«Առաջին համաշխարհային պատերազմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Միմյանց դաշնակից պետությունները Բալկաններում ծագած երկկողմ հակամարտության արդյունքում սկիզբ առած ճգնաժամը վերածել են կոնֆլիկտի, որին մասնակցել է Եվրոպայի մեծ մասը։ 1914 թվականի դրությամ Եվրոպայի [[մեծ տերություններ]]ը բաժանված էին երկու խմբավորման՝ [[Անտանտ]]ի, որի կազմում ընդգրկված էին [[Ֆրանսիայի երրորդ հանրապետություն]], [[Ռուսական կայսրություն]]ն ու [[Բրիտանական կայսրություն]]ը, և [[Եռյակ դաշինք]]ի, որի կազմում էին [[Գերմանական կայսրություն]]ը, [[Ավստրո-Հունգարական կայսրություն]]ն ու [[Իտալիայի թագավորություն]]ը (Եռյակ դաշինքը հիմնականում ունեցել է պաշտպանական բնույթ և թույլ է տվել Իտալիային չմասնակցել պատերազմին 1914 թվականին)<ref name="Seymour">{{cite book |title=The Diplomatic Background of the War |author=Charles Seymour |publisher=Yale University Press |year=1916 |pages=35, 147}}</ref>։ Ռուսաստանը հարկ է համարել պաշտպանել Սերբիային, և հուլիսի 25-ին հրաման է արձակվել նախապատրաստվել պատերազմի, իսկ երբ հուլիսի 28-ին Ավստրո-Հունգարիան ռմբակոծել է Սերբիայի մայրաքաղաք Բելգրադը, Ավստրիային սահմանակից ռազմական շրջաններում հայտարարվել է մասնակի զորահավաք<ref>{{cite book |last1=Lieven |first1=Dominic |title=Towards the Flame: Empire, War and the End of Tsarist Russia |date=2016 |publisher=Penguin |isbn=978-0141399744 |page=326}}</ref>։ Համառուսական զորահավաքը հայտարարվել է հուլիսի 30-ի երեկոյան, Գերմանիան և Ավստրո-Հունգարիան ընդհանուր զորահավաք են հայտարարել հուլիսի 31-ին, իսկ Գերմանիան Ռուսաստանից պահանջել է կատարել զորացրում տասներկու ժամվա ընթացքում<ref>{{cite book |last1=Martel |first1=Gordon |title=The Month that Changed the World: July 1914 and WWI |date=2014 |publisher=OUP |location=6286 |edition=Kindle |ref=B00K79UOPK}}</ref>։ Երբ Ռուսաստանը մերժել է, Գերմանիան օգոստոսի 1-ին պատերազմ է հայտարարել՝ սատարելով Ավստրո-Հունգարիային։ Վերջինս հետևել է նրա օրինակին օգոստոսի 6-ին, իսկ օգոստոսի 2-ին ընդհանուր զորահավաք է հայտարարել Ֆրանսիան՝ սատարելով Ռուսաստանին<ref>{{cite journal |title=Le Président de la République, R. [Raymond] Poincaré et al., 'A La Nation Française' |journal=Journal Officiel de la République Française |date=2 August 1914 |pages=7053–7054 |url=https://www.loc.gov/law/help/digitized-books/world-war-i-declarations/ww1-gazettes/France-doc-3-OCR-SPLIT.pdf |accessdate=26 August 2018}}</ref>։

 

 

Ռուսական փետրվարյան և հոկտեմբերյան հեղափոխություններից հետո ռուսները դուրս եկան պատերազմից՝ Կենտրոնական ուժերի հետ կնքելով [[Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագիր]]ը: 1918 թվականի գարնանը գերմանացիները արևմտյան ճակատում անցան լայնածավալ հարձակման, սակայն Անտանտը միավորեց իր ուժերը և հզոր հակահարված տվեց գերմանացիներին։ 1918 թվականի նոյեմբերի 4-ին Ավստրո-Հունգարիան համաձայնեց հաշտություն խնդրել, և Գերմանիան, որտեղ նույնպես ահագնացել էր հեղափոխության վտանգը, 1918 թվականի նոյեմբերի 11-ին համաձայնվեց զենքը վայր դնել։ Այսպիսով, պատերազմն ավարտվեց Անտանտի հաղթանակով։