«Ջերմաէլեկտրակայան»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ջերմաէլեկտրակայան''', [[էլեկտրակայան]], որտեղ օրգանական [[վառելիք]]ի այրման [[ջերմություն]]ը փոխակերպվում է էլեկտրական [[էներգիա]]յի։յի<ref>{{Cite journal|last=Waskey|first=Andrew Jackson|title=Edison Electric Institute|url=http://dx.doi.org/10.4135/9781452218564.n242|location=2455 Teller Road,  Thousand Oaks  California  91320  United States|publisher=SAGE Publications, Inc.|isbn=978-1-4129-9261-9}}</ref>։

Ջերմաէլեկտրակայաններն առավել տարածված էլեկտրակայաններն են նրանցում արտադրվում է էլեկտրաէներգիայի ամբողջ արտադրանքի ավելի քան 80%-ը։ Տարածված են շոգետուրբինային ջերմաէլեկտրակայանները, որոնցում աշխատող մարմինը ջրային գոլորշին է։ Շոգեկաթսայում այրվող օրգանական վառելիքի քիմիական էներգիան փոխակերպվում է ջերմայինի, որը հաղորդվելով [[Ջուր|ջր]]ին, այն փոխակերպում է բարձր պարամետրերի (ճնշումը՝ 12,75, 23,5 մպա և ավելի, ջերմաստիճանը՝ 560—565cC) շոգու։շոգու<ref>{{Cite journal|last=Аминов|first=Р. З.|last2=Шкрет|first2=А. Ф.|last3=Гариевский|first3=М. В.|date=2017|title=Тепловые и атомные электростанции: конкурентоспособность в новых экономических условиях|url=http://dx.doi.org/10.1134/s0040363617050010|journal=Теплоэнергетика|issue=5|pages=5–15|doi=10.1134/s0040363617050010|issn=0040-3636}}</ref>։ Ստացված շոգին գլխավոր շոգեխողովակագծերով տրվում է շոգետրուբին, որտեղ ընդարձակվելով (ճնշման անկման հետևանքով), ձեռք է բերում մեծ արագություն՝ շոգու պոտենցիալ էներգիան կինետիկի փոխակերպվելու շնորհիվ։ Շոգու կինետիկ էներգիան փոխակերպվում է տուրբինի ռոտորի պտտական շարժման (1500 և 3000 պտ/ր արագությամբ)։ Վերջինիս միացվում է էլեկտրական գեներատորի ռոտորը, որի պատման հետևանքով առաջանում է էլեկտրական հոսանք։ Արտադրված էլեկտրական էներգիան ենթարկվում է տրանսֆորմացման և հաղորդվում էներգահամակարգին։էներգահամակարգին<ref>{{Cite journal|last=Dobzhanskaya|first=Oksana|date=2018|title=Musical form : Textbook for University students|url=http://dx.doi.org/10.12731/muzforma|doi=10.12731/muzforma}}</ref>։

Շոգետուրբինային ջերմաէլեկտրակայաններն աշխատում են [[ածուխ|ածխ]]ով, [[հեղուկ]] ([[մազութ]]) և գազանման (բնական ու արհեստական [[գազ]]) [[վառելիք]]ով, [[տորֆ]]ով, այրվող թերթաքարերով։ Շոգետուրբինային ջերմաէլեկտրակայանները, որոնք սարքավորված են կոնդենսացիոն տուրբիններով, կոչվում են կոնդենսացիոն էլեկտրակայաններ։ Սրանք էներգահամակարգի առանցքային կայաններն են և, ելնելով էներգամատակարարման մեջ նրանց ունեցած ֆունկցիոնալ նշանակությունից, կոչվում են ՊՇԷԿ-ներ (Պետական շրջանային էլեկտրակայաններ)<ref>{{Cite journal|last=Pfeiffer|first=Alexander|last2=Millar|first2=Richard|last3=Hepburn|first3=Cameron|last4=Beinhocker|first4=Eric|date=2016-10|title=The ‘2°C capital stock’ for electricity generation: Committed cumulative carbon emissions from the electricity generation sector and the transition to a green economy|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.apenergy.2016.02.093|journal=Applied Energy|volume=179|pages=1395–1408|doi=10.1016/j.apenergy.2016.02.093|issn=0306-2619}}</ref>։ Դրանք [[ԽՍՀՄ]] էներգետիկայի հիմքն են, որոնց հզորությունը կազմում է ջերմաէլեկտրակայանների ամբողջ հզորության 2/3-ը։ ՊՇԷԿ-ները սարքավորված են 500,800,1200 Մվտ միավոր հզորությամբ էներգաբլոկներով։ [[1931]] թվականին [[ԽՍՀՄ]]-ում գործում էին 1 միլիոն կվտ հզորությամբ 55 ջերմաէլեկտրակայաններ, իսկ [[1980]] թվականին միայն Զապորոժիեի և Ուգլեգորսկի ՊՇԷԿ-ների հզորությունը կազմել է 3600-ական կվտ։ Նախագծվում են 4500 կվտ և ավելի hqnրության ջերմաէլեկտրակայաններ։ջերմաէլեկտրակայաններ<ref>{{Cite web|url=http://dx.doi.org/10.1163/2210-7975_hrd-1034-0215|title=briefing-papers-no167-georgian-hijackers-sentenced-to-death-sept-10-1984|website=Human Rights Documents online|accessdate=2020-06-14}}</ref>։

Հրազդանի ՊՇԷԿ-ի հզորությունը 1110 Մվտ է։է<ref>{{Cite journal|date=2008-12-01|title=Harbord, Clare Mary Petre, (born 25 Jan. 1957), Corporate Affairs Director, Drax Power, since 2017|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.246807|publisher=Oxford University Press}}</ref>։ Այն էլեկտրակայանները, որոնք բավարարում են սպառիչների էլեկտրական և ջերմային էներգիաների նկատմամբ ունեցած պահանջարկը, կոչվում են ջերմաէլեկտրակենտրոններ (ՋԷԿ)։ Ջերմաէլեկտրակայանների մեջ որոշակի տեղ են գրավում շոգեգազային և գազատար քինային էլեկտրակայանները։ Ջերմաէլեկտրակայանի տարատեսակ է ատոմային էչեկտրակայանը։ Մեծ հեռանկարներ ունեն մագնիսահիդրոդինամիկական գեներատորներով սարքավորված էլեկտրակայանները։ [[ԽՍՀՄ]]-ի որոշ շրջաններում գործում են երկրի ընդերքի [[ջերմություն]]ն օգտագործող երկրաջերմային էլեկտրակայաններ։