33
edits
«Քիթ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Առանց խմբագրման ամփոփման
Պիտակ: Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից |
Պիտակ: Վիզուալ խմբագիր Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից |
||
|
Այն իրենից ներկայացնում է շնչառական և հոտառական օրգան։ Քթի ձևը որոշվում է քթի ոսկորների և քթի աճառների միջոցով, ներառյալ քթի միջնապատը , որն առանձնացնում է քթանցքները և քթի խոռոչը բաժանում է երկու մասի: Միջին հաշվով տղամարդու քիթը ավելի մեծ է, քան կնոջը:
Քթի հիմնական գործառույթը շնչառությունն է, իսկ քթի խոռոչը պատող լորձաթաղանթը և հարքթային սինուսները իրականացնում են ներշնչված օդի անհրաժեշտ օդափոխությունը `այն տաքացնելով և խոնավացնելով: Քթի խեցիները (ոսկորները) մեծ դեր են խաղում այս գործընթացում: Քթի մեջ եղած մազմզուկների միջոցով նույնպես օդը ֆիլտրվում է՝ նրանք խոչնդոտում են խոշոր մասնիկների թոքեր մուտք գործելուն: <nowiki/>[[Փռշտալը]] `քթից անցանկալի մասնիկները արտանետելու ռեֆլեքս է, որոնք գրգռում են լորձաթաղանթը: Փռշտալը կարող է փոխանցել վարակները, քանի որ ստեղծվում են աերոզոլներ, որոնցում կաթիլները կարող են ունենալ պաթոգեններ:
Քթի մեկ այլ հիմնական գործառույթն է հոտառությունը, հոտի զգացումը: Օլֆակտոր էպիթելի տարածքը գտնվում է քթի վերին խոռոչում, պարունակում է մասնագիտացված բջիջներ, որոնք պատասխանատու են այս գործառույթի համար:
== Կլինիկական նշանակություն ==
Քթի հետ կապված ամենատարածված բժշկական խնդիրներից մեկը քթից արյունահոսությունն է (epistaxis): Քթի վնասվածքների մեծ մասը տեղի է ունենում Կիսելբախի հանգույցում `<ref>{{Cite news}}</ref>միջնապատի ստորին առջևի մասում գտնվող անոթային ցանց, որը ներառում է չորս զարկերակների համընկնում: Քթից արյունահոսությունների ավելի փոքր մասն էլ բաժին է ընկնում Վուդրոֆի հանգույցին: Վուդրոֆի հանգույցը ստորին անցուղու հետին մասում պառկած խոշոր բարակ պատերով երակների երակային հանգույց է :
Մեկ այլ տարածված կլինիկական խնդիր է քթային արտադրությունը, որը սովորաբար վարակի ախտանիշ է, մասնավորապես սինուսիտի կամ ռինիտի, ինչպես նաև քթի լորձաթաղանթի այլ բորբոքումների, ներառյալ ալերգիկ և ոչ ալերգիկ ռինիտի: Քթի քրոնիկ փակվելը, որին հետևում է բերանի միջոցով շնչելը, կարող է մեծապես խանգարել շնչառությանը կամ առաջացնել ռնգային շնչառություն: Խռացնելու պատճառներից մեկը քթի քրոնիկ խցանումն է և քթի վրա տեղադրվող հակախռացնելու պլաստիրները օգնում են բաց պահել օդուղիները և խուսափել այդ խնդրից: Ռնգային շնչառությունը, որը սովորաբար նկատվում է երեխաների մոտ, տեղի է ունենում, երբ շնչառությունը դժվարացած է: Քթի գերբնակվածության պատճառների մեծ մասը հանգեցնում է նաև հոտի զգացողության կորստի (անոսմիա): Դա կարող է առաջանալ նաև այլ պայմաններում, օրինակ ՝ տրավմայից հետո ՝ Կալման սինդրոմում կամ Պարկինսոնի հիվանդությամբ: Արգելափակված հարքթային խոռոչը, որը բացվում է պարանազալ խոռոչից, կհանգեցնի հեղուկի կուտակմանը սինուսում:
Երեխաների մոտ քիթը օտար մարմինների հանդիպման տարածված վայր է, ինչպես նաև Քիթը հեշտությամբ ենթարկվում է ցրտահարության անբարենպաստ արտաքին պայմաններում:
Մարդկանց քթի և գլխի արյան մատակարարման առանձնահատուկ բնույթի պատճառով հնարավոր է քթի շրջանից հետադարձ ուղղությամբ վարակները տարածվեն ուղեղում: Այդ իսկ պատճառով բերանի անկյուններից մինչև քթի կամուրջը ներառյալ քիթը և վերին ծնոտի տարածքը հայտնի է որպես դեմքի վտանգի եռանկյուն :
Վարակները կամ այլ պատճառները, որոնք կարող են հանգեցնել քթի մի մասի ոչնչացմանը կամ վնասմանը, ներառում են ռինոֆիան, մաշկի քաղցկեղը, մասնավորապես՝ մաշկի բազալ շերտի բջիջների քաղցկեղ, հարքթային խոռոչների և քթի խոռոչի քաղցկեղը, հատիկուլոմատոզը՝ պոլանգիիտով, սիֆիլիսը, բորոտությունը, կոկաինի, քրոմի և այլ տոքսինների օգտագործումը: Քիթը կարող է խթանվել [[ակրոմեգալիա]]<nowiki/>ի պատճառով աճելու դեպքում, որը պայմանավորված է աճի հորմոնի ավելցուկով:
Տարածված անատոմիական տարբերակ է օդով լցված խոռոչը կոնխայի մեջ, որը հայտնի է որպես կոնխա բուլլոզա: Հազվագյուտ դեպքերում պոլիպը կարող է ձևավորվել բուլլոզայի ներսում: Սովորաբար կոնխա բուլլոզան փոքր է և առանց ախտանիշների, բայց երբ մեծը կարող է խանգարել հարքթային խոռոչների դրենավորմանը:
Որոշ դեղեր օգտագործվում են քթային եղանակով, դրանք ներառում են քթի սփրեյերը և տեղային քսուքները: Քթի թևակերպ աճառները կարող են ոչնչացվել ռեկրեացիոն թմրամիջոցների, ինչպիսիք են կոկաինը, բազմակի ինհալացիայի միջոցով: Դա, իր հերթին, կարող է հանգեցնել քթի կմախքի ավելի տարածված փլուզման:
Փռշտալը կարող է փոխանցել լորձի կաթիլներում տեղակայված վարակները: Այս ճանապարհը կոչվում է կամ օդային փոխանցում կամ աերոզոլային փոխանցում:
'''Վիրաբուժական պրոցեդուրաներ'''
Լրացուցիչ տեղեկություններ ՝ ռինոպլաստիկա
Պրոթեզավոր քիթ ՝ 17-րդ դարի Եվրոպայից:
Վատ տեղակայված քթի թևակերպ աճառները չունեն պատշաճ հենարան և կարող են ազդել արտաքին քթային փականի գործառույթի վրա: Սա կարող է հանգեցնել շնչառության հետ կապված խնդիրներ հատկապես խորը ինհալացիայի ժամանակ: Քթի կառուցվածքում անկարգությունների պատճառով շնչառության հետ կապված խնդիրները շտկելու վիրաբուժական կարգը կոչվում է ռինոպլաստիկա, և սա նաև ընթացակարգ է, որն օգտագործվում է կոսմետիկ վիրաբուժության համար, երբ այն սովորաբար կոչվում է «քթի գործ»: Ռինոպլաստիկայի վիրաբուժական պրոցեդուրաների համար քիթը գծագրվում է մի շարք ենթամիավորների և հատվածների: Սա օգտագործվում է քթի գեղագիտական ինը ստորաբաժանում և վեց գեղագիտական քթի հատվածներ ստանալու համար: Սեպտոպլաստիկան քթի միջնապատի շեղումը շտկելու հատուկ վիրահատություն է:
Կոտրված քիթը կարող է վնասվածքների հետևանք լինել: Փոքր կոտրվածքները կարող են ինքնուրույն բուժվել: Վիրահատությունը, որը հայտնի է որպես ոսկրերի ռեդուկցիա, կարող է իրականացվել ավելի խիստ կոտրվածքների համար, որոնք առաջացնում են ոսկրերի տեղաշարժում:
Քթի և պարանազալ սինուսների հետ կապված որոշ պրոցեդուրաներ կարող են իրականացվել ՝ օգտագործելով նվազագույն ինվազիվ էնդոսկոպիան: Այս ընթացակարգերը նպատակ ունեն վերականգնել սինուսների օդափոխությունը, լորձաթաղանթի մաքրումը և պահպանել սինուսների լորձաթաղանթի առողջությունը: Ոչ քթային որոշ վիրահատություններ ևս կարող են իրականացվել էնդոսկոպի օգտագործման միջոցով, որը մտնում է քթի միջոցով: Այս էնդոսկոպիկ էնդոնազալ վիրահատությունները օգտագործվում են գանգի հիմքի դիմային մասից ուռուցքները հեռացնելու համար:
Այտուցված կոնխաները կարող են առաջացնել խոչընդոտ և քթի գերբնակվածություն, և հնարավոր է առաջանա վիրահատական միջամտության կարիքտուրբինէկտոմիայի կամ խեցիները այրելու միջոցով:
== Արտաքին հղումներ ==
| |||