«Ֆոսֆոր հայտնաբերող ալքիմիկոսը (նկար)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ նկար}}
'''«Ֆոսֆոր հայտնաբերող ալքիմիկոսը»''' ({{lang-en|The Alchemist Discovering Phosphorus}}), [[Անգլիացիներ|անգլիացի]] նկարիչ, դիմանկարի և բնանկարի վարպետ [[Ջոզեֆ Ռայթ|Ջոզեֆ Ռայթի]]ի կտավներից: Հեղինակն այս ստեղծագործությունը վրձնել է [[1771]] թվականին և վերափոխման ենթարկել [[1795]] թվականին<ref name="Vertesi - ReoCities">{{cite web|url=http://www.reocities.com/jvertesi/wright/#_ftn11|title=Light and Enlightenment in Joseph Wright of Derby’s The Alchymist|last=Vertesi|first=Janet|publisher=ReoCities|archiveurl=http://www.webcitation.org/69X9vVjgB|archivedate=2012-07-30|accessdate=26ապրիլի April26, 2011}}</ref>: Նկարի լրիվ անվանումն է՝ «<nowiki/>[[Ալքիմիա|Ալքիմիկոսը]], ով [[Փիլիսոփայականփիլիսոփայական քար|փիլիսոփայական քարի]]ի փնտրտուքների մեջ է, հայտնաբերում է [[Ֆոսֆոր|ֆոսֆորըֆոսֆոր]]ը և [[Աղոթք|աղոթում]], որպեսզի իր գործողությունները բարեհաջող ընթացք ունենան՝ համաձայն հնադարյան քիմիական աստղագետների սովորության»: Առաջ է քաշվել այն ենթադրությունը, որ «Ալքիմիկոսը» նկարագրում է ֆոսֆորի բացահայտումը [[Հեննինգ Բրանդ|Հեննինգ Բրանդի]]ի կողմից, որը տեղի է ունեցել [[1669]] թվականին [[Համբուրգ|Համբուրգում]]ում<ref name="Revolutionary Players article">{{cite web|url=http://www.search.revolutionaryplayers.org.uk/engine/resource/exhibition/standard/child.asp?txtKeywords=&lstContext=&lstResourceType=&lstExhibitionType=&chkPurchaseVisible=&txtDateFrom=&txtDateTo=&x1=&y1=&x2=&y2=&scale=&theme=&album=&viewpage=/engine/resource/exhibition/standard/child.asp&originator=&page=&records=&direction=&pointer=&text=&resource=5230&exhibition=1654&offset=0|title=The Alchymist in Search of the Philosopher’s Stone (Exhibited 1771)|publisher=Revolutionary Players|archiveurl=http://www.webcitation.org/69X9wLlLm|archivedate=2012-07-30|accessdate=1մայիսի May1, 2011}}</ref>: Այս պատմությունը լայն տարածում գտավ և հաճախակի էր հիշատակվում քիմիային վերաբերող գիտական գրականությունում Ջոզեֆ Ռայթի կենդանության օրոք:
 
== Նկարագիր ==
«Ֆոսֆոր հայտնաբերող ալքիմիկոսը» նկարում պատկերված է [[Ալքիմիկոսներ|ալքիմիկոս]], ով փորձում է ստանալ [[Փիլիսոփայականփիլիսոփայական քար|փիլիսոփայական քարը]]ը, որը, ըստ այդ ժամանակաշրջանի տարածված կարծիքի, կկարողանար սովորական [[Մետաղ|մետաղներըմետաղ]]ները փոխակերպել [[Ոսկի|ոսկու]]: Սակայն, դրա փոխարեն, ի զարմանս ալքիմիկոսի, հայտաբերվում է [[Ֆոսֆոր|ֆոսֆորըֆոսֆոր]]ը: Ջոզեֆ Ռայթը չի պատկերել [[17-րդ դար|17-րդ դարին]]ին բնորոշ ալքիմիկոսի: Հեղինակը առավել [[Ռոմանտիզմ|ռոմանտիկ]] կերպով է ստեղծել նկարը՝ [[Ինտերիեր|ինտերիերումինտերիեր]]ում ավելացնելով [[Միջնադար|միջնադարյանմիջնադար]]յան [[Գոթական ճարտարապետություն|գոթական]] բարձր կամարներ ու սրածայր պատուհաններ, կարծես ալքիմիկոսը գտնվում է [[Եկեղեցի|եկեղեցում]]: Ջոզեֆ Ռայթը ազնվացրել է ֆոսֆորի ստացման գործընթացը, որն իրենից ներկայացնում է [[Մեզ|մեզիմեզ]]ի շոգիացման երևույթը: [[(1730) Մարսելին|1730]] թվականին հիշատակվում է ֆոսֆորի ստացման եղանակը, որտեղ նկարագրվում է, որ ֆոսֆոր ստանալու համար անհրաժեշտ է հիսուն կամ վաթսուն դույլ հոտած մեզ, որտեղ արդեն ձևավորվել են [[Որդեր|որդերըորդեր]]ը<ref name="whitten">{{cite book|url=https://books.google.am/books?id=JsMdeVqMp_MC&pg=PA122&dq=urine+brand+wright+joseph&hl=en&ei=9ou-TfHVMsGHhQftuvDJBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDUQ6AEwAA#v=onepage&q=urine%20brand%20wright%20joseph&f=false|title=Chemistry p.126|last=Whitten|first=Kenneth W.|publisher=Cengage Learning|year=2007|pages=1066}}</ref>:
[[Պատկեր:Alchemist_Thomas_Wijck.jpg|ձախից|մինի|293x293փքս|Թոմաս Վեյկի վրձնին պատկանող «Ալքիմիկոսը»]]
Նկարիչը կտավը ստեղծելիս կիրառել է նաև [[Կրոն|կրոնականկրոն]]ական [[Ակնարկ (ոճաբանական)|ակնարկ]]: Ալքիմիկոսը պատկերված է ծնկաչոք վիճակում՝ շողշողացող անոթի դիմաց. ձեռքը մեկնած է այն ժեստով, որն օգտագործել է [[Էլ Գրեկո|Էլ Գրեկոն]]ն իր «Սուրբ Ֆրանցիսկը, ով ստանում է խարանադրոշմ» կամ «Աղոթող սուրբ Հիերոնիմը» ստեղծագործություններում<ref name="Derby Museum">{{cite web|url=http://www.derby.gov.uk/LeisureCulture/MuseumsGalleries/ArttreasureTheAlchymist.htm|title=Art treasure - The Alchymist|archiveurl=http://web.archive.org/20080514141030/www.derby.gov.uk/LeisureCulture/MuseumsGalleries/ArttreasureTheAlchymist.htm|archivedate=2008-05-14|accessdate=1մայիսի May1, 2011|deadlink=404}}</ref>: Նիկոլսոնը այս դիրքը համեմատում է [[Առաքյալներ|առաքյալներիառաքյալներ]]ի դիրքի հետ, որոնք հաղորդություն են ստանում: Նա համարում է, որ նկարի կոմպոզիցիան, հնարավոր է, որ [[Հոլանդացիներ|հոլանդացի]] նկարիչ Թոմաս Վեյկի «Ալքիմիկոսը» կտավից է վերցրած, որտեղ նույնպես բազմաթիվ զուգահեռներ ու նմանություններ կան՝ անկանոն թափթփված առարկաներ, ալքիմիկոսների օգնականներ: [[16-րդ դար|16-րդ դարի]]ի վերոնշյալ ստեղծագործությունը Ջոզեֆ Ռայթն իր կենդանության օրոք տեսել է, երբ այն ցուցադրվել է [[Լոնդոն|Լոնդոնում]]ում<ref name="nicholson">{{cite book|url=https://books.google.am/books?id=Ms09AAAAIAAJ&pg=PA52&dq=alchemist+wright+joseph&hl=en&ei=kp6-Tf2RIMeLhQfH-7XaBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDoQ6AEwAA#v=onepage&q=alchemist%20wright%20joseph&f=false|title=Joseph Wright of Derby: painter of light, Volume 1|last=Nicholson|first=Benedict|publisher=Taylor & Francis|year=1968|page=52}}</ref>:
 
== Պատմություն ==
Առաջին անգամ «Ֆոսֆոր հայտնաբերող ալքիմիկոսը» ստեղծագործությունը ցուցադրվել է [[1771]] թվականին: Այն բազմաթիվ հակադիր կարծիքների առարկա դարձավ: Կտավի գաղտնիքը, ակնհայտորեն անհանգստացրել է շատ ու շատ դիտողների [[18-րդ դար|XVIII]] դարում: Չնայած այն հանգամանքին, որ Ջոզեֆ Ռայթը միջազգային համբավ ունեցող նկարիչ էր, «Ֆոսֆոր հայտնաբերող ալքիմիկոսը» ստեղծագործությունը չգնվեց ոչ մեկի կողմից: Հեղինակն այն վերցրեց իր հետ [[Իտալիա|իտալական]] ճանապարհորդության ընթացքում՝ [[1773]]-ից [[1775]] թվականներին ու կրկին հետ բերեց հայրենիք՝ [[Միացյալ Թագավորություն]]: Այստեղ, [[1795]] թվականին վերափխման աշխատանքներ է կատարում հեղինակը և դրանից հետո միայն, երեք տարի անց Ջոզեֆ Ռայթի մահվանից հետո վաճառվում է կտավը: «Ֆոսֆոր հայտնաբերող ալքիմիկոսը» և նկարիչի մի շարք այլ առարկաներ վաճառվում է «<nowiki/>[[Քրիսթիս]]<nowiki/>» աճուրդի տանը:
 
Այսօր «Ֆոսֆոր հայտնաբերող ալքիմիկոսը» ստեղծագործությունը պահպանվում և ցուցադրվում է [[Մեծ Բրիտանիա|Մեծ Բրիտանիայի]]յի [[Դերբիի թանգարան և գեղարվեստի պատկերասրահ|Դերբիի թանգարան և գեղարվեստի պատկերասրահում]]ում:
 
== Ծանոթագրություններ ==