«Հոդվածոտանիներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ Ես խմբագրել եմ նյարդային,արտաթորության համակարգերը,որոնք չկայն
Պիտակներ՝ Վիզուալ խմբագիր Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից
Տող 19.
'''Հոդվածոտանիներ''' ({{lang-la|Arthropoda}}), կենդանական աշխարհի ամենաբազմազան տիպն է, հայտնի է ավելի քան 1,5 միլիոն [[տեսակ]]։ Ապրում են ցամաքում, օդում և ջրում։ Մարմինը երկկողմ համաչափ է, հատվածավորված՝ կազմված է գլխակրծքից և փորից կամ գլխից, կրծքից և փորից։ Ունեն հատվածավորված, շարժուն [[հոդ]]երով միացած [[վերջավորություն]]ներ, որտեղից և ստացել են իրենց անունը։
 
Կրծքի հատվածների և ոտքերի թիվը տարբեր է. [[գետի խեցգետին]]ն ունի 5 զույգ քայլող ոտքեր, [[խաչասարդեր]]ը՝ 4, [[մայիսյան բզեզ]]ը՝ 3 զույգ։ Հոդվածոտանիներից [[միջատներ]]ի մեծ մասի մեջքի կողմում՝ կրծքի վրա, տեղավորված են թևերը։ Մարմինը ծածկված է [[խիտին]]ային ծածկույթով, որը ծառայում է որպես արտաքին [[կմախք]], պաշտպանում է մեխանիկական և քիմիական ազդեցություններից, իսկ ցամաքային ձևերին՝ ջրի ավելորդ կորստից։ Խիտինային ծածկույթն առաձգական չէ, կեդանու հետ միասին չի աճում և մարմնի աճը սահմանափակելու համար պարբերաբար տեղի է ունենում մաշկափոխություն։ Աճի շրջանում հին խիտինային ծածկույթի տակ զարգանում է նոր՝ նուրբ խիտինային ծածկույթը, իսկ հինն ընկնում է։ Խիտինային ծածկույթին ներսից ամրանում են [[մկաններ]]ը։ Հոդվածոտանիներն ունեն միջաձիգ զոլավոր մկաններ՝ առաձիգ խրձերի ձևով, որոնք, ի տարբերություն հարթ մկանների, անհամեմատ արագ են կծկվում, որով և պայմանավորված են նրանց ակտիվ շարժումները։
 
Հոդվածոտանիների [[արյունատար համակարգ]]ը բաց է, [[շնչառության օրգաններ]]ը ջրային կենսակերպ վարողների մոտ [[խռիկ]]ներն են, իսկ ցամաքայիններինը՝ [[թոքեր]]ը կամ [[տրախեաներ]]ը։ [[Նյարդային համակարգ]]ը հանգուցավորկազմված է։է վերկլանային և ենթակլանային հանգույցներից և նյարդային շղթայից։ Ունեն լավ զարգացած [[տեսողության զգայարան|տեսողության]], [[տեսողության հոտառության զգայարան|հոտառության]] և շոշափելիքի օրգաններ։ Գետի խեցգետինն ունի բարդ, [[մեղու]]ն՝ բարդ և պարզ, իսկ խաչասարդը՝ պարզ [[աչք]]եր։ Կան նաև աչք չունեցողներ։չունեցողներ։Արտաթորությունը կատարվում է մալպիգյան խողովակների միջոցով։Դրանք գտնվում են մարմնի խոռոչում և մյուս ծայրով բացվում է միջնաղու և հետնաղու սահմանում,իսկ խեցգետնակերպերի արտաթորության օրգանները երկու կանաչ գեղձերն են։
 
Հոդվածոտանիները [[բաժանասեռություն|բաժանասեռ]] կենդանիներ են։ [[Զարգացում]]ը կատարվում է լրիվ և ոչ լրիվ կերպարանափոխությամբ։