«Ֆլորենցիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 69.
'''Ֆլորենցիա''' ([[իտալերեն]]՝ Firenze), քաղաք [[Իտալիա]]յում, [[Տոսկանա]] շրջանի մայրաքաղաքը։ Նախկինում եղել է Ֆլորենցիայի հանրապետության կենտրոնը, [[Մեդիչիներ|Մեդիչի]] հերցոգների և [[Իտալիայի թագավորություն (1861–1946)|Իտալիայի թագավորության]] մայրաքաղաքը:
 
Չնայած ծովից ու քաղաքական մշտական հուզումներից հեռու լինելուն` Ֆլորենցիան 13-17-րդ դարերում հսկայական ավանդ է ունեցել եվրոպական ու համաշխարհային քաղաքակրթության զարգացման գործում: Քաղաքն աշխարհին տվել է այնպիսի մեծեր, ինչպիսիք են [[Լեոնարդո դա Վինչի]]ն, [[Միքելանջելո]]ն, [[Դոնատելլո]]ն, [[Նիկոլո Մաքիավելի]]ն, [[Դանթե]]ն և [[Գալիլեյ]]ը: Տեղի բարբառն ընկած է գրական [[իտալերեն]]ի հիմքում<ref> "storia della lingua in "Enciclopedia dell'Italiano"". Treccani.it. Retrieved 28 October 2017.</ref>: Ֆլորենտական դրամը` ֆլորինը, չափանիշ է դարձել ողջ Եվրոպայի համար, ֆլորենտացի նկարիչները մշակել են հեռանկարի օրենքները, ֆլորենտացի ծովագնաց [[Ամերիգո Վեսպուչի]]ի անունով կոչվել է երկու աշխարհամաս, իսկ ֆլորենտացի մտածողները հիմք են դրել [[Վերածնունդ|Վերածննդի]] դարաշրջանին, ինչով պայմանավորված էլ քաղաքն անվանել են «Վերածննդի օրրան»:
 
Ֆլորենցիան իտալական նորաձևության կարևոր կենտրոն է և աշխարհի նորաձև մայրաքաղաքների վարկանիշում 31-րդն է եղել<ref name=":0">{{Статья|заглавие=FASHION: Italy's Renaissance|ссылка=http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,822094,00.html|издание=Time|год=1952-02-04|issn=0040-781X}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.languagemonitor.com/fashion/top-2012-global-fashion-capital/|title=Top 2012 Global Fashion Capital – The Global Language Monitor|publisher=The Global Language Monitor|lang=en-US|accessdate=2016-09-19}}</ref>: Բացի այդ` Ֆլորենցիան Իտալիայի ազգային տնտեսական, զբոսաշրջային ու արդյունաբերական կենտրոն է, որը 2008 թվականին բարձր եկամուտ ունեցող իտալական քաղաքների ցանկում զբաղեցրել է 17-րդ տեղը<ref name=":0" /><ref>{{Cite web|url=http://www.ilsole24ore.com/speciali/redditi_comuni_08/?refresh_ce=1|title=La classifica dei redditi nei comuni capoluogo di provincia: - Il Sole 24 ORE|publisher=www.ilsole24ore.com|accessdate=2016-09-19}}</ref>:
 
Այն քաղաք-թանգարան է, [[Եվրոպա]]յի ամենահայտնի և հին մշակութային կենտրոններից մեկը, հաճախ անվանվում է իտալական [[Վերածնունդ|Վերածննդի]] հայրենիք կամ «Իտալիայի Աթենք»<ref>Spencer Baynes, L.L.D., and W. Robertson Smith, L.L.D., Encyclopædia Britannica. Akron, Ohio: The Werner Company, 1907: p.675</ref>: Քաղաքը գրավում է միլիոնավոր զբոսաշրջիկների, իսկ նրա պատմական կենտրոնը 1982 թվականին [[ՅՈՒՆԵՍԿՕ]]-ի կողմից հռչակվել է [[Համաշխարհային ժառանգություն]]<ref> name="Florence 2010">"Florence (Italy)". Britannica Concise Encyclopedia. Britannica.com. Retrieved 22 January 2010.</ref>: Քաղաքն ունի բազմաթիվ թանգարաններ և պատկերասրահներ, որոնցից են, օրինակ` [[Ուֆֆիցի]]ն ու [[Պիտտի]]ն, և այն դեռ զգալի ազդեցություն է թողնում արվեստի, մշակույթի ու քաղաքականության վրա<ref> "FASHION: Italy's Renaissance". TIME. 4 February 1952. Retrieved 9 October 2013.</ref>:
 
Տեղակայված է [[Արնո]] գետի վրա։ Բնակչությունը՝ 382,775 մարդ (2016)։
Տող 83.
 
=== Կլիմա ===
Ֆլորենցիայի կլիման [[Միջերկրածովյան կլիմա|միջերկրածովյան]] և մերձարևադարձային խոնավ կլիմայի միջին ցուցանիշներով բնորոշվող եղանակ է<ref> "World map of Köppen – Geiger Climate Classification". koeppen-geiger.vu-wien.ac.at. April 2006. Retrieved 28 September 2010.</ref>: Ձմեռները մեղմ են և անձրևոտ, չնայած առանձին տարիների գրանցվում են խիստ ցրտեր<ref> "Clima en Firenze / Peretola Históricos desde 1964 hasta 2016 (METAR)". tutiempo.net (in Spanish). Retrieved 29 May 2016.</ref>: Ամառները շոգ են, ձգվում են ապրիլի վերջից մինչև հոկտեմբերի կես:
{{Եղանակի աղյուսակ
| վայր = Ֆլորենցիայի (1981—2010)
Տող 169.
=== Եկեղեցիներ, տաճարներ, բազիլիկներ ===
[[Պատկեր:Florence Duomo from Michelangelo hill.jpg|300px|մինի|[[Սանտա Մարիա դել Ֆիորե]]]]
* [[Սանտա Մարիա դել Ֆիորե]] տաճար (Դուոմո) (Cattedrale di Santa Maria del Fiore): Նրա գմբեթի կառուցումից անցել է 600 տարի, սակայն այն մնում է աղյուսից կառուցված ամենամեծ գմբեթն աշխարհում<ref> Ross King, Brunelleschi's Dome, The Story of the great Cathedral of Florence, Penguin, 2001</ref>: [[Պալացցո Վեկկիո]]յի հետ իշխում է քաղաքի համայնապատկերի վրա<ref> name="Florence (Italy)2010". Britannica Concise Encyclopedia. Britannica.com. Retrieved 22 January 2010.</ref>:
* [[Բազիլիկա Սան Լորենցո]] (Basilica di San Lorenzo)
* [[Սան Մարկո]] բազիլիկ (Basilica di San Marco)