|
Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրությունը, որն ընդունվել է 1993 թվականի դեկտեմբերի 12-ին, ուժի մեջ է մտել 1993 թվականի դեկտեմբերի 25-ին: Ըստ նրա՝ նախագահը պետության ղեկավարն է և ավելի լայն լիազորություններ ունի՝ Ռուսաստանի Դաշնության՝ 1978 թվականի Սահմանադրության (հիմնական օրենքի) դրույթների և դրանում կատարված փոփոխությունների համեմատությամբ:
== Իրավական կարգավիճակ ==
== Правовой статус ==
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ՝ միակ պաշտոնն է, որի համար ընտրվում է Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիների ընդհանուր քվեարկությամբ թեկնածուներից մեկը:
Գործադիր իշխանության նման երկաստիճան լինելու պատճառով Ռուսաստանի Դաշնության (ինչպես և Ֆրանսիայի) Սահմանադրության մեջ գործադիր իշխանության ղեկավար տերմինը բացակայում է (կառավարության նախագահն այդպիսին չէ, քանի որ իշխանական լիազորություններ ունեն նախագահն ու կառավարությունը):
Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության, օրենքների, նախագահի նորմատիվ հրամանագրերի հիման վրա և ի կատարումն Ռուսաստանի Դաշնության Կառավարությունը հրապարակում է որոշումներ և կարգադրություններ, ապահովում դրանց կատարումը: Եթե կառավարության ակտերը հակասում են Սահմանադրությանը, Ռուսաստանի Դաշնության դաշնային օրենքներին կամ նախագահի հրամանագրերին, ապա դրանք կարող են չեղյալ հայտարարվել նախագահի կողմից (ՌԴ Սահմանադրության 115-րդ հոդված): Սակայն 90-րդ հոդվածի համաձայն՝ նախագահի հրամանագրերը չեն կարող հակասել դաշնային օրենքներին, որոնք, իր հերթին, ըստ 109-րդ հոդվածի, նախագահի կողմից մերժվելուց հետո, Պետական Դումայի և Դաշնության խորհրդի կողմից երկրորդական քննարկման և ձայների երկու երրորդից ավելի ընդունման դեպքում, ենթակա են ստորագրման 1 շաբաթվա ընթացքում ։:
Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության նախագահը Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության, դաշնային օրենքների և Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի հրամանագրերի համաձայն որոշում է Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության գործունեության հիմնական ուղղությունները և կազմակերպում է նրա աշխատանքը (ՌԴ Սահմանադրության 113-րդ հոդված):
«Председатель правительства Российской Федерации в соответствии с Конституцией Российской Федерации, федеральными законами и указами президента Российской Федерации определяет основные направления деятельности правительства Российской Федерации и организует его работу» ([[s:Конституция Российской Федерации#Статья 113|статья 113 Конституции РФ]]).
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը կարող է որոշում ընդունել Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության հրաժարականի մասին (ՌԴ Սահմանադրության 117-րդ հոդված):
«Президент Российской Федерации может принять решение об отставке правительства Российской Федерации» ([[s:Конституция Российской Федерации#Статья 117|статья 117 Конституции РФ]]).
Այսպիսով, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի ընտրությունները նրա ծրագրով կարելի է անվանել դաշնային մակարդակի գործադիր իշխանության ընտրություններ։
Таким образом, выборы президента Российской Федерации с его программой можно назвать «выборами исполнительной власти» федерального уровня.
Օրենսդիր իշխանության նկատմամբ նախագահը, ինչպես և կառավարությունը, օրենսդրական նախաձեռնության իրավունք ունի։ Սակայն կառավարությունը Պետդումա է ներկայացնում իր իրավասությանը վերաբերող օրինագծեր (հիմնականում բյուջե), իսկ նախագահը ներկայացնում է հասարակական կյանքի բոլոր կողմերին վերաբերող օրինագծեր։ Նա դիմում է Դաշնային ժողովին ամենամյա ուղերձների մասին իրավիճակի երկրում, հիմնական ուղղություններով քաղաքականության պետության (Ռուսաստանի Դաշնության Սահմանադրության 84-րդ հոդված), այդ թվում՝ օրենսդրական քաղաքականության (խորհուրդ է տալիս որոշակի օրենքների ընդունումը):
По отношению к законодательной власти президент, как и правительство, имеет право законодательной инициативы. Однако правительство вносит в Думу законопроекты, касающиеся его компетенции (в основном бюджет), а президент вносит законопроекты, касающиеся всех сторон общественной жизни. Он обращается к Федеральному собранию с ежегодными посланиями о положении в стране, об основных направлениях политики государства ([[s:Конституция Российской Федерации#Статья 84|статья 84 Конституции РФ]]), в том числе и законодательной политики (рекомендует принятие определённых законов).
ՌԴ նախագահը ավագանուն է ներկայացնում Ֆեդերացիայի թեկնածության նշանակման համար դատավորների Սահմանադրական և Գերագույն դատարանների, ինչպես նաև Գլխավոր դատախազի թեկնածությունը, առաջարկություն է ներկայացնում նրա ազատ արձակմանը, նշանակում է դատավորների այլ դաշնային դատարանների, նշանակում և ազատում է բարձրագույն Զինված ուժերի հրամանատարությունը, նշանակում և ետ է կանչում դեսպաններին, ընդունում է հավատարմագրերը և օտարերկրյա դեսպանների հետկանչագրերը:
Президент РФ представляет Совету Федерации кандидатуры для назначения судей Конституционного и Верховного судов, а также кандидатуру Генерального прокурора, вносит предложение о его освобождении, назначает судей других федеральных судов, назначает и освобождает высшее командование Вооружённых сил, назначает и отзывает послов РФ, принимает верительные и отзывные грамоты иностранных послов.
ПрезидентՌուսաստանի РоссийскойԴաշնության Федерацииնախագահը обладаетանձեռնմխելիություն неприкосновенностьюունի (статья[[Ռուսաստանի 91Դաշնության КонституцииՍահմանադրություն|ՌԴ РФՍահմանադրության]] 91-րդ հոդված), отличнойորը отտարբերվում понятияէ [[Неприкосновенностьանձնական личности|«личнаяանձեռնմխելիություն неприкосновенность»]]հասկացությունից, предусмотреннойորը дляնախատեսված всехէ гражданՌուսաստանի РоссийскойԴաշնության Федерацииբոլոր статьёйքաղաքացիների համար Սահմանադրության 22-րդ Конституцииհոդվածով, ноբայց неոչ конкретизируемойՌուսաստանի законодательствомԴաշնության Российскойօրենսդրությամբ: Федерации.Համարվում Считаетсяէ, чтоոր неприкосновенностьանձեռնմխելիությունը означаетնշանակում невозможностьէ привлеченияնախագահին президентаքրեական кկամ уголовнойվարչական илиպատասխանատվության административнойենթարկելու ответственностиկամ илиնրա примененияնկատմամբ кորևէ немуհարկադրանքի каких-либоմիջոց принудительныхկիրառելու мерանհնարինություն (допросհարցաքննություն и т. п.և այլն)<ref>{{Cite web|url = http://slovari.yandex.ru/~книги/Конституционное%20право%20РФ/Неприкосновенность%20Президента%20Российской%20Федерации/|title = Неприкосновенность президента РФ|author = |work = Конституционное право РФ|date = 2002|publisher = Яндекс.Словари|accessdate = 2019-05-30|archiveurl = https://web.archive.org/web/20150920183038/https://slovari.yandex.ru/~%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5%20%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%20%D0%A0%D0%A4/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C%20%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%20%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9%20%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8/|archivedate = 2015-09-20|deadlink = yes}}</ref>.:
Սահմանադրության 93-րդ հոդվածը սահմանում է նախագահին պաշտոնանկ անելու կարգը՝ Պետական դումայի կողմից առաջադրված Պետական դավաճանության կամ առանձնապես ծանր այլ հանցանք կատարելու մեղադրանքի հիման վրա, որը նախատեսում է պետական իշխանության երկու ճյուղերի՝ օրենսդիր և դատական:
Статья 93 Конституции устанавливает порядок [[Импичмент#Отрешение президента от должности в России|отрешения]] президента от должности «на основании выдвинутого [[Государственная дума Российской Федерации|Государственной думой]] обвинения в [[Государственная измена|государственной измене]] или совершении иного особо тяжкого преступления <…>», который предусматривает участие двух ветвей государственной власти: законодательной и судебной.
Համաձայն «Պետական պահպանության մասին» Դաշնային օրենքի 7-րդ հոդվածի»<ref>Федеральный закон от 27 мая 1996 года № 57-ФЗ [http://www.fso.gov.ru/dokum/p1.html «О государственной охране»]</ref>, ի տարբերություն պետական պաշտոններ զբաղեցնող այլ անձանց, որոնց տրամադրվում է պետական պահպանություն, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահն իր լիազորությունների ժամկետում իրավունք չունի հրաժարվել պետական պահպանությունից: Պետական պահպանության ենթակա են նաև նախագահի ընտանիքի անդամները, իսկ նախագահի լիազորությունների ժամկետի ավարտից հետո պետական պահպանությունը նրան տրամադրվում է ցմահ:
Согласно статье 7 Федерального закона «О государственной охране»<ref>Федеральный закон от 27 мая 1996 года № 57-ФЗ [http://www.fso.gov.ru/dokum/p1.html «О государственной охране»]</ref>, в отличие от прочих лиц, замещающих государственные должности, которым предоставляется государственная охрана, «президент Российской Федерации в течение срока своих полномочий не вправе отказаться от государственной охраны». Государственной охране также подлежат члены семьи президента, а после окончания срока полномочий президента государственная охрана предоставляется ему пожизненно.
== Նախագահների ցանկ ==
{| class="wikitable"
| 