«Մասնակից:Ռաննա/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 6.
Իր ժամանակի համար Լեո Մաթեմատիկոսը բացառապես կրթված անձնավորություն է եղել: Նա տիրապետել է [[մաթեմատիկա]], [[ֆիզիկա]], [[մեխանիկա]], [[փիլիսոփայություն]] առարկաներին, հետաքրքրված է եղել [[բժշկություն|բժշկությամբ]] և [[աստղագիտություն|աստղագիտությամբ]], ուսումնասիրել է հին հեղինակների գործերը {{sfn|Удальцова|1988|с=103}}:
[[820]] թվականից ի վեր նա դասավանդել է Էվկլիդեսյան երկրաչափություն` [[Քառասուն Սեբաստացի նահատակների եկեղեցի|Քառասուն Սեբաստացի նահատակների եկեղեցում]] գտնվող դպրոցում {{sfn|Боголюбов|1983|с=274}}: [[840]] թվականին եպիսկոպոսի աստիճանի կարգադրվելով՝ Լեո Մաթեմատիկոսը երեք տարի զբաղեցրել է Սալոնիկյան արքեպիսկոպոսի աթոռը: [[843]] թվականին, երբ կայսրությունում վերականգնվել է [[պատկերամարտություն]], նրան հանեցին արքեպիսկոպոսական աթոռից պատկերապատման կողմնորոշման համար, որից հետո նա վերադարձել է մայրաքաղաք և շարունակել զբաղվել ուսուցչական և գիտական գործունեությամբ (հետագայում լքել է պատկերապատման տեսակետները և հաշտվել [[
== Գիտական գործունեություն ==
Մաթեմատիկայում Լեոն պարբերաբար օգտագործել է տառերը, որպես թվաբանական խորհրդանիշեր, կանխատեսելով հանրահաշվի ձևավորումը։ Նա մեծապես պարզեցրել է [[Դիոֆանտ]]ի բարդ սիմվոլիզմը և մեծ քայլեր կատարել մաթեմատիկայի հանրահաշվական ուղղության զարգացման գործում {{sfn|Боголюбов|1983|с=274}}:
Լեո Մաթեմատիկոսը մեխանիկայի ոլորտում ևս բանիմաց է եղել: Բյուզանդական կայսրության ընդունելության մեծ դահլիճը զարդարված է եղել Լեո Մաթեմատիկոսի կողմից հորինված ավտոմատ մեխանիզմներով` մռնչացող առյուծների արձաններով, երգող ու ճախրող թռչուններով և ջրով շարժվող այլ մեխանիկական մոդելներով (այս հրաշալի մեխանիզմները նպատակ ունեին զարմացնել օտարերկրյա դեսպաններին, հաստատելով Բյուզանդական կայսրության պետության հզորությունը):
Հայտնաբերել է թեթև և ձայնային ազդանշանային համակարգ, որի միջոցով հաղորդագրություններ են փոխանցվել հարևան երկրներում (մասնավորապես ՝ [[Արաբական խալիֆայություն]]) տեղի ունեցող իրադարձությունների վերաբերյալ <sup>[1]</sup>: Ինչպես գրում է [[Կոստանդին VII Բագրյանարոդնի]] հին «Բյուզանդական դատարանի արարողությունների մասին» գրքում, Լեո Մատեմատիկի լուսային հեռագիրը, որը ազդանշանային աշտարակների համակարգ էր, թույլց էր տալիս հաղորդագրություն փոխանցել Խալիֆաթի սահմանից դեպի Կոստանդնուպոլիս (ինչը շատ կարևոր էր արաբական կողմից կայսրության վրա մշտական արշավանքների պայմաններում ) <sup>[ 10]</sup>:
==Մագնավրայի ավագ դպրոցի հիմնումը ==
Լեո Մաթեմատիկոսը մեծ դեր է ունեցել Բյուզանդիայում [[բարձրագույն կրթություն|բարձրագույն կրթության]] վերածննդի գործում : Դրանում նրան օգնել է կայսր [[Միխայիլ III-]] ի[842-867] հորեղբայր [[Վարդան]]:Միխայիլ III-ը ղեկավարել է Բյուզանդական կառավարությունը 855թվականից մինչև 866 թվականը (862-ին նա ստացավ կայսրից հետո երկրորդ կարևորագույն տիտղոսը -[[ցեզարի]] կոչումը): Վարդան հիմնադրեց (855-ին կամ 856-ին) աշխարհիկ [[Մագնավրայի բարձրագույն դպրոցը]] (անունը ստացավ [[ Մագնավրա պալատում]] գտնվելու վայրով), որի ռեկտորը <sup>[2]</sup> և նշանակեց Լեո Մատեմատիկը <sup>[11]</sup>:Վերջինս դպրոցը ղեկավարում է մինչև իր կյանքի վերջը, վերապատրաստում է պաշտոնյաների, դիվանագետների, ռազմական ղեկավարների: Դասավանդում է քերականություն, հռետորաբանություն և փիլիսոփայություն, ինչպես նաև բնական գիտություններ `թվաբանություն, երկրաչափություն, երաժշտություն և աստղագիտություն <sup>[1]</sup>:
Լեո Մաթեմատիկոսը չի խուսափել մոլեռանդ վանականների հարձակումներից, ովքեր նրան մեղադրում էին գաղտնի հեթանոսության և կախարդության մեջ: Նրան փրկեց միայն կայսերական դատարանի հովանավորչությունը <sup>[12]</sup>:
Լեո մաթեմատիկի աշակերտներից է եղել[[Փոտ պատրիարք|Փոթիոսը]], ապագա փառավոր Պոլսո պատրիարքը և սլավոնների լուսավորիչ՝[[Կյուրեղ և Մեթոդիոս|Սուրբ Կիրիլը]] (Կոստանդին):
Պատմությունը հավաստում է, որ երբ նրա ուսանողներից մեկը <sup>[13]</sup> գերեվարվել է [[բյուզանդա-արաբական պատերազմներ]]ի ժամանակ, [[Խալիֆ]] [[ալ-Մամուն]]ն այնքան է տպավորվել նրա մաթեմատիկական գիտելիքներով, որ հրավիրել է Լեոյին գալ [[Բաղդադ]] <sup>[14]</sup>: Լեոն խալիֆայից մի նամակ է վերցրել և այն ցույց տվել Բյուզանդական կայսր [[Թեոֆիլոս]]ին, որը զարմացած Լեոյի միջազգային հեղինակությամբ, նրան դպրոցով ապահովել է կա՛մ Մագնավրայում, կա՛մ քառասուն նահատակների եկեղեցում <sup>[15]</sup>:
== Արտաքին հղումներ ==
Տող 19 ⟶ 25՝
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
9.[[Культура Византии, 1989]], с. 300.
10.[[Культура Византии, 1989]], с. 317.
11.[[Культура Византии, 1989]], с. 394.
12.[[Удальцова, 1988]], с. 104.
13.Согласно Псевдо-Симеону, этот ученик был Бойдицес, который предал [[Аморий]] халифу.
14.Согласно [[Иосифу Генезию]] и [[Феофану Континуату]] между 829 и 833 годами; Симеон Логофет делает халифом аль-[[Мутасима]] и ставит приглашение после исламского завоевания Армория осенью 838 года, ср. Treadgold, Warren T. Хронологическая точность Хроники Симеона Логотета за годы 813-845 (рус.) // :[[en:Dumbarton Oaks Papers|Документы Думбартона Окса : журнал. — 1979. — Т. 33. — С. 162. — doi:10.2307/1291437]].
15.Симеон говорит, что Магнавра, Континуатус, сорок мучеников (Treadgold, «Хронологическая точность», 186).
[[Կատեգորիա:Մաթեմատիկոսներ]]
| |||