«Հղիության գերճնշում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չNo edit summary
Տող 2.
{{Տեղեկաքարտ Հիվանդություն և հիվանդագին վիճակներ
| պատկեր =Hypertrophic decidual vasculopathy intermed mag.jpg}}
'''Հղիության (գեստացիոն) գերճնշում,''' հղիության 20-րդ շաբաթից հետո զարգացած գերճնշումն է՝ առանց պրեէկլամպսիայի այլ նշանների<ref name="W2014">{{cite book|title=Williams obstetrics|date=2014|publisher=McGraw-Hill Professional|isbn=9780071798938|edition=24th|chapter=40}}</ref>: Հղիության գերճնշում է համարվում առնվազն 2 չափման արդյունքում գրանցված 140/90 մմ. սս. և բարձր ճնշումը, ընդ որում չափումների միջև նվազագույն ժամանակահատվածը պետք լինի 6 ժամ<ref name="W2014" />:
 
== Նշաններ և ախտանիշներ ==
Տող 21.
* Ճարպակալում
* Կնոջ տարիքը 20-ից ցածր, կամ 40-ից բարձր<ref name="Stanford">{{Cite web|url=http://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=gestational-hypertension-90-P02484|title=Gestational Hypertension|publisher=Stanford Children's Health|access-date=2017-11-30}}</ref>
* [[Անամնեզ|Անամնեզում]] տիպ 2 ՇԴ, նախկին հղիություն ժամանակ գերճնշում կամ երիկամային հիվանդություն<ref name="Stanford" />
* Հղիությունից դուրս զարկերակային գերճնշում<ref name="Stanford" />
* Թրոմբոֆիլիաներ (հակաֆոսֆոլիպիդային համախտանիշ, սպիտակուց C/S-ի անբավարարություն, Լեյդենյան մուտացիա)
Տող 29.
 
* Բազմապտուղ հղիություն (երկվորյակ, եռյակ և այլն)<ref name="Stanford" />
* [[Ընկերք|Ընկերքային]] անոմալիաներ
** Հիպերպլացենտոզ: Խորիոնային թավիկների ուժեղացած ազդեցություն
** Ընկերքի իշեմիա
Տող 44.
; Գեստացիոն գերճնշում
: Հղիության 20-րդ շաբաթից հետո զարգացած գերճնշումն է՝ առանց պրեէկլամպսիայի այլ նշանների<ref name="Lo2013">{{cite journal|last1=Lo|first1=JO|last2=Mission|first2=JF|last3=Caughey|first3=AB|date=April 2013|title=Hypertensive disease of pregnancy and maternal mortality.|journal=Current Opinion in Obstetrics and Gynecology|volume=25|issue=2|pages=124–32|doi=10.1097/gco.0b013e32835e0ef5|pmid=23403779}}</ref>: Հղիության գերճնշում է համարվում առնվազն 2 անգամ չափման արդյունքում գրանցված 140/90 մմ. սս. և բարձր ճնշումն է, ընդ որում չափումների միջև ժամանակահատվածը նվազագույնը պետք լինի 6 ժամ:
; [[Պրեէկլամպսիա]]
: [[Պրեէկլամպսիա|Պրեէկլամպսիան]] հղիության հիպերտենզիայի համակցումն է պրոտեինուրիայի հետ (>300 մգ սպիտակուց 24ժամյա մեզում): Ծանր պրեէկլամպսիայի ժամանակ ճնշումը բարձր է 160/110-ից, կան նաև այլ կլինիկական նշաններ ու ախտանիշներ: Պրեէկլամպսիայի տարատեսակներից է HELLP համախտանիշը: Այս համախտանիշի ժամանակ դիտվում է հեմոլիտիկ անեմիա, լյարդային ֆերմենտների բարձր քանակ, թրոմբոցիտոպենիա:
; [[Էկլամպսիա]]
: Հղիության ընթացքում գերճնշմանն ու պրոտեինուրիային միանում են նաև տոնիկ-կլոնիկ ցնցումները:
:
 
Պրեէկլամպսիան և [[Էկլամպսիա|էկլամպսիան]] հաճախ բուժվում են՝ որպես միևնույն համախտանիշի բաղկացուցիչ մասեր<ref>{{DorlandsDict|nine/000956046|preeclampsia/eclampsia}}</ref>:
 
== Բուժում ==
Հղիության գերճնշումը չունի սպեցիֆիկ բուժում, սակայն այս հղիները խիստ հսկողության տակ են՝ կանխելու համար պրեէկլամպսիան, էկլամպսիան և HELLP համախտանիշը:
 
Դեղորայքային արսենալը սահմանափակ է, քանի որ շատ հակագերճնշումային դեղեր ունեն բացասական ազդեցություն պտղի վրա: Ծանր գերճնշման դեպքում առավել նախընտրելի են [[Մեթիլդոպա|Մեթիլդոպան]], [[Հիդրալազին|Հիդրալազինը]] և [[Լաբետալոլ|Լաբետալոլը]]:
 
Հղիության հիպերտենզիայի ժամանակ պտուղը ենթարկվում է կյանքին սպառնացող մի շարք ռիսկերի: Ծանր բարդություն է համարվում պտղի թոքերի հիպոպլազիան: Բարդությունների առաջացման վտանգը կարող է դառնալ վաղաժամ ծննդալուծման պատճառ, որը կօգնի փրկել մոր և նորածնի կյանքը: Նախապես պետք է ընտրել այնպիսի հիվանդանոց, որտեղ առկա է նորածնային վերակենդանացման բաժանմունք:
Տող 64 ⟶ 63՝
Գեստացիոն գերճնշումը հղիության ընթացքում ամենահաճախ հանդիպող ախտաբանությունն է<ref name="pmid21909154">{{cite journal|date=2011|title=Framing postpartum hemorrhage as a consequence of human placental biology: an evolutionary and comparative perspective|journal=Am Anthropol|volume=113|issue=3|pages=417–30|doi=10.1111/j.1548-1433.2011.01351.x|pmc=3168987|pmid=21909154|vauthors=Abrams ET, Rutherford JN}}</ref>: Հղիության հիպերտենզիան հիմնականում բարորակ ընթացք ունի, սակայն երբեմն այն կարող է վերածվել պրեէկլամպսիայի, ինչը վտանգավոր է մոր և պտղի համար<ref name="pmid11303208">{{cite journal|date=April 2001|title=Mild gestational hypertension remote from term: progression and outcome|journal=Am. J. Obstet. Gynecol.|volume=184|issue=5|pages=979–83|doi=10.1067/mob.2001.112905|pmid=11303208|vauthors=Barton JR, O'brien JM, Bergauer NK, Jacques DL, Sibai BM}}</ref>: Հղիության հիպերտենզիա դիտվում է նաև կենդանիների մոտ: Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ պրիմատների մոտ դիտվող հղիության գերճնշման մեխանիզմն այլ է<ref name="pmid21909154" />: Գերճնշման հիմնական պատճառը համարվում է ընկերքի սխալ իմպլանտացիան: Էվոլյուցիայի ընթացքում կարևորվել է պլացենտայի լիարժեք ինվազիան, քանի որ դրանից է կախված պտղի սնուցումը և զարգացումը<ref name="pmid17499857">{{cite journal|date=December 2007|title=An anthropological perspective on the evolutionary context of preeclampsia in humans|journal=J. Reprod. Immunol.|volume=76|issue=1–2|pages=91–7|doi=10.1016/j.jri.2007.03.011|pmid=17499857|vauthors=Rosenberg KR, Trevathan WR}}</ref>:
 
=== Ընկերքի ծագումըծագում ===
[[Պատկեր:Gray39.png|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Gray39.png|մինի|Ընկեքային արյան շրջանառություն]]
Ընկերքի ծագումը կարող է կապված լինել մարդկանց հեմոխորիալ տիպի ընկերքի զարգացման հետ: Հեմոխորիալ տիպի ընկերքն ապահովում է թթվածնի և սննդանյութերի անցումը պտղին, ինչպես նաև արգասիքների դուրս բերումը: Հեմոխորիալ տիպի ընկերքը տարբերվում է պրիմատների էպիթելիոխորիալ ընկերքից նրանով, որ պտղի հյուսվածքները ուղակիորեն շփվում են մոր արյան հետ: Այսպիսով հեմոխորիալ տիպի ընկերքը նպաստում է արագ դիֆուզիային և պտղի սնուցմանը<ref>Campbell, Bernard Grant. "Reproduction and the Placenta." Human Evolution: An Introduction to Man's Adaptations. New York: Aldine De Gruyter, 1998. 317-20.</ref>:
Տող 81 ⟶ 80՝
Ենթադրվում է, որ հղիության առաջին եռամսյակում ի հայտ եկած գերճնշումը նպաստում է պտղի արյան շրջանառության լավացմանը, իսկ ավելի ուշ ժամկետներում գերճնշումը կարող է հանգեցնել լուրջ բարդությունների և ֆատալ ելքի<ref name="pmid11303208" /><ref name="pmid23451092">{{cite journal|date=2013|title=Parent-offspring conflict and the persistence of pregnancy-induced hypertension in modern humans|journal=PLoS ONE|volume=8|issue=2|pages=e56821|doi=10.1371/journal.pone.0056821|pmc=3581540|pmid=23451092|vauthors=Hollegaard B, Byars SG, Lykke J, Boomsma JJ}}</ref><ref>{{cite journal|author1=Rosenberg Karen R.|author2=Trevathan Wenda R.|year=2007|title=An Anthropological Perspective on the Evolutionary Context of Preeclampsia in Humans|url=|journal=Journal of Reproductive Immunology|volume=76|issue=1–2|pages=91–97|doi=10.1016/j.jri.2007.03.011|pmid=17499857}}</ref>:
 
=== Էվոլյուցիոն պատմության արդիականությունըարդիականություն ===
Էվոլյուցիոն բժշկության նպատակը էվոլյուցիոն պատմություն ունեցող հիվանդությունների բուժման եղանակների ուսումնասիրությունն է: Ենթադրվում է, որ հղիության գերճնշումը կապված է հղիության ընթացքում ինսուլին ռեզիստենտականության հետ<ref name="pmid11230277">{{cite journal|date=February 2001|title=Brief review: hypertension in pregnancy : a manifestation of the insulin resistance syndrome?|journal=Hypertension|volume=37|issue=2|pages=232–9|doi=10.1161/01.hyp.37.2.232|pmid=11230277|vauthors=Solomon CG, Seely EW}}</ref>: Գլյուկոզի քանակի բարձրացումն արյան մեջ, որը բերում է հղիության դիաբետի և զարկերակային ճնշման բարձրացումը, որը բերում է հղիության գերճնշման, հանդիսանում են յուրօրինակ մեխանիզմներ, որոնք օպտիմալացնում են սննդանյութերի անցումը մորից պտղին: Ենթադրվում է, որ հղիության դիաբետի դեմ պայքարի մեթոդները կարող են դրական ազդեցություն ունենալ նաև հղիության գերճնշման կանխարգելման համար<ref name="pmid11230277" />: Կանխարգելման մեթոդներն են մինչև հղիությունը ավելորդ քաշի նվազեցումը, հղիության ընթացքում քիչ քաշի ավելացումը, ցածր գլիկեմիկ ինդեքսով սննդի ընդունումը և ֆիզիկական ակտիվությունը<ref name="pmid11230277" />: