրաստան]]ը և [[Աղվանք]]ը<ref>{{Cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/dvin|title=DVIN – Encyclopaedia Iranica|last=electricpulp.com|website=www.iranicaonline.org|language=en|accessdate=2017-08-24}}</ref>: [[737|737 թվականին]] Թբիլիսին դառնում է առանձին ամիրայության կենտրոն<ref>{{Cite web|url=http://patrioti.clan.su/dir/tbilisis_saamiro/3-1-0-2|title=თბილისის საამირო - ისტორია - საიტების კატალოგი - პატრიოტ|website=patrioti.clan.su|accessdate=2017-08-24}}</ref>։ [[735]]-[[737|737 թվականներին]] արաբ ոստիկան Մըրվանը և իբն Մուհամեդը վերստին գրավեցին քաղաքը։ Արաբական տիրապետության օրոք Թբիլիսին նոր զարգացում ապրեց։ Այս տարածաշրջանում վրաց մայրաքաղաքը դարձավ [[Արաբական խալիֆայություն|Արաբական ամիրայության]] կենտրոններից մեկը՝ [[Դվին]]ի և [[Պարտավ]]ի հետ միասին։ [[764|764 թվականին]] խազարների դիրքը թուլացավ Թբիլիսիում։ [[853|853 թվականին]] խալիֆայության իշխանությունն ամրապնդելու նպատակով ոստիկան Բուղայի հրամանատարությամբ արաբական զորքերը կենտրոնացվեցին Թբիլիսիում։
<center>'''Շինություններ Հին Թբիլիսիում'''</center>
