|
'''Էլիզաբեթ Էլիոնոր Սիդալ''' ({{lang-en|Elizabeth Eleanor Siddal}}, [[25 июля]] [[1829]], [[Лондон]], Великобритания — [[11 февраля]] [[1862]], Лондон, Великобритания), ծննդյամբ՝ '''Սիդալ''' ({{lang-en|Siddall}}), բրիտանացի բնորդուհի, բանաստեղծուհի և գեղանկարիչ։ Մեծ ազդեցություն է ունեցել Պրեռաֆայելիտների վրա։ Պատկերված է Ռոսսետտիի վաղ շրջանր գրեթե բոլոր կանացի դիմանկարներում, նաև կեցվածք է ընդունել [[Ուիլյամ Հոլման Հանտ]]ի, [[Ջոն Էվերեթ Միլլե]]ի և համար։ Մասամբ պատկերված է «[[Օֆելյա (Միլլեի նկար)|Օֆելյա]]» նկարում (1852)։
== Կենսագրություն ==
Ծնվել է 1829 թվականի հուլիսին՝ շեֆիլդցի աշխատավորի բազմազավակ ընտանիքում։ Վաղ մանկությունից օգնել է մորը և քրոջը էժանագին հագուստներ կարելու գործում։ Տասնութ տարեկանում աշխատել է դերձակուհի Քովենթ գարդենի լոնդոնյան շրջանում՝ գլխարկների խանութում։ 1849 թվականին այստեղ հանդիպել է Ուոլտեր Դևերելին և մոր միջոցով առաջարկել է նրան կեցվածք ընդունել նրա մոտ։
=== Բնորդուհի պրեռաֆայելիտների համար ===
Դևերելը Էլիզաբեթին Վիոլայի կերպարում պատկերել է Շեքսպիրի « <bdi>[[Տասներկուերորդ գիշեր]]</bdi>» պիեսի մոտիվներով նկարում։ Գունատ և կարմրամազ Էլիզաբեթը իրենից մարմնավորում էր պրեռաֆայելիտների պատկերացմամբ <bdi>[[քվատրոչենտո]]</bdi> կանացի տիպը։ Նա իսկական մուսա է դարձել եղբայրության անդամների համար, որոնք հրաժարվում էին ակադեմիական պայմանականություններից և նոր կերպարներ էին որոնում։ ամենահայտնի նկարը, որում պատկերված է Սիդալը Միլլեի «Օֆելյա»-ն (1852) է։ Նկարչի համար, որը ձգտում է բոլոր մանրամասների հավաստի պատկերմանը, նա կեցվածք էր ընդունում լոգարանում։ Դեպքը տեղի է ունեցել ձմռանը, և որպեսզի աղջիկը չմրսի, լոգարանի տակ Միլեն տեղադրել էր լամպեր, որոնք տաքացնում էին ջուրը։ Ինչպես պատմում է Ուիլյամ Ռոսսետտին, մի անգամ լամպերը մարել են, Էլիզաբեթը հիվանդացել է և հայրը Միլեից պահանջել է, որ վերջինս վճարի բժշկի ծառայությունների համար։ Սիդալին նշանակվել է լաուդանում. այն ժամանակվա համար սովորական դեղամիջոց։ Այս միջադեպը հավանաբար քայքայել է աղջկա առանց այն էլ փխրուն առողջությունը։
Նկարը հաջողություն է ունեցել քննադատների և հանդիսատեսի մոտ, Էլիզաբեթը հայտնի է դարձել։ Բայց նա ոչ միայն բնորդուհի էր, այլ նաև ինքն էր նկարում ու գրում էր բանաստեղծություններ։
=== Կյանք Ռոսսետտիի հետ ===
В отношениях Элизабет и Данте не всё было гладко: Россетти, несмотря на свою возвышенную любовь к Сиддал, никак не мог порвать связи с другими женщинами, в том числе с [[Корнфорт, Фанни|Фанни Корнфорт]] и [[Миллер, Энни|Энни Миллер]] (подругой Ханта).
=== Հիվանդություն և մահ===
=== Болезнь и смерть ===
[[Файл:Deverell Walter Howell Twelfth Night Act II Scene IV.jpg|thumb|275px|Уолтер Деверелл. «Двенадцатая ночь», акт II, сцена 4. В центре в образе мечтательного герцога Орсино художник изобразил себя; сидящему справа шуту Фесту придал черты своего друга Россетти. Переодетая ''Цезарио'' ''Виола'' — Лиззи Сиддал]] Здоровье Элизабет ухудшалось. В начале 1860 года она тяжело заболела и тогда Россетти обещал жениться на ней, как только она поправится. Свадьба состоялась 23 мая 1860 года. В мае 1861 года Элизабет родила мёртвого ребёнка. Сиддал впала в депрессию, начались ссоры с Данте и припадки помешательства. [[11 февраля]] [[1862 год]]а она умерла от передозировки [[Опиум|лауданума]]. Неизвестно, была ли это случайная ошибка или самоубийство. Россетти глубоко потрясла смерть жены. Всю последующую жизнь он страдал от приступов депрессии, кошмаров и угрызений совести. Облегчение Россетти находил в алкоголе и наркотиках.
* «Леди Лэмен», акварель, 1856, [[Галерея Тейт]], Лондон
* «Клерк Саундерс», акварель, гуашь, 1857, [[Музей Фицуильяма|Художественный музей Фицуильям]], [[Кембридж]]
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Գրականություն ==
* ''Кар, Лоранс де.'' Прерафаэлиты: Модернизм по-английски / Перевод Ю. Эйделькинд. — {{М}}.: АСТ, 2002. — ISBN 5-17-008099-9
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://web.archive.org/web/20070311061012/http://rpo.library.utoronto.ca/poet/401.html Избранная поэзия Элизабет Сиддалl] {{ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20040407000000/http://www.liverpoolmuseums.org.uk/walker/exhibitions/rossetti/works/siddal.asp Портреты Элизабет Сиддал] {{ref-en}}
* [http://www.lizziesiddal.com LizzieSiddal.com] — сайт, посвящённый жизни и работам Элизабет Сиддал {{ref-en}}
* [http://members.tripod.com/preraphs/people/lsiddal.html Работы Элизабет Сиддал (англ.)]
| 