Վիքիպեդիա

«Գալիլեո Գալիլեյ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ մեծամասամբ —>մեծ մասամբ, փոխարինվեց: մեծամասամբ → մեծ մասամբ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 57.
1619 թվականին Գալիլեյը բանավեճի մեջ մտավ, ճիզվիտական քոլեջի [[Collegio Romano]] մաթեմատիկայի պրոֆեսոր հայր Օրասիո Գրասսի ([[Orazio Grassi]]) հետ: Վեճը սկսվեց գիսավորների ծագման տեսությունից, որը Գալիլեյը հրատարակեց 1623 թվականին «Ասսաեր» («[[The Assayer]]» («Il Saggiatore»), «Հետազոտողը») աշխատության մեջ: Գրքի տիտղոսաթերթը Գալիլեյին ներկայացնում էր որպես [[Տոսկանա]]յի մեծ իշխան և առաջակարգ մաթեմատիկոս և փիլիսոփա: Քանի որ «Հետազոտողը» պարունակում էր Գալիլեյի բազմաթիվ գաղափարներ, որոնք գիտության կիրառության մասին էին, այդ պատճառով այն անվանում են գիտական հրովարտակ (մանիֆեստ)<ref name="scientific manifesto">[[#Reference-Drake-1960|Drake (1960, pp. vii, xxiii–xxiv)]], [[#Reference-Sharratt-1994|Sharratt (1994, pp. 139–140)]].</ref> 1619 թվականին հայր Գրասսին հրատարակեց « 1618 թվականի երեք գիսավորների աստղագիտական դիսպուտ (բանավեճ)» գրքույկը (''[[The Assayer#disputatio|An Astronomical Disputation on the Three Comets of the Year 1618]]''): Այն կարելի է որպես հղում դիտարկել «Ասսաերում»<ref name="disputatio">[[#Reference-Grassi-1960a|Grassi (1960a)]].</ref>, որը բացահայտում էր 1618 թվականի գիսավորի բնույթը: Օրասիո Գրասսին եկել էր այն եզրակացության, որ գիսավորները հրե գնդեր են, որոնք պտտվում են Երկրի շուրջը հաստատուն հեռավորությամբ<ref name="grassi great circle">[[#Reference-Drake-1978|Drake (1978, p. 268)]], [[#Reference-Grassi-1960a|Grassi (1960a, p. 16)]].</ref>, և քանի որ գիսավորը պտտվում էր [[Լուսին|Լուսնից]] դանդաղ, ապա այն ավել հեռու է քան Լուսինը:
 
Գրասիի փաստարկներն ու եզրահանգումները քննադատության արժանացան հաջորդ «[[Գիսավորների երկխոսություն]]» աշխատությունում,<ref name="discourse on comets">[[#Reference-Galileo&Guiducci-1960|Galilei & Guiducci (1960)]].</ref>, որը հրատարակվեց Գալիլեյի աշակերտներից մեկի՝ ֆլորեnնտացի իրավաբան [[Մարիո Գվիդուչի]]ի անունով, չնայած աշխատությունը մեծամասամբմեծ մասամբ գրվել էր Գալիլեյի կողմից<ref name="authorship of discourse">[[#Reference-Drake-1960|Drake (1960, p. xvi)]].</ref>, Գալիլեյն ու Գվիդուչին չէին առաջարկել գիսավորների ծագման մասին որոշակի տեսակետ<ref name="criticism of previous theories">[[#Reference-Drake-1957|Drake (1957, p. 222)]], [[#Reference-Drake-1960|Drake (1960, p. xvii)]].</ref>, առաջարկելով մի քանի նախնական վարկածներ, որոնք այժմ մերժվել են: «Զրույց» ելույթում Գալիլեյին ու Գվիդուչիին անվերապահորեն վիրավորել է ճիզվիտ Քրիստոֆեր Շայները,<ref name="Scheiner insult">[[#Reference-Sharratt-1994|Sharratt (1994, p. 135)]], [[#Reference-Drake-1960|Drake (1960, p. xii)]], [[#Reference-Galileo&Guiducci-1960|Galilei & Guiducci (1960, p. 24)]].</ref> ով պրոֆեսոր Կոլաջիո Ռոմանոյին նույնպես տարաբնույթ դիտողություններ էր արել ամբողջ աշխատության մեջ<ref name="uncomplimentary remark">[[#Reference-Sharratt-1994|Sharratt (1994, p. 135)]].</ref>: Ճիզվիտները վիրավորված էին<ref name="jesuits offended">[[#Reference-Sharratt-1994|Sharratt (1994, p. 135)]], [[#Reference-Drake-1960|Drake (1960, p. xvii)]].</ref> և Գրասին շուտով, Լոտարիո Սարասիո Սիգենսանո կեղծանվամբ<ref>[[#Reference-Drake-1978|Drake (1978, p. 494)]], [[#Reference-Favaro-1890|Favaro]] [http://moro.imss.fi.it/lettura/LetturaWEB.DLL?VOL=6&VOLPAG=111 (1896, 6:111)] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090108184206/http://moro.imss.fi.it/lettura/LetturaWEB.DLL?VOL=6&VOLPAG=111 |date=8 January 2009 }}. The pseudonym was a slightly imperfect anagram of Oratio Grasio Savonensis, a Latinised version of his name and home town.</ref>, հանդես եկավ պատասխան '''Աստղագիտական և փիլիսոփայական բալանս''' բանավեճով<ref name="astronomical balance">[[#Reference-Grassi-1960b|Grassi (1960b)]].</ref>:
'''Աստղագիտական և փիլիսոփայական բալանսին''' «Ասսաերը» ջախջախիչ պատասխան էր, որտեղ «Սարսիի» փաստարկները ենթարկվում են ծաղրական արհամարհանքի: Այն դիմավորվվեց մեծ խանդավառությամբ, հատկապես Ուրբան VIII Պապի կողմից, որին էլ հենց ուղղված էր: Հաջորդ տասնամյակում, Հռոմում, ապագա Ուրբան VIII-ը՝ Բարբերին անցավ Լինսեյի Ակադեմիայի և Գալիլեյի կողմը, պաշտպանելով նրա տեսակետը:
=== Արևակենտրոնության շուրջ հակամարտություններ ===
Տող 173.
[[Կատեգորիա:Ֆիզիկոսներ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Մաթեմատիկոսներ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Փորձարարական_ֆիզիկոսներՓորձարարական ֆիզիկոսներ]]
[[Կատեգորիա:Տեսական ֆիզիկոսներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի աստղագետներ]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Գալիլեո_Գալիլեյ» էջից