«Ժորժ Բատայ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Տող 20.
 
== Բազային նյութապաշտություն ==
 
Բատայը [[1920]]-ականների վերջին և [[1930]]-ականների սկզբին զարգացրեց բազային [http://նյութապաշտություն նյութապաշտություն]ը՝ որպես հիմնական նյութապաշտության խզման փորձ, որը նա դիտարկում էր իդեալիզմի նուրբ ձև <ref>{{Cite book|title=Visions of Excess: Selected Writings, 1927-2939|last=Bataille|first=Georges|publisher=University of Minnesota Press|year=1985|isbn=978-0816612833|location=Minneapolis, MN|pages=15–16}}</ref>։ Նա հանդես էր գալիս ակտիվ բազային հայեցակարգի համար, որը խանգարում էր ցածր և բարձր ընդդիմությանը և ապակայունացնում բոլոր հիմքերը։ Ինչ-որ կերպով հայեցակարգը նման էր  Բարուխ Սփինոզայի չեզոք մոնիզմին այն նյութին, որն ընդգրկում էր ինչպես միտքը, այնպես էլ [[Ռենե Դեկարտ]]ի կողմից առաջ քաշված հարցը։ Այնուամենայնիվ, այն հակասում է ճշգրիտ սահմանմանը և շարունակում է մնալ փորձի հարթության վրա, այլ ոչ թե ռացիոնալիացման։ Բազային նյութապաշտությունը մեծ ազդեցություն է թողել Դերիդայի ապամոնտաժման վրա, մտավորականները նույնպես փորձում են ապակայունացնել փիլիսոփայական հակադրությունները անհստակ «Երրորդ պայմանի» միջոցով։ Բատայի պատկերացումները նյութապաշտության վերաբերյալ, կարող են նաև դիտարկել, [[Լուի Ալտուսերա]]յի հայեցակարգը ալեատիվ նութապաշտության կամ «հանդիպման նյութապաշտության»  մասին, որը բխում է նաև նմանատիպ ատոմային [[մետաֆոր]]ներից, որն համառոտ ներկայացնում է մի աշխարհ, որտեղ պատճառականությունն ու իրականությունը արձակված են գործողության անսահման հնարավորությունների օգտին:
 
== Անիծված բաժնետոմս ==
Բատայը գրել է [http://La%20Part%20maudite La Part maudite] գիրքը [[1946]]-[[1949]] թվականներին, երբ այն տպագրվել է [[Les Éditions de Minuit]]- ի կողմից։ Դա թարգմանվել է անգլերեն և հրատարակվել [[1991]] թ․ «Անիծված բաժնեմաս» ([[The Accursed Share]]) վերնագրով։ Այն ներկայացնում է նոր տնտեսական տեսություն, որը Բատայը անվանում է «ընդհանուր տնտեսություն», որը տարբերվում է տնտեսական տեսության մեծ մասի «սահմանափակ» տնտեսական հեռանկարից։ Այսպիսով, տեսական նախաբանի մեջ Բատայը գրում է հետևյալը.
 
«Ես պարզապես կտեղեկացնեմ,չսպասելով,որ տնտեսական աճի զարգացումը ինքնին պահանջում է կործանել տնտեսական սկզբունքները՝ նրանց հիմնական էթիկայի տապալումը։ Սահմանափակող տնտեսության տեսանկյունից ընդհանուր տնտեսության տեսակետից փոխվելը իրականում կատարում է [[Copernican]]-ի վերափոխում՝ մտածողության և էթիկայի հակադարձում։ Եթե հարստության մի մասը (ենթակա է կոպիտ գնահատման) դատապարտված է ոչնչացման կամ գոնե անարդյունավետ օգտագործման, առանց որևէ հնարավոր շահույթի, տրամաբանական է, նույնիսկ անխուսափելի էր ապրանքների հետ վերադարձը։ Այսուհետ, մի կողմ դնելով պարզ և հասարակ քայքայումը, որը նման է [[Բուրգեր]]ի կառուցմանը, աճին հետևելը ինքնին ենթակա է։ Ամբողջ աշխարհի արդյունաբերական զարգացումը ամերիկացիներից պահանջում է, որ նրանք հստակ գիտակցեն այդ անհրաժեշտությունը, այնպիսի տնտեսության համար ինչպիսին նրանցն է, շահութաբեր գործառնությունների ունենալու համար։ Արդյունաբերական հսկայական ցանցը չի կարող կառավարվել այնպես, ինչպես անվադող փոխելն է։ Այն արտահայտում է տիեզերական էներգիայի մի շրջան, որը չի կարող սահմանափակել և որի օրենքները չեն կարող անտեսել առանց որևէ հետևանքների։ Վայ նրանց ովքեր մինչև վերջ պնդում են վերահսկել իրենց գերազանցող շարժումը՝ մեքենայական սահմանափակ մտքով, որը պարզապես փոխում է անվադողը»<ref>Georges Bataille, The Accursed Share, Volume 1: Consumption, trans. Robert Hurley (New York: Zone Books, 1991). {{ISBN|9780942299205}}.</ref>։
 
Այսպիսով, ըստ Բաթայի սպառման տեսության, անիծյալ բաժնետոմսն այն է, որ ցանկացած տնտեսության ավելորդ և չվերականգնվող մասը վիճակված է տնտեսական և սոցիալական ծախսերի երկու եղանակներից մեկին: Սա կամ պետք է շռայլորեն կամ գիտակցաբար ծախսվի առանց որևէ արվեստի շահի, կամ ոչ պրովոկոցիոն սեքսուալթյան մեջ, ներկայացումներում և թանկարժեք հուշարձաններում կամ ակնհայտորեն վիճակված է պատերազմում կատաղի և աղետալի արտահոսանքի։ Թեև տարբերությունը պակաս ակնհայտ չէ [[Հյուր]]իի անգլերեն թարգմանության մեջ, Բատայը ներկայացնում է նորաբանության «սպառումը» (ինչպես կրակի այրումը),տեղեկացնելու այս ավելորդ վատման մասին,որը տարբերովում է «սպառումից» (ոչ ավելորդ ծախսերն սովորական են վերաբերվում «սահմանափակ» տնտեսության տեսություններին)։
 
«Ավելորդ» կամքի հասկացությունը առանցքային է Բատայի մտածողության համար: Բատայի հետազոտությունը պահանջում է էներգիայի գերհզորություն, սկսած արեգակնային էներգիայի անսահման հոսքից կամ կյանքի հիմնական քիմիական ռեակցիաներով առաջացած ավելցուկներից, որպես օրգանիզմների համար սահմանված կարգ։ Այլ կերպ ասած, մի օրգանիզմ Բատայի գլխավոր տնտեսության մեջ, ի տարբերություն դասական տնտեսության բանական դերասանների, ովքեր հազվադեպ են հանդիպում, հիմնականում  հասանելի էներգիայի «ավելցուկ» ունեն։ Այս հավելյալ էներգիան կարող է արդյունավետորեն օգտագործվել օրգանիզմի աճի համար, կամ այն կարելի շռայլորեն ծախսե։ Բատայը պնդում է, որ օրգանիզմի աճը և ընդլայնումը միշտ դուրս են գալիս սահմաններից և դառնում անհնարին։ Էներգիայի վատնումը «շռայլություն» է։ Տվյալ հասարակության մեջ շքեղության ձևն ու դերը բնորոշ են։ «Անիծված բաժնետոմսը» վերաբերում է աղբի համար նախատեսված այս ավելցուկին:
 
Տեսության ձևավորման համար խիստ կարևոր էր Բատայի անդրադարձը  տաղանդի ([[potlatch]]) երևույթի վրա: Դրա վրա մեծ ազդեցություն է թողել [[Մարսել Մոսսա]]ի «Նվեր», ինչպես նաև Նիցշեի «Բարոյականության ծագումնաբանությունը» հոդվածը։
 
== Մատենագիտություն ==