«Ներսիսյան դպրոց (Թիֆլիս)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Դպրոց}}
'''Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոց''', հայկական միջնակարգ դպրոցների մեջ ամենանշանավորն է և բացառիկ դեր է խաղացել հայ ժողովրդի կյանքում։ Ներսիսյան դպրոցիցդպրոցը դուրսմեկ ենդարի եկելընթացքում տվել է շուրջ 2000 շրջանավարտ, որոնց մեջ մեծ թվով հայ գրողներ, գիտնականներ, հասարակական-քաղաքական ու պետական գործիչներ, հայտնի մանկավարժներ և այլք։
 
== Պատմություն ==
ԿովկասումԴեռևս հայկական[[1815]] առաջինթվականից միջնակարգ[[Թբիլիսի|Թիֆլիսում]] դպրոցը,[[Թբիլիսիի որըհայոց վանք|Վանքի տաճարի]] տարածքում գործել է մեկհայկական ամբողջդպրոց՝ դարտեղի թեմի կողմից հովանավորվող, հիմնվելորտեղ էսովորում Թիֆլիսումէր շուրջ 20 աշակերտ։ [[1824]] թվականին՝թվականին այդ օրերին Վրաստանի հայոց թեմի առաջնորդ [[Ներսես Աշտարակեցի|Ներսես Աշտարակեցու]] նախաձեռնությամբ ու ջանքերով։ջանքերով Հետագայումհիմնադրվել իրէ հիմնադրիապագայում անունովՆերսիսյան էլանունը կոչվելստացած է Ներսիսյան դպրոցդպրոցը<ref>{{cite book|last=Khachaturian|first=Lisa|title=Cultivating Nationhood in Imperial Russia: The Periodical Press and the Formation of a Modern Armenian Identity|year=2009|publisher=Transaction Publishers|location=New Brunswick, N.J.|isbn=9781412813723|page=50}}</ref>։՝ այն օրերին Վանքի փողոցում (այժմ Անտոնելի փողոց): Շինության նախագծի հեղինակը եղել է պետերբուրգցի ճարտարապետ ԼիմկուրնԼազարևը։ է,Ի իսկսկզբանե կառուցմանբացի ծախսերըհոգևոր հոգացելկրթությունից, էուսուցանում հայէին մեծահարուստնաև աշխարհիկ գիտություններ։ Սակայն [[Ալեքսանդր Մանթաշյանց1837]]ը։ Առաջինթվականին տեսուչնցարական էիշխանությունների եղելպնդմամբ հայայն ականավորվերափոխվում գրող և մանկավարժէ [[ՀարությունՎրաստանի Ալամդարյանհայոց թեմ|Վրաստանի հայով թեմի]]ը։ արական հոգևոր ճեմարանի։
Առաջին տեսուչն է եղել հայ ականավոր գրող և մանկավարժ [[Հարություն Ալամդարյան]]ը։[[Պատկեր:Nersisyan school.jpg|500x500px|մինի|Ներսիսյան դպրոցի նոր շենքը|alt=|կենտրոն]][[1909]] թվականին վանքի դիմացի լանջին՝ Սվանեթիս-ուբանի տարածքում Ալեքսանդր Մանթաշյանցը Մարիամ Թումանյանից գնել է մեծ հողակտոր ու տեղում հիմնադրվել է դպրոցի նոր շենքը։ Ճարտարապետներն են եղել [[Պողոս Զուրաբյան|Պողոս Զուրաբյանը]] ու Միխայիլ Նեպրինցևը, իսկ նախագծի բյուջեն կազմել է 250 հազար ռուբլի։ Շենքը բացվել է [[1911]] թվականին ու ստացել Խրամգեսսկայա փողոց 1 հասցե (այժմ՝ Պաատա Սաակաձե 1)։ Շենքում [[2004]] թվականին բացվել է Թբիլիսիի Կովկասյան համալսարանը։
[[Պատկեր:Staff of Armenian Nersisyan School in Tbilisi with Perch Proshyan.jpg|ձախից|մինի|Ներսիսյան դպրոցի ուսուցչական կազմը։ Ձախից երրորդը՝ [[Պերճ Պռոշյան|Պեռճ Պռոշյանը]]։]]
Դպրոցը հանդիսացել է հայկական մշակույթի փայլուն օջախներից մեկը և շատ կարևոր դեր է կատարել հայ իրականության բոլոր ասպարեզներում։
 
== Ուսուցիչները ==
Ներսիսյան դպրոցի ուսուցիչները բացառիկ մեծ դեր են կատարել ինչպես դպրոցի, այնպես էլ հայ մշակույթի ու գիտության զարգացման, հայ առաջադեմ հասարակական մտքի ձևավորման գործում։ Բացառիկ կարևոր դեր է խաղացել Ներսիսյան դպրոցը գրական նոր լեզվի ձևավորման ու զարգացման հարցում։ [[Խաչատուր Աբովյան]]ի, [[Ստեփանոս Նազարյան]]ի, [[Միքայել Նալբանդյան]]ի, [[Ռափայել Պատկանյան]]ի և այլոց տարածած սերմերը աշխարհաբար գրական լեզվի ստեղծման ուղղությամբ բարենպաստ հող են գտել դպրոցի միջավայրում։ Այդ դպրոցում էին սովորում Կովկասի տարբեր անկյուններից եկած սաներ, որոնց բազմազան բարբառներից պիտի հարստանար ու ձևավորվեր արևելահայ աշխարհաբարը։[[Պատկեր:Nersisyan school.jpg|500x500px|մինի|Ներսիսյան դպրոց|alt=|կենտրոն]]
[[Պատկեր:Staff of Armenian Nersisyan School in Tbilisi with Perch Proshyan.jpg|ձախից|մինի|Ներսիսյան դպրոցի ուսուցչական կազմը։ Ձախից երրորդը՝ [[Պերճ Պռոշյան|Պեռճ Պռոշյանը]]։]]
 
Ներսիսյան դպրոցի ուսուցիչները բացառիկ մեծ դեր են կատարել ինչպես դպրոցի, այնպես էլ հայ մշակույթի ու գիտության զարգացման, հայ առաջադեմ հասարակական մտքի ձևավորման գործում։ Բացառիկ կարևոր դեր է խաղացել Ներսիսյան դպրոցը գրական նոր լեզվի ձևավորման ու զարգացման հարցում։ [[Խաչատուր Աբովյան]]ի, [[Ստեփանոս Նազարյան]]ի, [[Միքայել Նալբանդյան]]ի, [[Ռափայել Պատկանյան]]ի և այլոց տարածած սերմերը աշխարհաբար գրական լեզվի ստեղծման ուղղությամբ բարենպաստ հող են գտել դպրոցի միջավայրում։ Այդ դպրոցում էին սովորում Կովկասի տարբեր անկյուններից եկած սաներ, որոնց բազմազան բարբառներից պիտի հարստանար ու ձևավորվեր արևելահայ աշխարհաբարը։[[Պատկեր:Nersisyan school.jpg|500x500px|մինի|Ներսիսյան դպրոց|alt=|կենտրոն]]
== Շրջանավարտները ==
Իր գոյության հարյուր տարվա (1824-1924) ընթացքում, Ներսիսյան դպրոցը հայ ժողովրդին տվել է գրականության ու արվեստի, մանկավարժության ու գիտության, գյուղատնտեսության ու արդյունաբերության, առողջապահության ու կուլտուրայի շուրջ 2000 անխոնջ մշակներ, որոնք գերազանցապես գործել են հայկական անդաստանում։