«Բրոնխաբորբ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 3.
| նկարագրում = A նկարը ցույց է տալիս թոքերի և բրոնխների տեղակայումը մարմնում։ B նկարում պատկերված է բրոնխների մեծացրած, մանրամասն կառուցվածքը։ C նկարում պատկերված է բրոնխների մեծացրած, մանրամասն կառուցվածքը բրոնխաբորբի ժամանակ։
}}
'''Բրոնխիտ,''' թոքերում գտնվող բրոնխների (մեծ և միջին տրամաչափի շնչուղիների) բորբոքումն է, որն առաջ է բերում հազ<ref name="NHLBI2019">{{cite web|url=https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/bronchitis|title=Bronchitis|website=NHLBI|accessdate=9 June 2019}}</ref>։ Այն արտահայտվում է խորխարտադրությամբ, սուլող շնչառությամբ, շնչարգելությամբ և կրծքավանդակի ցավով<ref name="NHLBI2019" />։ Բրոնխիտը կարող է լինել սուր և քրոնիկական<ref name="NHLBI2019" />։<!-- Acute bronchitis -->Սուր բրոնխիտը արտահայտվում է հազով, որը տևում է մոտ երեք շաբաթ<ref name="Kin2016">{{cite journal|last1=Kin2016|first1=S|date=1 October 2016|title=Acute Bronchitis|journal=American Family Physician|volume=94|issue=7|pages=560–565|pmid=27929206}}</ref>, և հայտնի է նաև կրծքավանդակի մրսածություն անունով<ref name="CDC2017">{{cite web|url=https://www.cdc.gov/antibiotic-use/community/for-patients/common-illnesses/bronchitis.html|title=Antibiotics Aren't Always the Answer|date=25 September 2017|website=Centers for Disease Control and Prevention|language=en-us}}</ref>։ Դեպքերի 90%-ից ավելիի պատճառը վիրուսային վարակն է<ref name="Kin2016" />։Այդ վիրուսները տարածվում են հազի և ուղղակի կոնտակտի արդյունքում<ref name="NIH2011Def">{{cite web|url=http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/brnchi|title=What Is Bronchitis?|date=August 4, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402153154/http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/brnchi|archivedate=2 April 2015|accessdate=1 April 2015|url-status=live}}</ref>։Դեպքերի միայն փոքր մասն է զարգանում բակտերիաների պատճառով․ դրանցից են ''[[Mycoplasma pneumoniae]]'' կամ ''[[Bordetella pertussis]]''<ref name="Kin2016" />։ Ռիսկի գործոններից են ծխախոտը, փոշին և օդի աղտոտվածությունը<ref name="NIH2011Def" />։ Սուր բրոնխիտի բուժումը հիմնականում ներառում է հանգիստ, տենդի դեպքում՝ պարացետամոլ (ացետամինոֆեն) կամ ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներ<ref name="Tac2012">{{cite journal|last1=Tackett|first1=KL|last2=Atkins|first2=A|date=December 2012|title=Evidence-based acute bronchitis therapy|url=https://www.semanticscholar.org/paper/6e1e799fd30a26feeb04804056e9880c9b622864|journal=Journal of Pharmacy Practice|volume=25|issue=6|pages=586–90|doi=10.1177/0897190012460826|pmid=23076965}}</ref><ref name="NIH2019Overview">{{cite web|url=http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/brnchi/treatment|title=How Is Bronchitis Treated?|date=August 4, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150402113109/http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/brnchi/treatment|archivedate=2 April 2015|accessdate=1 April 2015|url-status=live}}</ref>։<!-- Chronic bronchitis -->
Քրոնիկական բրոնխաբորբին բնորոշ է խորխարտադրությամբ ուղեկցվող հազ, որը տևում է տարվա մեջ երեք ամսից ավել, նվազագույնը երկու տարվա ընթացքում<ref name="MeSH2019">{{cite web|url=https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D029481|title=MeSH Browser|website=meshb.nlm.nih.gov}}</ref><ref name="GOLD2019" />։ Քրոնիկական բրոնխիտով տառապող շատ մարդիկ ունեն թոքերի քրոնիկական օբստրուկտիվ հիվանդություն<ref name="Harr2012">{{cite book|title=Harrison's Principles of Internal Medicine|last1=Reilly|first1=John J.|last2=Silverman|first2=Edwin K.|last3=Shapiro|first3=Steven D.|publisher=McGraw Hill|year=2011|isbn=978-0-07-174889-6|editor1-last=Longo|editor1-first=Dan|edition=18th|pages=2151–9|chapter=Chronic Obstructive Pulmonary Disease|editor2-last=Fauci|editor2-first=Anthony|editor3-last=Kasper|editor3-first=Dennis|editor4-last=Hauser|editor4-first=Stephen|editor5-last=Jameson|editor5-first=J.|editor6-last=Loscalzo|editor6-first=Joseph}}</ref>։ Ծխախոտամոլությունը հանդիսանում է ամենահաճախ պատճառը․ այլ գործոնները, օրինակ՝ օդի աղտոտվածությունը և ժառանգական գործոնները, ունեն ավելի քիչ նշանակություն<ref name="Lancet2012">{{cite journal|date=April 2012|title=Chronic obstructive pulmonary disease|journal=Lancet|volume=379|issue=9823|pages=1341–51|doi=10.1016/S0140-6736(11)60968-9|pmid=22314182|vauthors=Decramer M, Janssens W, Miravitlles M|citeseerx=10.1.1.1000.1967}}</ref>։ Բուժումն ընդգրկում է ծխելը թողնելը, պատվաստումներ և վերականգնողական բուժումներ<ref name="GOLD2007">{{cite journal|date=September 2007|title=Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease: GOLD executive summary|journal=Am. J. Respir. Crit. Care Med.|volume=176|issue=6|pages=532–55|doi=10.1164/rccm.200703-456SO|pmid=17507545|vauthors=Rabe KF, Hurd S, Anzueto A, Barnes PJ, Buist SA, Calverley P, Fukuchi Y, Jenkins C, Rodriguez-Roisin R, van Weel C, Zielinski J|hdl=2066/51740|hdl-access=free}}</ref>։ Որոշ մարդկանց համար երկարաժամկետ թթվածնային բուժումը կարող է օգտակար լինել<ref name="GOLD2007" />։<!-- Epidemiology -->Սուր բրոնխաբորբը ամենահաճախ հանդիպող հիվանդություններից է<ref name="Tac2012" /><ref name="Chest2006">{{cite journal|last1=Braman|first1=SS|date=January 2006|title=Chronic cough due to acute bronchitis: ACCP evidence-based clinical practice guidelines|journal=Chest|volume=129|issue=1 Suppl|pages=95S–103S|doi=10.1378/chest.129.1_suppl.95S|pmc=7094612|pmid=16428698}}</ref>։ Այն հանդիպում է մեծահասակների 5%-ի մոտ, երեխաների մոտ 6%-ը տարեկան գոնե մեկ անգամ հիվանդանում են այս հիվանդությամբ<ref name="Wen2006">{{cite journal|last1=Wenzel|first1=RP|last2=Fowler AA|first2=3rd|date=16 November 2006|title=Clinical practice. Acute bronchitis|journal=The New England Journal of Medicine|volume=355|issue=20|pages=2125–30|doi=10.1056/nejmcp061493|pmid=17108344}}</ref><ref name="Flem2007">{{cite journal|last1=Fleming|first1=DM|last2=Elliot|first2=AJ|date=March 2007|title=The management of acute bronchitis in children|journal=Expert Opinion on Pharmacotherapy|volume=8|issue=4|pages=415–26|doi=10.1517/14656566.8.4.415|pmid=17309336}}</ref>։ Սուր բրոնխաբորբը բրոնխաբորբի ամենահաճախ հանդիպող տեսակն է<ref name="CDC2017" />։ ԱՄՆ-ում 2018 թ-ին 9․3 միլիոն մարդ ախտորոշվել է քրոնիկական բրոնխաբորբ<ref name="CDC2019COPD">{{cite web|url=https://www.cdc.gov/nchs/fastats/copd.htm|title=FastStats|date=23 May 2019|website=www.cdc.gov|language=en-us|accessdate=30 May 2019}}</ref><ref name="CDC-HealthStats">{{cite|url=https://ftp.cdc.gov/pub/Health_Statistics/NCHS/NHIS/SHS/2018_SHS_Table_A-2.pdf|title=Summary Health Statistics: National Health Interview Survey, 2018|website=ftp.cdc.gov|accessdate=22 March 2020|last1=Villarroel|first1=MA|last2=Blackwell|first2=DL|last3=Jen|first3=A|language=en-us|date=2019|quote=<!-- NOTE: FOR CITATION SEE LAST NOTE ON TABLE -->}}</ref>։[[Պատկեր:Acute-bronchitis.jpg|մինի]]
<br />
== Տեսակներ ==
| |||