«Ներոն»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{Այլ կիրառումներ|Ներոն (այլ կիրառումներ)կայսր}}

'''Ներոն Կլավդիոս Կեսար Օգոստոս Գերմանիկոս''' ({{lang-lat|Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus}}, {{ԱԾ}}), ծնունդով՝ Լուկիոս Դոմիցիոս Ահենոբարբոս (լատիներեն՝ Lucius Domitius Ahenobarbus), [[Հռոմի կայսրերի ցանկ|հռոմեական կայսր]] 54 թվականի հոկտեմբերի 13-ից առ 68 թվականի հունիսի 9-ը, [[Հուլիոս Կլավդիոսներ|Հուլիոս-Կլավդիոսների]] հարստության վերջին ներկայացուցիչ։

== ԾագումՆրա Ծագումը ==

Լուկիոս Դոմիցիոս Ահենոբարբոսը` ապագա Ներոնը, ծնվել է 37 թվականի [[դեկտեմբերի 15]]-ին Անտիումում` [[Հռոմ]]իՀռոմի մերձակայքում<ref name="suetonius-nero-1">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Nero [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Nero*.html#1 1].</ref><ref name="suetonius-nero-6">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Nero [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Nero*.html#6 6].</ref>։մերձակայքում։ Նա եղել է Գնեոս Դոմիցիոս Ահենոբարբոսի միակ որդին։ Մայրը՝ [[Ագրիպինա Կրտսեր]]ըԿրտսերը, [[Կալիգուլա]] կայսեր քույրն էր։

Ներոնի հայրը եղել է Լուկիոս Դոմիցիոս Ահենոբարբոսի և Անտոնիա Ավագի որդին։ Գնեոսն, այսպիսով, հոր կողմից Գնեոս Դոմիցիոս Ահենոբարբոսի (մ.թ.ա. 32 թվականին՝ կոնսուլ) և հավանաբար Էմիլիա Լեպիդայի, իսկ մոր կողմից [[Մարկոս Անտոնիոս]]իԱնտոնիոսի և Օկտավիա Կրտսերի թոռն էր։ <br />Օկտավիայով կապված՝ Ներոնը [[Օկտավիանոս Օգոստոս|Օգոստոս]] կայսեր զարմիկ-թոռն էր։ Ներոնի հայրը զբաղեցրել է [[պրետոր]]իպրետորի պաշտոնը և եղել է [[Կալիգուլա]]յիԿալիգուլայի անձնակազմի անդամ վերջինիս արևելյան արշավանքի ժամանակ։<ref name="suetonius-nero-5">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Nero [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Nero*.html#5 5].</ref>ժամանակ<br />Նա մահացել էր 39 տարեկանում՝ [[ջրգողություն]] հիվանդությունից, երբ Ներոնը երեք տարեկան էր։

Ներոնը չէր սպասում, որ դառնալու է կայսր, քանի որ իր քեռի [[Կալիգուլա]]նԿալիգուլան թագադրվել էր 25 տարեկանում և բավարար ժամանակ ուներ իր համար ժառանգորդ ունենալու։ Ներոնի մայրը՝ [[Ագրիպինա Կրտսեր|Ագրիպինան]], կորցրել էր Կալիգուլայի բարեհաճությունը և իր ամուսնու մահից հետո աքսորվել<ref>Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Caligula [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Caligula*.html#29 29].</ref>։աքսորվել։ <br />Կալիգուլան, նրա կինը` Կեսոնիան և անչափահաս դուստրը սպանվում են 41 թ. հունվարի 24-ին<ref>Josephus, ''Antiquities of the Jews'' [[wikisource:The Antiquities of the Jews/Book XIX#Chapter 1|XIX.1.14]], [[wikisource:The Antiquities of the Jews/Book XIX#Chapter 2|XIX.2.4]].</ref>, որից հետո գահն անցնում է Կալիգուլայի հորեղբայր [[Կլավդիոս]]ին<ref>Josephus, ''Antiquities of the Jews'' [[wikisource:The Antiquities of the Jews/Book XIX#Chapter 3|XIX.3.2]].</ref>։Կլավդիոսին։ <br />Իշխանության անցնելով` Կլավդիոսն Ագրիպինային թույլ է տալիս վերադառնալ աքսորից։

Մինչև [[Վալերիա Մեսալինա]]յիՄեսալինայի հետ ամուսնանալը Կլավդիոսն ամուսնացած է եղել երկու անգամ<ref name="suetonius-claudius-26">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Claudius [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Claudius*.html#26 26].</ref>։անգամ։ Նախորդ ամուսնություններից ունեցել է երեք զավակ, որոնց թվում՝ մի որդի, ով մահացել էր երիտասարդ տարիքում<ref name="suetonius-claudius-27">Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Claudius [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Claudius*.html#27 27].</ref>։տարիքում։ Մեսալինայից ունեցել է երկու երեխա. աղջիկ՝ [[Կլավդիա Օկտավիա]]նՕկտավիան (ծնվել է 41 թ., հետագայում դարձել Ներոնի կինը) և տղա` [[Բրիտանիկոս]] անունով (ծնվել է 40 թ., մահացել 14 տարեկանում)։

48 թ. իր սիրեկանի հետ Մեսալինան ծրագրում է դավադրության միջոցով Կլավդիոսին զրկել իշխանությունից։ Դավադրությունը բացահայտվում է, և Մեսալինան ենթարկվում է մահապատժի։ <br />49 թ. Կլավդիոսն ամուսնանում է չորրորդ անգամ` Ներոնի մայր Ագրիպինայի հետ, թեև վերջինս իր զարմուհին էր։ Ագրիպինան համոզում է Կլավդիոսին, որ նա որդեգրի Ներոնին, և 50 թ. Ներոնն իր համար ընտրում է '''Ներոն Կլավդիոս Կեսար Դրուսոս Գերմանիկոս''' անունը։ Ներոնը տարիքով մեծ էր զարմիկ Բրիտանիկոսից և պատրաստվում էր ժառանգել գահը<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 12#26|XII.26]].</ref>։գահը։

51 թ. Ներոնը դառնում է տասնչորս տարեկան և արդեն համարվում է չափահաս<ref name="annals-xii-41">Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 12#41|XII.41]].</ref>։չափահաս։ Նա նշանակվում է պրոկոնսուլ, ներկայացվում է [[Հռոմեական սենատ|Հռոմի սենատին]], Կլավդիոսի հետ միասին ներկայանում է հանրությանը<ref name="annals-xii-41"/> 53 թ. ամուսնանում է իր զարմուհի Կլավդիա Օկտավիայի հետ։<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 12#58|XII.58]].</ref>։հետ։։

Կլավդիոսը մահանում է 54 թ. [[հոկտեմբերի 13]]-ին, և Ներոնը, վերցնելով '''Ներոն Կլավդիոս Կեսար Օգոստոս Գերմանիկոս''' ([[լատիներեն]]՝լատիներեն՝ ''Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus'') անունը, թագադրվում է որպես կայսր։ Անտիկ աշխարհի շատ պատմաբաններ նշում են, թե Ագրիպինան թունավորել է Կլավդիոսին։ Ըստ [[Պլինիոս Ավագ]]իԱվագի` դրա համար նա օգտագործել է թունավոր սունկ<ref>[http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=3578208 ]</ref>։սունկ։ Հայտնի չէ, թե արդյոք Ներոնը տեղյակ է եղել սպանության մասին կամ արդյոք մասնակից է եղել<ref>Cassius Dio's and Suetonius' accounts claim Nero knew of the murder, Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/61*.html#35 LXI.35], Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Nero [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Nero*.html#33 33]; Tacitus' and Josephus' accounts only mention Agrippina, Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 12#65|XII.65]], Josephus, ''Antiquities of the Jews'' [[wikisource:The Antiquities of the Jews/Book XX#Chapter 8|XX.8.1]].</ref>։եղել։

Ներոնն իշխանության է անցում 17 տարեկանում`<ref>[http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Nero*.html#33 #8 P100]</ref> դառնալով մինչև այդ իշխած կայսրերից ամենաերիտասարդը<ref>Օգոստոսը եղել է 35 տարեկան, Տիբերիոսը՝ 56, Կալիգուլան՝ 25 և Կլավդիոսը՝ 50:</ref>։ամենաերիտասարդը։ Անտիկ աշխարհի պատմաբանները Ներոնի իշխանության վաղ տարիները նկարագրում են որպես նրա վրա մոր՝ Ագրիպինայի, խնամակալ [[Լուցիուս Աննեուս Սենեկա|Լուկիուս Անեուս Սենեկայի]] և Պրետորիայի պրեֆեկտ Սեքստոս Աֆրանիուս Բուրոսի կողմից մեծ ազդեցության ժամանակաշրջան։

Ներոնի մայրը ցանկանում է ամեն կերպ միջամտել որդու գործերին։ 54 թ. նա փորձում է նստել Ներոնի կողքին, երբ վերջինս պետք է հանդիպում ունենար Հայաստանի դեսպանորդի հետ, սակայն Սենեկան չի թողնում և կանխում է սկանդալային տեսարանը<ref name="annals-xiii-5">Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#5|XIII.5]].</ref>։տեսարանը։

Կան տեղեկություններ, որ Ներոնը բավարարված չէր Կլավդիա Օկտավիայի հետ ամուսնությամբ և արտամուսնական կապեր է ունեցել [[Փոքր Ասիա]]յիցԱսիայից բերված նախկին ստրկուհի Կլավդիա Ակտեի հետ<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#12|XIII.12]].</ref>։հետ։ 55 թ. Ագրիպինան փորձում է աջակցել Օկտավիային և պահանջում է, որ որդին խզի Ակտեի հետ ունեցած կապերը։ Ներոնը Սենեկայի աջակցությամբ կանխում է մոր միջամտությունը։ <br />Իր որդու վրա ազդեցությունն ուժեղացնելով` Ագրիպինան սկսում է ճնշում գործադրել Ներոնի զարմիկի՝ Բրիտանիկոսի վրա` նրան կայսր դարձնելու նպատակով<ref name="annals-xiii-14">Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#14|XIII.14]].</ref>։նպատակով։ Մոտ տասնչորս տարեկան Բրիտանիկոսը մինչև Ներոնի որդեգրվելը հանդիսանում էր գահի իրական ժառանգորդը։ Ըստ [[Կոռնելիոս Տակիտոս|Տակիտոսի]]` Ագրիպինան հույս ուներ, որ իր աջակցությամբ Բրիտանիկոսը, լինելով Կլավդիոսի հարազատ որդին, կկարողանա տիրել գահին։ Սակայն, պատանի Բրիտանիկոսը մահանում է հանկարծակի և կասկածելի մահով 55 թ. փետրվարի 12-ին, այն նույն օրը, երբ պետք է հայտարարվեր չափահաս<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#16|XIII.16]].</ref>։չափահաս։

Ժամանակի հետ Ներոնը դառնում է ավելի հզոր` ազատվելով խորհրդատուներից և վերացնելով գահի հավակնորդներին։ 55 թ. նա հեռացնում է Ագրիպինայի դաշնակից Մարկոս Անտոնիոս Պալասին գանձատանն զբաղեցրած դիրքից։ Պալասը Բուրոսի հետ միասին մեղադրվում էր Փավստոս [[Սուլլա]]յինՍուլլային գահին նստեցնելու նպատակով կայսեր դեմ դավադրություն կազմակերպելու համար<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#23|XIII.23]].</ref>։համար։ Սենեկան մեղադրվում էր Ագրիպինայի հետ կապեր ունենալու և ունեցվածքներ յուրացնելու համար<ref name="cassiusdio-lxi-10">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/61*.html#10 LXI.10].</ref>։համար։

58 թ. Ներոնը սիրային կապի մեջ է մտնում իր ընկեր և ապագա կայսր [[Օտոն]]իՕտոնի կնոջ՝ [[Պոպեա Սաբինա]]յիՍաբինայի հետ<ref name="annals-xiii-46">Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#46|XIII.46]].</ref>։հետ։ Տեղեկություններ կան, որ քանի որ Ագրիպինայի կենդանության օրոք քաղաքականապես հնարավոր չէր, որ Ներոնն ամուսնալուծվի և ամուսնանա Պոպեայի հետ, 59 թ. հրամայում է սպանել իր մորը<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 14#1|XIV.1]].</ref>։մորը։ Մերօրյա որոշ պատմաբաններ սա համարում են իրականությանը չհամապատասխանող պնդում, քանի որ Ներոնը Պոպեայի հետ ամուսնացած չի եղել մինչև 62 թ.<ref>Dawson, Alexis, "Whatever Happened to Lady Agrippina?", ''The Classical Journal'', 1969, p. 254.</ref>:<br />Ավելացնենք, որ ըստ [[Գայոս Տրանքվիլլոս Սվետոնիոս|Սվետոնիոսի]]` Պոպեան ամուսնալուծված չի եղել մինչև Ագրիպինայի մահը, ուստի անհնար էր, որ արդեն ամուսնացած Պոպեան կարողանար ստիպել Ներոնին ամուսնանալ իր հետ։<ref>Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Otho 3.</ref>։ Մերօրյա որոշ պատմաբաններ հնարավոր են համարում, որ Ներոնի կողմից Ագրիպինայի սպանությունը կապված է եղել այն բանի հետ, որ մայրը ցանկանում էր իշխանության բերել Ռուբելիուս Պլոտոսին<ref>Rogers, Robert, [http://www.jstor.org/view/00659711/ap010058/01a00140/0 ''Heirs and Rivals to Nero''], Transactions and Proceedings of the American Philological Association, Vol. 86. (1955), p. 202. Silana accuses Agrippina of plotting to bring up Plautus in 55, Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#19|XIII.19]]; Silana is recalled from exile after Agrippina's power waned, Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 14#12|XIV.12]]; Plautus is exiled in 60, Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 14#22|XIV.22]].</ref>։Պլոտոսին։ Ըստ Սվետոնիոսի` Ներոնը փորձում է իր մոր սպանությունն իրականացնել նավաբեկություն կազմակերպելու միջոցով, որի հետևանքով զոհվում է Ագրիպինայի ընկեր Ակերոնիա Պոլան, սակայն, երբ մայրը փրկվում է, նա սպանում է նրան և ներկայացնում որպես ինքնասպանություն<ref>Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Nero [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Nero*.html#34 34].</ref>։ինքնասպանություն։

== 64 թվականի Հռոմի մեծ հրդեհը ==

Հռոմի մեծ հրդեհը տեղի է ունեցել 64 թվականի հուլիսի լույս 19-ի գիշերը քաղաքի հարավարևելյան մասում` սկսվելով դյուրավառ ապրանքների խանութներից։<br />Ըստ [[Կոռնելիոս Տակիտոս|Տակիտոսի]], ով այդ ժամանակ եղել է ինը տարեկան, հրդեհը տարածվել է շատ արագ և տևել է հինգ օր։ Սվետոնիոսն ասում է, որ կրակը մոլեգնում էր վեց օր և յոթ գիշեր<ref>''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Nero 38;</ref>։գիշեր։ Այն ոչնչացրեց Հռոմի տասնչորս շրջաններից երեքը և մեծ վնասներ հասցրեց յոթին։

Հայտնի չէ, թե ով կամ ինչն է եղել հրդեհի պատճառը, կամ արդյոք այն եղել է պատահար, թե կազմակերպված։ [[Սվետոնիոս]]ըՍվետոնիոսը և [[Դիոն Կասսիոս|Կասիոս Դիոնը]] հակված են կարծելու, թե դա եղել է Ներոնի արածը՝ պալատների համալիր կառուցելու նպատակով։ Տակիտոսը նշում է, թե քրիստոնյա հավատացյալները խոստովանել են իրենց մեղքը, սակայն որևէ բան հայտնի չէ նրանց կտտանքների ենթարկելու մասին<ref name="annals-xv-44">Tacitus ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 15#44|XV.44]].</ref>։մասին։ Պետք է ասել, որ հրդեհի պատահարները Հին Հռոմում եղել են սովորական երևույթ, ինչպես օրինակ` 69 թ. և 80 թ. պատահած մեծ հրդեհները<ref name="tacitus-histories-I.2">Tacitus, ''Histories'' [[wikisource:The Histories (Tacitus)/Book 1#2|I.2]].</ref><ref>Suetonius, ''Lives of Twelve Caesars'', Life of Titus [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Titus*.html#8 8].</ref>։

[[Սվետոնիոս]]իՍվետոնիոսի և [[Դիոն Կասսիոս|Կասիոս Դիոնի]] պատմելով, քաղաքը վառվելու ժամանակ Ներոնը բեմական զգեստով կանգնել և երգում էր<ref>Suetonius, ''The Lives of Twelve Caesars'', Life of Nero, [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Suetonius/12Caesars/Nero*.html#38 38]; Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/62*.html#16 LXII.16].</ref>։էր։ Հայտնի լեգենդը պնդում է, թե Ներոնը հրդեհի ժամանակ նվագում էր [[ջութակ]], ինչն [[անախրոնիզմ]] է, քանի որ 1-ին դարում Հռոմում ջութակ չի եղել։

[[Կոռնելիոս Տակիտոս|Տակիտոսը]] սակայն համարում է, որ Ներոնն այդ ժամանակ եղել է Անտիումում<ref name="annals-xv-39">Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 15#39|XV.39]].</ref>։Անտիումում։ Տակիտոսն ասում է նաև, որ քաղաքը վառվելու ժամանակ Ներոնի քնար նվագելու և երգելու մասին խոսակցությունները բամբասանք են։<ref name="annals-xv-39" /> Նրա պատմելով, Ներոնը վերադառնում է Հռոմ և իր միջոցներից վճարելով` կազմակերպում է օգնություն։<ref name="annals-xv-39" /> Ներոնը բացում է իր պալատները՝ օթևան և ուտելիք տրամադրելով անտուն մնացածներին։<ref name="annals-xv-39" /> <br />Հրդեհից հետո սթափվելով` նա պատրաստում է քաղաքի զարգացման նոր նախագիծ։ Շենքերն սկսում են կառուցել աղյուսից, այնպես, որ նրանց գլխավոր մուտքերը լինեն փողոցի կողմից, այլ ոչ թե բակի, ինչպես նաև լայնացնում են ճանապարհները։ Հրդեհի շնորհիվ` ազատված տեղում կառուցվում է պալատների նոր համալիր։ Համալիրի տարածքում տեղադրվում է Ներոնի 30 մետրանոց արձանը։ <br />Տակիտոսը նշում է, որ ժողովուրդը փնտրում էր քավության նոխազ և իր բամբասանքներում պատասխանատու էր համարում Ներոնին։<ref name="annals-xv-44" /> Մեղադրանքներից խուսափելու համար կայսրը թիրախ է դարձնում քրիստոնյաներին։ Սկսվում են քրիստոնյաների հալածանքները: Ներոնը հրամայում է քրիստոնյաներին նետել շներին, մյուսներին խաչել և խարույկի վրա այրել։<ref name="annals-xv-44" />

Ներոնի իշխանության անցնելուց կարճ ժամանակ անց [[Մեծ Հայք]]իՀայքի թագավորությունը տապալում է [[Վիրք|իբերիացի]] արքայազն [[Հռադամիզդ]]ինՀռադամիզդին, որի տեղը գրավում է [[պարթևներ]]իպարթևների նշանակած [[Տրդատ Ա]]-ն<ref name="annals-xiii-7">Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#7|XIII.7]].</ref>։ն։ Սա դիտարկվում է որպես պարթևների ներխուժում Հռոմի տարածք, քանի որ այդ ժամանակ Մեծ Հայքի վրա տարածվում էր Հռոմի վասալային իշխանությունը<ref name="annals-xiii-7" /> Հռոմում մտահոգված էին, թե ինչպես է երիտասարդ կայսրը ելք գտնելու այս իրավիճակից։<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#8|XIII.8]].</ref>։իրավիճակից։։ Ներոնն անմիջապես դեպի Հայք զորք է ուղարկում Գնեոս Դոմիցիոս [[Կորբուլոն]]իԿորբուլոնի հարամանատարությամբ<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#9|XIII.9]].</ref>։հարամանատարությամբ։ Պարթևները ժամանակավորապես Հայաստանի վրա իրենց ունեցած վերահսկողությունը զիջում են Հռոմին<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#10|XIII.10]].</ref><br />Պարթևների արքա [[Վաղարշ Ա Պարթև|Վաղարշ Ա-ն]] հրաժարվում է իր եղբորը հեռացնել Հայաստանից։<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#42|XIII.42]].</ref>։Հայաստանից։։ Պարթևներն սկսում են լայնածավալ ներխուժում դեպի Մեծ Հայք<ref name="annals-xiii-46" /> Կորբուլոնը ետ է մղում պարթևների զորքն այդ նույն տարում։<ref name="annals-xiii-55">Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#55|XIII.55]].</ref>։ Տրդատը նահանջում է, և Հռոմը կրկին վերականգնում է իր վերահսկողությունը հայկական տարածքների մեծ մասի վրա։<ref name="annals-xiii-55" />

Այս առաջին հաղթանակից հետո Ներոնը բարձրանում է հանրության աչքում<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 13#56|XIII.56]].</ref>[[Կապադովկիա]]ցիաչքումԿապադովկիացի ազնվական [[Տիգրան Դ]]-ն թագադրվում է Հռոմում և Ներոնի կողմից նշանակվում Հայքի նոր կառավարիչ։<ref name="annals-xiv-36">Tacitus, ''Annals'' [[wikisourceկառավարիչ:The Annals (Tacitus)/Book 14#36|XIV.36]].</ref>։ Որպես պարգևատրում, Կորբուլոնը նշանակվում է Ասորիքի նահանգապետ։<ref name="annals-xiv-36" />

62 թ. Տիգրանը ներխուժում է պարթևական [[Ադիաբենե]] գավառը<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 15#1|XV.1]].</ref>։գավառը։ Հռոմն ու Պարթևաստանը կրկին պատերազմ են սկսում, որը տևում է մինչև 63 թ.։ Որպես պատասխան, պարթևները պատրաստվում էին հարվածել Հռոմի պրովինցիա Ասորիքին<ref name="annals-xv-4">Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 15#4|XV.4]].</ref>։Ասորիքին։ Կորբուլոնը փորձում էր համոզել Ներոնին՝ շարունակել պատերազմը, սակայն Ներոնն զգում էր խաղաղության անհրաժեշտությունը<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 15#16|XV.16]].</ref>։անհրաժեշտությունը։ Հռոմում մտավախություններ կային արևելքից հացահատիկի մատակարարման և պետության միջոցների սղության վերաբերյալ<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 15#18|XV.18]].</ref>։վերաբերյալ։

Այս ամենի արդյունքը եղավ այն, որ Տրդատը նորից դարձավ Հայաստանի թագավոր, սակայն այս անգամ նրան թագադրեց Ներոնը՝ Հռոմում<ref>Tacitus, ''Annals'' [[wikisource:The Annals (Tacitus)/Book 15#29|XV.29]].</ref>։Հռոմում։ Հետագայում, Հայաստանի թագավոր էր նշանակվում պարթևական արքայազն, սակայն նրա նշանակումը պարտադիր պետք է հաստատեր Հռոմը։ <br />63 թ. կնքված խաղաղության այս գործարքը եղավ Ներոնի քաղաքականության զգալի հաղթանակը<ref name="cassiusdio-lxii-23">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/62*.html#23 LXII.23].</ref>։հաղթանակը։ Ներոնը հարգանք ձեռք բերեց Հռոմի պրովինցիաներում և պարթևների շրջանում։<ref name="cassiusdio-lxii-23" /> Պարթևաստանի և Հռոմի միջև խաղաղությունը տևեց 50 տարի` մինչև 114 թ. [[Տրայանոս]] կայսեր Հայաստան ներխուժումը։

68 թ. մարտին գալիացի կառավարիչ Գայոս Հուլիոս Վինդեքսն ապստամբում է Ներոնի հարկահավաքների դեմ<ref name="Cassius-22">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/63*.html#22 LXIII.22].</ref>։դեմ։ Ապստամբությունը ճնշելու հրաման է տրվում [[Վերին Գերմանիա]]յիԳերմանիայի կառավարիչ Լուկիոս Վերգինիոս Հռուֆուսին<ref name="cassiusdio-lxiii-24">Cassius Dio, ''Roman History'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Cassius_Dio/63*.html#24 LXIII.24].</ref>։Հռուֆուսին։ Վինդեքսն օգնության է կանչում Տարակոնյան [[Հիսպանիա]]յիՀիսպանիայի կառավարիչ [[Գալբա|Սերվիոս Սուլպիկիոս Գալբա]]յին՝Գալբային՝ խոստանալով հետագայում աջակցություն տրամադրել կայսր դառնալու համար։<ref name="Plutarch-galba-5">Plutarch, ''The Parallel Lives'', Life of Galba [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Lives/Galba*.html#5 5].</ref> Նույն տարվա մայիս ամսին [[Բեզանսոն|Բիսանտիումի]] մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում Վերգինիոսի զորքը հեշտությամբ հաղթում է Վինդեքսին, ով ինքնասպան է լինում։<ref name="cassiusdio-lxiii-24"/> Սակայն, այս ապստամբությունը ճնշելով` Վերգինիոսի [[Հռոմեական լեգեոն|լեգեոնները]] փորձում են կայսր հռչակել իրենց հրամանատարին։ Վերգինիոսը հրաժարվում է դուրս գալ կայսեր դեմ, սակայն [[լեգեոն]]ներիլեգեոնների դժգոհությունը և Իսպանիայում Գալբայի դիմակայությունը Ներոնին ծանր կացության մեջ են դնում։

Հռոմի կայսր Ներոնը մեր թվարկության 68 թվականին ինքնասպան է լինում՝ կտրելով իր կոկորդը<ref>{{Cite book|title=Գիտելիքների շտեմարան 3:Գիտե՞ք որ . . .|last=Փարսադանյան|first=Ալբերտ|publisher=ՎՄՎ Պրինտ|year=2006|isbn=|location=Երևան|pages=134}}</ref>: