«Սունկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 11.
'''''Գոյություն ունեն մի շարք տեսություններ''''' սնկերի առաջացման մասին: Ի սկզբանե սնկերի առաջացման բազմաթիվ ոչ գիտական բացատրություններ են տրվել: 1727 թ.- ֆրանսիացի կենսաբան Ֆազիեյին նշել է, թե սնկերը դրանք սատանայի ստեղծածն են:
Դեռ Ք.ա.3-րդ դարում Թեոֆաստը, ով հետագայում համարվելու
Գրեթե վստահ կարող են նշել, որ սնկերը մետ 300 մլն տարի առաջ՝ պոլեոզոյան դարաշրջանում ունեցել են մեծ զարգացում և էականորեն տարբերվում են իրենց նախնական վիճակից և տարածված են եղել ամբողջ աշխարհով: Այս շրջանում սնկերի բազմացումը կատարվել է
Քարածխի դարաշրջանի ավարտին սնկերը հասել են այմնպիսի զարգացվածության մակարդակի, որ կլիմայի փոփոխությունները նշված ժամանակաշրջանում, էական փոփոխությունների չեն ենթարկել սնկերի աշխարհը:
Տող 60.
• Ծառատեսակ (կաղնի, բարդի, բալենի, տխլենի, լորենի, ուռի)
Նմանատիպ օրինակ է նաև
=== '''Սապրոֆիտներ'''
Այս սնկերը սնվում են մահացած օրգանական նյութերով նպաստելով բնության մեջ նյութերի շրջապտույտին: Քայքայելով մահացած օրգանիզմները, սնկերը, հող հարստացնում են բույսերի համար անհրաժեշտ հանքանյութերով: Սապրոֆիտներ են գլխարկավոր սնկերի մեծ մասը, բորբոսասնկերը և խմորասնկերը:
Տող 68.
=== '''Խմորասնկեր''' ===
Խմորասնկերն ապրում են շաքար պարոնակող հեղուկներում: Դրանք միաբջիջ, ձվաձև սնկեր են, պատված թաղանթով, որի ներսում գտնվում են ցիտոպլազման, կորիզը, վակուոլները և ճարպի կաթիլներ: Խմորասնկերը շաքարը վերածում են սպիրտի և ածխաթթու գազի, որի ընթացքում անջատվող էներգիան օգտագործում են իրենց կենսագործունեության համար: Խմորկասնկերը բազմանում են բողբոջման եղանակով: Մայրական բջիջի վրա առաջանում է արտափքում, որից հետո բջիջի կորիզը կիսվում է և դուստր կորիզներից մեկն անցնում է առաջացած արտափքման մեջ: Արտափքումը մեծանում է և հասնելով մայրական բջջի չափերին՝
=== '''Մակաբույծ սնկեր.''' ===
Տող 74.
=== Հիֆեր ===
• Ունեն
• Դրանք աճելիս կարող են ճյուղավորվել
• Զարգացման ընթացքում հասնում են
'''''Սնկերն ըստ իրենց որակական հատկանիշների լինում են ՝'''''
Տող 102.
'''''3.Ասկոմիցետներ կամ պարկավոր սնկեր՝'''''
• Ունեն
• Բազմանում են սպորներով, որոնք պահված են հատուկ պարկում
Տող 108.
• Մակաբույծ են, զարգանում են բույսերի և կենդանիների մոտ, ջրիմուռների հետ առաջացնում են սիմբիոզ:
Այս դասի սնկերը նպաստում
'''''4.Խիտրմիցիտներ՝ հայտնաբերվել է մոտ 500 տեսակ'''''
Տող 116.
• Մակաբույծներ են
Սա
'''''5. Զիգոնիցիտներ'''''
Տող 131.
Կենցաղում սնկերի թունավորությունը որոշելու գրեթե բոլոր նշաններն ու եղանակները (կտրելիս սպիտակ կամ կաթնանման հյութի առկայությունը, երկնագույն գունավորումը, կծու կամ տհաճ համը, սնկի եփուկում արծաթի գդալի կամ գլուխ սոխի, սխտորի սևանալը) հուսալի չեն։ Միակ հուսալի միջոցը ուտելի և թունավոր սնկերի հատկությունները ճիշտ իմանալն է։ Սնկերով թունավորման ախտանշաններ (որովայնի շրջանում հանկարծակի ցավեր, սրտխառնոց, փսխում, ուժեղ լուծ, ընդհանուր թուլություն, մարմնի ջերմաստիճանի նվազում) ի հայտ գալիս տուժածին պետք է փսխեցնել (շատ հեղուկներ խմեցնել), տալ լուծողական և անմիջապես դիմել բժշկական օգնության։
'''''Սնկերի
Ցածրակարգ սնկերի կիրառությունը կենցաղում վաղ ժամանակների պատմություն ունի: Խմորասնկերը, օրինակ, դեռևս վաղ անցյալում օգտագործվել են գինեգործության և հացաթխման մեջ: Պանրի տարբեր տեսակների ստացման համար կիրառվել են վրձնասնկերի առանձին տեսակներ: Վերջին ժամանակներս այդ սնկերի օգտագործման ոլորտներն անհամեմատ ընդլայնվել են. էական հաջողությունների է հասել սնկերից հակաբիոտիկների, վիտամինների, ֆերմենտների, տարբեր օրգանական թթուների և այլ նյութերի ստացումը:
Սնկերի մեծ մասն ուտելի է, կան նաև ոչ ուտելի սնկեր։ Դրանցից են կեղծ [[անձրևասունկ]]ը և լեղասունկը, որոնք թունավոր չեն, սակայն ունեն տհաճ համ ու հոտ, որոնք պահպանվում են նույնիսկ երկարատև մշակումից հետո։ Բարձրակարգ սնկերը սննդում լայնորեն օգտագործվող բնական բարձրորակ սննդամթերք են։ Բազմաթիվ վայրի և մշակովի սնկերի պտղամարմինն օգտագործվում է սննդի մեջ։ Սնկերի սննդարար արժեքը պայմանավորված է նրանց ինքնատիպ քիմիական բաղադրությամբ. պարունակում են բուսական և կենդանական մթերքներին բնորոշ հատկություններով նյութեր։ Սնկերի պտղամարմիններում շատ են սպիտակուցները (հատկապես՝ գետնասնկում և սպիտակ սնկում, ավելի քիչ՝ կեչասնկում ու կաղամախասնկում), ճարպերը և ածխաջրերը, նաև՝ կենսաբանորեն կարևոր այլ նյութեր (ազատ ամինաթթուներ, ֆունգին և այլն), որոնք ստամոքսահյութի արտադրման ակտիվ խթանիչներ են։ Սննդային արժեքայնությամբ տարբերում են սնկերի 4 խումբ. 1-ին խմբում ամենաարժեքավոր տեսակներն են սպիտակ սունկը, կաթնասունկը, կոճղասունկը, շեկլիկը, 2-րդում՝ միջին որակի սնկերը՝ կեչասունկը, կաղամախասունկը, յուղասունկը, աղվեսասունկը, շամպինյոնը, ալիքասունկը, 3-րդում՝ մամռասունկը, սև կաթնասունկը, ցլասունկը, խոնավասունկը, 4-րդում՝ քիչ արժեքավոր սնկերը՝ ճռճռուկը, գոմաղբասունկը, կծվասունկը և այլն։ Սննդարարության հետ միասին, ուտելի սնկերն արագ են աճում, հաճախ՝ մեծ քանակությամբ, դրանցից պատրաստված պահածոները երկար են պահպանվում։ Սակայն հարկավոր է զգույշ լինել, քանի որ սնկերում պարունակվող մեծ քանակությամբ թաղանթանյութը ոչ միայն դժվար է յուրացվում, այլև նվազեցնում է մյուս սննդանյութերի յուրացումը։ [[
Սնկերի սննդարար արժեքը պայմանավորված է նրանց ինքնատիպ քիմիական բաղադրությամբ. պարունակում են բուսական և կենդանական մթերքներին բնորոշ հատկություններով նյութեր: Սնկերի պտղամարմիններում շատ են սպիտակուցները (հատկապես՝ գետնասնկում և սպիտակ սնկում, ավելի քիչ՝ կեչասնկում ու կաղամախասնկում), ճարպերը և ածխաջրերը, նաև` կենսաբանորեն կարևոր այլ նյութեր (ազատ ամինաթթուներ, ֆունգին և այլն), որոնք ստամոքսահյութի արտադրման ակտիվ
Սննդային արժեքայնությամբ տարբերում են սնկերի 4 խումբ. 1-ին խմբում ամենաարժեքավոր տեսակներն են սպիտակ սունկը, կաթնասունկը, կոճղասունկը, շեկլիկը, 2-րդում՝ միջին որակի սնկերը՝ կեչասունկը, կաղամախասունկը, յուղասունկը, աղվեսասունկը, շամպինիոնը, ալիքասունկը, 3-րդում՝ մամռասունկը, սև կաթնասունկը, ցլասունկը, խոնավասունկը, 4-րդում՝ քիչ արժեքավոր սնկերը՝ ճռճռուկը, գոմաղբասունկը, կծվասունկը և այլն:
Տող 145.
Պարունակվող ֆոսֆորի քանակությամբ չի զիջում ձկնեղենին և ծովամթերքներին։ Կալիումի քանակությամբ համատեղելի է ցանկացած տեսակի միրգ-բանջարեղենի հետ։ Հարուստ է կալցիումով, երկաթով, պղնձով, պարունակում է նաև սելեն, մարգանեց և ցինկ։
Օգտակար նյութերն ավելի շատ են երիտասարդ՝
Սնկերի ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ դրանցում օրգանիզմի համար շատ օգտակար նյութեր կան: 100 գ սնկի մեջ պարունակվում է ավելի շատ ֆոսֆոր, քան նույնքան ծովամթերքում: Ամենատարածված պատճառը, թե ինչու են մարդիկ սիրում սունկը, դրա ցածր կալորիականությունն է, ինչն էլ նշանակում է, որ սունկը քաշ չի ավելացնում: Սնկերն օգնում են կանխարգելել անեմիան, քանի որ դրանք պարունակում են այնպիսի հանքանյութեր, ինչպիսիք են՝ երկաթն ու պղինձը, որոնք անհրաժեշտ են արյան կարմիր բջիջներ ստեղծելու համար: Հանքանյութերը նաև կանխարգելում են օստեոպորոզն ու արթրիտը: Կալիումն օգնում է իջեցնել արյան ճնշումը, մինչդեռ սելենիումը պաշտպանում է մազերը, եղունգները, ատամները, բացի այդ, սունկն ունի հրաշալի հակաօքսիդանտ
Իսկ
'''''Որոշ սնկերի բուժիչ ազդեցության մասին'''''
* Ագարիկոնը, նույն ինքը
* Շվեդ գիտնականները հայտնաբերել են, որ պղպեղասունկը (груздь) ու շիկասունկը (лисичка) նույնպես ունեն հակաստաֆիլոկոկային ազդեցություն, բացի այդ՝ շիկասունկը պարունակում է նյութեր, որոնք տրոհում են մակաբույծների ձվերի թաղանթը:
* Սպիտակ սնկից ստանում են դեղամիջոց §Հերցենին¦, որն արդյունավետ է ստենոկարդիայի բուժման ընթացքում: Գիտնականները կարծում են, որ սպիտակ սունկն ունի քաղցկեղի զարգացումը կանխարգելող հատկություն, ու խորհուրդ են տալիս ընդգրկել սննդակարգում: Կարելի է ուտել շաբաթական 200 գ, հում վիճակում՝ օրը 25 -30 գ:
Տող 159.
* Ժողովրդական բժշկության մեջ կիրառվում է կեչու վրա աճող մակաբույծ հաբեթասունկը (Inonotus oblicuus, чага): Սնկերի մեջ պարունակվող նյութերը կորցնում են հակաբակտերիալ հատկությունները՝ ջերմային մշակման (40- 50 C-ից բարձր), քացախաջրի, աղաջրի, ալկոհոլի (10-20 տոկոսից բարձր) ազդեցության հետևանքով: Չորացրած սնկի մեջ օգտակար նյութերը պահպանվում են: Սունկը նաև սպիտակուցների մատակարար է ու պարունակում է մարդու օրգանիզմի համար անչափ կարևոր սելեն միկրոտարրը:
'''''Սնկից պատրաստած կերակուրից թունավորվել են նաեւ պատմությանը հայտնի մարդիկ.'''''
Տող 166.
* Հռոմեական կայսր Կլավդիուսը
* Կլիմենտ 7-րդ պապը
* Ֆրանսիայի Կարլոս
'''''Օգտակար խորհուրդների սնկերի մասին'''''
* Թարմ սնկերը լավ են պահպանվում, եթե
* Հում սունկ ուտելուց առաջ պետք է այն մաքրել խոնավ ու մաքուր կտորով կամ արագ ցայել ջրի տակ և թողնել, որ չորանա։ Սնկերը չպետք է թողնել ջրի մեջ։
* Եփելուց առաջ հարկավոր է պարզապես
* Սնկերը չպետք է կեղևազրկել. նրանց կեղևը
{{Արտաքին հղումներ}}
|