«Էդիթ Սյոդերգրան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Ստեղծվել է «Сёдергран, Эдит» էջի թարգմանությամբ
(Տարբերություն չկա)

09:33, 14 Մարտի 2020-ի տարբերակ

Էդիթ Իռեն Սոդերգրան ( ) - հայտնի շվեդերեն գրող ֆինն բանաստեղծուհի:

Էդիթ Սյոդերգրան
Ծնվել էապրիլի 4, 1892(1892-04-04)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[4]
Վախճանվել էհունիսի 24, 1923(1923-06-24) (31 տարեկան) կամ հունիսի 23, 1923(1923-06-23)[4] (31 տարեկան)
Վախճանի վայրRoshchino, Վիբորգի նահանգ, Ֆինլանդիա
ԳերեզմանRoshchino և Edith Södergran's grave
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի և գրող
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  Ֆինլանդիա
ԿրթությունՍուրբ Պետրոսի դպրոց
 Edith Södergran Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

Էդիթ Սեդերգրանը ծնվել է 1892 թվականի ապրիլի 4-ին Սանկտ Պետերբուրգում՝ Վիբորգյան կողմում, ֆիննական շվեդների ապահովված ընտանիքում։ Ընտանիքում խոսել են միայն Շվեդերեն: Էդիթի հայրը՝ ինժեներ Մաթիաս Սեդերգրանը, վիբորգյան կողմում Նոբելի գործարանում մեխանիկ էր և սղոցարանի տնօրեն: Ապագա բանաստեղծուհին ընդամենը 3 ամսական էր, երբ ծնողները տեղափոխվեցին Ռայվոլա, որտեղ նա ապել է մինչև 1902 թվականը: 1902 թվականի աշնանը ծնողները Էդիթին տվել են սովորելու Պետերբուրգի ամենահեղինակավոր գերմանական կանանց` Նեվսկի Պրոսպեկտում գտնվող Պետրիշուլա վարժարանը: Աղջիկը լավ էր սովորում, շատ էր կարդում, այդ թվում ՝ Մուսեն, Ռիլկեն, Ստրինդբերգ:

Նա սկսեց բանաստեղծություններ գրել գիմնազիայի վաղ տարիներին և տարբեր լեզուներով: 15 տարեկան հասակում նրա 238 դպրոցական բանաստեղծություններից `26-ը գրվել է շվեդերեն, 5-ը` ֆրանսերեն, մեկը ` ռուսերեն, մնացածը` գերմաներեն: «Ես չգիտեմ ում հետ եմ տանում իմ երգերը, չգիտեմ, թե վաղը ինչ լեզու կգրեմ», - գրում է Էդիթը իր օրագրում, բայց ավելի ուշ նա գրել և հրատարակել է միայն շվեդերեն: Մինչև 1908 թվականը մայր և դուստր ապրում էին Սանկտ Պետերբուրգում, և միայն ամառը անցկացնում էր Ռայվոլում: 1908 թվակնաի ամռանը Էդիթի հայրը մահացավ տուբերկուլյոզից, և այդ տարվա ուշ աշնանը պարզվել է, որ 16-ամյա Էդիթը ժառանգել է հոր հիվանդությունը: Մայրը նրան տարել է Ֆինլանդիայի տուբերկուլյոզային առողջարան Նումմելա քաղաքում։

1908-1914 թվականներին Էդիթը բուժվում էր առողջարանում ՝ Նումմելում և շվեյցարական Դավոս քաղաքում: Նույն ժամանակահատվածում նա մոր հետ ճանապարհորդում է Եվրոպայում : 1914 թվակնաին նրանք վերադարձել են Ռայվոլա, որտեղ Էդիթը մնաց մինչև իր կյանքի վերջը ՝ կատարելով ընդամենը մի քանի ուղևորություններ դեպի Պետերբուրգ և Հելսինկի: Հայրենի Ռաիվոլան միշտ եղել է պայծառ կղզի իր կյանքում: Էդիթը սիրավեպ է սկսել իրենից 16 տարի մեծ տղամարդու հետ, որը ֆիզիոթերապևտ էր Թերիոկիում: Նրանց սիրավեպը տևել է մինչև 1915 թվականի ուշ ձմեռը, երբ նա գնաց ռազմաճակատ: Դրանից հետո նրանք երբեք չեն տեսել միմյանց:

1916 թվականին Հելսինկիում տպագրվեց Էդիթ Սեդերգրանի (շվեդերեն) բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն: Այն պարզապես կոչվում էր «Բանաստեղծություններ»:

Քաղաքացիական պատերազմի ավարտից հետո Էդիթի առողջույունը կրկին վատացավ: Նա մահացել է 1923 թվականին Ռայվոլում ՝ 31 տարեկան հասակում: Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին նրա տունը քանդվեց:

Հետմահու հրատարակվեց Էդիթ Սեդերգրանի բանաստեղծությունների երկրորդ գիրքը ՝ «Երկիր, որը չկա այնտեղ»: Նրա բանաստեղծությունները գրվել են բանաստեղծի կարճ կյանքի վերջում: Գիրքը կազմել է գրականագետ Հագար Օլսոնը :

Էդիթ Սեդերգրանը իր կյանքի ընթացքում չի եղել արժանիորեն ճանաչված, բայց այժմ համարվում է Սկանդինավիայի ամենանշանակալի բանաստեղծներից մեկը:

Հղումներ

  1. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. Encyclopædia Britannica
  3. FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118797875 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.