«Հայաստանի ազգային անվտանգության ծառայություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
→Հետհեղափոխական շրջան: սխալի ուղղում |
No edit summary |
||
Տող 10.
[[Հայաստան]]ի կառավարությանն առընթեր '''Ազգային անվտանգության ծառայություն''' (ԱԱԾ), գործադիր իշխանության հանրապետական մարմին, որը մշակում և իրականացնում է ազգային անվտանգության բնագավառում [[Հայաստանի կառավարություն|Հայաստանի կառավարության]] քաղաքականությունը, ինչպես նաև ազգային անվտանգության մարմինների կառավարումը։ Այն համարվում է [[Հայաստան]]ի գլխավոր հատուկ ծառայությունը։
==Կառուցվածք==▼
== Պատմություն ==▼
1991 թվականի դեկտեմբերի 4-ին Պետական անվտանգության կոմիտեն վերանվանվեց ՀՀ ազգային անվտանգության վարչություն: 1995 թվականին ԱԱՊՎ վերանվանվեց Ազգային անվտանգության նախարարություն: [[1996]] թվականի նոյեմբերի 8-ից մինչև [[1999]] թվականի նոյեմբերը ԱԱՆ-ն միավորվեց ՆԳն-ին՝ դառնալով Ազգային անվտանգության և Ներքին գործերի նախարարության մաս, որի ղեկավարն էր [[Սերժ Սարգսյան|Սերժ Սարգսյանը]], ով հեռացվեց պաշտոնից [[Հոկտեմբերի 27-ի ահաբեկչական գործողություն|Հոկտեմբերի 27-ի ահաբեկչական գործողությունից]] հետո: 1999 թվականի նոյեմբերի 13-ին Ազգային Անվտանգության և Ներքին գործերի նախարարությունը տարանջատվեց երկու առանձին նախարարությունններ: ԱԱ նախարար նշանակվեց [[Կառլոս Պետրոսյան|Կառլոս Պետրոսյանը]] : 2002 թվականի դեկտեմբերի 17-ին ԱԱՆ-ն վերակազմավորվեց, որպես Ազգային անվտանգության ծառայություն:▼
ԱԱԾ-ի կառուցվածքի մեջ են են մտնում մարզային վարչություններն ու Երևանի վարչությունը, Պետական պահանության ծառայությունը, սահմանապահ զորքերիը, Հետախուզությունը, հակահետախուզությունը, Սահմանադրական կարգի պահպանություն և ահաբեկչության դեմ պայքար իրականացնող մարմինը, Տնտեսական անվտանգության և կոռուպցիոն հակազդում իրականացնող մարմինը, Նախաքննություն իրականացնող մարմինը: Ազգային անվտանգության ծառայության լիազորություններն ու պարտականությունները սահմանվում են ՀՀ Ազգային անվտանգության մարմինների մասին օրենքով: ▼
== Տնօրեն ==
Հայաստանի Ազգային անվտանգության ծառայության տնօրեններ են եղել․
* [[Կառլոս Պետրոսյան]] ([[2003]] թվականի [[Դեկտեմբերի 17|դեկտեմբերի 17-ից]] մինչև [[2004]] թվականի [[Նոյեմբերի 5|նոյեմբերի 5-ը]])
* [[Գորիկ Հակոբյան]] ([[2004]] թվականի [[Նոյեմբերի 8|նոյեմբերի 8-ից]] մինչև [[2016]] թվականի [[Փետրվարի 12|փետրվարի 12-ը]])
* [[Գեորգի Կուտոյան]] ([[2016]] թվականի [[Փետրվարի 12|փետրվարի 12-ից]] մինչև [[2018]] թվականի [[Մայիսի 10|մայիսի 10-ը]]),
* [[Արթուր Վանեցյան]] ([[2018]] թվականի [[Մայիսի 10|մայիսի 10-ից]] [[2019]] թվականի [[Սեպտեմբերի 16|սեպտեմբերի 16-ը]]<ref>{{Cite web|url=https://www.azatutyun.am/a/30166798.html|title=Արթուր Վանեցյանն ազատվեց ԱԱԾ տնօրենի պաշտոնից|website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան|language=hy|accessdate=2019-10-20}}</ref>),
* [[Էդուարդ Մարտիրոսյան]] ([[2019]] թվականի [[Սեպտեմբերի 16|սեպտեմբերի 16-ից]] [[2020]] թվականի [[Մարտի 19|մարտի 19-ը]]՝ որպես պաշտոնակատար, այնուհետև մինչև [[2020]] թվականի [[Հունիսի 8|հունիսի 8-ը]]՝ որպես տնօրեն),
* [[Արգիշտի Քյարամյան]]՝ ([[2020]] թվականի [[Հունիսի 8|հունիսի 8-ից]] առ այսօր):
Տվյալ պահին ղեկավար կազմն է․
'''Ազգային անվտանգության ծառայության տնօրեն'''
* [[Արգիշտի Քյարամյան]]
'''Տեղակալներ'''
*
*Արամ Հակոբյան
▲== Պատմություն ==
▲==Կառուցվածք==
[[1920]] թվականին Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո Հայաստանում կազմավորվել է Արտակարգ կոմիտե (ԱԿ) անվանումը կրող կառույց, որը դարձել է այսօրվա Ազգային անվտանգության ծառայության հիմքը։ [[1926]] թվականին այն անվանափոխվել է «Պետական քաղաքական վարչություն», [[1934|1934-ին]]՝ «Ներքին գործերի ժողովրդական կոմիսարիատ (ՆԳԺԿ)», [[1941|1941-ից]] դարձել է «Պետական անվտանգության ժողովրդական կոմիսարիատ (ՊԱԺԿ)», [[1946]]-ին անվանափոխվել է «Պետական անվտանգության նախարարություն (ՊԱՆ)», [[1953]]-[[1954]] թվականներին եղել է Ներքին գործերի նախարարություն (ՆԳՆ), իսկ [[1954]] թվականից հանդես է եկել Պետական անվտանգության կոմիտե (ՊԱԿ) անունով մինչև [[1991]] թվականը։<ref>{{Cite web|url=http://www.dvv-international.ge/fileadmin/files/caucasus-turkey/Armenia/Resources/Stalin_Era_Repressions_in_Armenia.pdf|title=Ստալինյան բռնաճնշումները Հայաստանում․ պատմություն, հիշողություն, առօրյա|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2020-07-03}}</ref>
=== Հայաստանի անկախացում ===
▲ԱԱԾ-ի կառուցվածքի մեջ են են մտնում մարզային վարչություններն ու Երևանի վարչությունը, Պետական պահանության ծառայությունը, սահմանապահ զորքերիը, Հետախուզությունը, հակահետախուզությունը, Սահմանադրական կարգի պահպանություն և ահաբեկչության դեմ պայքար իրականացնող մարմինը, Տնտեսական անվտանգության և կոռուպցիոն հակազդում իրականացնող մարմինը, Նախաքննություն իրականացնող մարմինը: Ազգային անվտանգության ծառայության լիազորություններն ու պարտականությունները սահմանվում են ՀՀ Ազգային անվտանգության մարմինների մասին օրենքով:
[[Պատկեր:Administrative Building of the National Security 02.JPG|մինի|ԱԱԾ շենքը Խանջյան-Նալբանդյան խաչմերուկից]]▼
▲[[1991]] թվականի [[Դեկտեմբերի 4|դեկտեմբերի 4-ին]] Պետական անվտանգության կոմիտեն վերանվանվեց ՀՀ ազգային անվտանգության վարչություն: 1995 թվականին ԱԱՊՎ վերանվանվեց Ազգային անվտանգության նախարարություն: [[1996]] թվականի նոյեմբերի 8-ից մինչև [[1999]] թվականի նոյեմբերը ԱԱՆ-ն միավորվեց ՆԳն-ին՝ դառնալով Ազգային անվտանգության և Ներքին գործերի նախարարության մաս, որի ղեկավարն էր [[Սերժ Սարգսյան|Սերժ Սարգսյանը]], ով հեռացվեց պաշտոնից [[Հոկտեմբերի 27-ի ահաբեկչական գործողություն|Հոկտեմբերի 27-ի ահաբեկչական գործողությունից]] հետո: 1999 թվականի նոյեմբերի 13-ին Ազգային Անվտանգության և Ներքին գործերի նախարարությունը տարանջատվեց երկու առանձին նախարարությունններ: ԱԱ նախարար նշանակվեց [[Կառլոս Պետրոսյան|Կառլոս Պետրոսյանը]]
2002 թվականի դեկտեմբերի 17-ին ԱԱՆ-ն վերակազմավորվեց, որպես Ազգային անվտանգության ծառայություն:
== Հետհեղափոխական շրջան ==▼
Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության ծառայությունը Հայաստանում ծավալված թավշյա հեղափոխությունից հետո սկսեց աշխատել այլ ոճով, ԱԱԾ տնօրենը լրատվամիջոցներին տվեց մեկ ժամյա մամլո ասուլիս, որը աննախադեպ էր: Ըստ սոց հարցումների ազգային անվտանգության ծառայության նկատմամբ վստահությունը աճել է: ԱԱԾ-ն բացահայտեց մի շարք ընկերությունների կողմից կատարված չարաշահումները և կոռոպցիոն սխեմաները։ 2018 թվականի սեպտեմբերի 11-ին հրապարակվեց ԱԱԾ տնօրենին գաղտնալսված հեռախոսազրույցը ՀՔԾ պետի հետ <ref>[https://www.azatutyun.am/a/29483851.html Վանեցյանը հաստատեց՝ գաղտնալսված հեռախոսազրույցն իրականում իր և Խաչատրյանի մասնակցությամբ է]</ref>: 2019 թվականի սեպտեմբերի 16-ին Արթուր Վանեցյանը հրաժարական տվեց՝ հրաժականի տեքստում մեղադրելով իշխանություններին որոշումների տարերայնության, գործողությունների հախուռնության, առաջնայինը երկրորդականից, իսկ անցողիկը մնայունից չտարբերելու գործելաոճի մեջ<ref>[https://hetq.am/hy/article/107383 «Իմ հրաժարականը թող լինի «Կանգ ա՛ռ»-ի սթափեցնող քայլ». Արթուր Վանեցյանը ԱԱԾ պաշտոնից հրաժարվելու դիմում է ներկայացրել]</ref>: 2019 թվականի սեպտեմբերից ՀՀ ԱԱԾ տնօրենի պարտականությունները ժամանակավորապես կատարում է տնօրենի առաջին տեղակալ Էդուարդ Մարտիրոսյանը։ 2020 թվականի մարտի 19-ին վերջինս նշանակվել էր ՀՀ ԱԱԾ տնօրեն, ով 2020 թվականի հունիսի 8-ին ազատվել է ՀՀ ԱԱԾ տնօրենի պաշտոնից, նրան փոխարինել է ՀՀ ԱԱԾ փոխտնօրեն [[Արգիշտի Քյարամյան]]ը:▼
▲=== Հետհեղափոխական շրջան ===
Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության ծառայությունը Հայաստանում ծավալված [[Թավշյա հեղափոխություն (Հայաստան)|թավշյա հեղափոխությունից]] հետո ԱԱԾ նորանշանակ տնօրեն [[Արթուր Վանեցյան|Արթուր Վանեցյանը]] լրատվամիջոցներին տվեց մեկ ժամյա մամլո ասուլիս, որը աննախադեպ էր: Ըստ սոցիոլոգիական հարցումների ազգային անվտանգության ծառայության նկատմամբ վստահությունը աճել է{{Փաստ}}: ԱԱԾ-ն բացահայտեց մի շարք ընկերությունների կողմից կատարված չարաշահումները և կոռոպցիոն սխեմաներ։ [[2018]] թվականի [[Սեպտեմբերի 11|սեպտեմբերի 11-ին]] հրապարակվեց ԱԱԾ տնօրենին գաղտնալսված հեռախոսազրույցը [[Հայաստանի Հանրապետության հատուկ քննչական ծառայություն|ՀՔԾ]] պետի հետ <ref>[https://www.azatutyun.am/a/29483851.html Վանեցյանը հաստատեց՝ գաղտնալսված հեռախոսազրույցն իրականում իր և Խաչատրյանի մասնակցությամբ է]</ref>:
▲
== ԱԱԾ աշխատակցի օր ==
▲[[Պատկեր:Administrative Building of the National Security 02.JPG|մինի|ԱԱԾ շենքը Խանջյան-Նալբանդյան խաչմերուկից]]
Յուրաքանչյուր տարի դեկտմեբերի 20-ին նշվում է ԱԱԾ աշխատակցի օրը<ref>[http://old.sns.am/index.php/am/press-center/photos/category/43-20122014 ՀՀ Ազգային անվտանգության աշխատակցի օրը]</ref>:
| |||