«Իսպաներեն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
+ 10 կատեգորիաներ ՀոթՔաթ գործիքով
Տող 48.
Իսպաներենը իբերո-ռոմանական լեզվաընտանիքին պատկանող լեզուներից է, որն առաջացել է [[Նախապատմական Իբերիա|Իբերիայի]] խոսակցական լատիներենի մի քանի բարբառներից Արևմտահռոմեական կայսրության փլուզումից հետո 5-րդ դարում։ Իսպաներենի տարրեր պարունակող հնագույն լատիներեն տեքստերը հայտնաբերվել են Իբերիայի հյուսիսային կենտրոնական հատվածներում 9-րդ դարում<ref>{{Citation | url = http://www.elmundo.es/elmundo/2010/11/07/castillayleon/1289123856.html | title = La RAE avala que Burgos acoge las primeras palabras escritas en castellano | language = Spanish| publisher = El mundo | place = ES | date = 7 November 2010}}</ref>։ 13-րդ դարում լեզուն առաջին անգամ գրավոր համակարգված կիրառվել է [[Տոլեդո]]յում, որը այն ժամանակ [[Կաստիլիայի թագավորություն|Կաստիլիայի թագավորության]] մայրաքաղաքն էր։ Սկսած 16-րդ դարի սկզբից իսպաներենը տարածվեց [[Իսպանիայի Թագավորություն|Իսպանական թագավորության]] գաղութներում, հատկապես ամերիկյանում, ինչպես նաև [[Աֆրիկա]]յում, [[Օվկիանիա]]յում և [[Ֆիլիպիններ]]ում գտնվող Իսպանիային պատկանող տարածքներում<ref>{{cite web|url= http://sejours-linguistiques-en-espagne.com/index.html|archiveurl= https://web.archive.org/web/20130118163355/http://sejours-linguistiques-en-espagne.com/index.html|archivedate= 18 January 2013|title=Spanish languages "Becoming the language for trade" in Spain and |publisher=sejours-linguistiques-en-espagne.com|date=|accessdate=11 May 2010}}</ref>։
 
Ժամանակակից իսպաներեն բառերի մոտ 75 %-ը ունի լատինական ծագում։ [[Հին հունարեն]]ը ևս իր ներդրումն ունի իսպաներեն բառարանի ձևավորման վրա հատկապես լատիներենի միջոցով<ref>{{cite book|last1=Robles|first1=Heriberto Camacho Becerra, Juan José Comparán Rizo, Felipe Castillo|title=Manual de etimologías grecolatinas|date=1998|publisher=Limusa|location=México|isbn=9681855426|page=19|edition=3.}}</ref><ref>{{cite book|last1=Comparán Rizo|first1=Juan José|title=Raices Griegas y latinas|publisher=Ediciones Umbral|isbn=9789685430012|pages=17|url=https://books.google.am/books?id=caqn_7i6tvkC|language=es}}</ref>։
 
Իսպանական բառարանը ձևավորման հենց սկզբից կրել է նաև [[արաբերեն]]ի ազդեցությունը, որը մեծացել է [[Իբերական Թերակղզի|Իբերական թերակղզում]] [[Ալ-Անդալուս]]ական շրջանի ժամանակ<ref name="Dworkin83">{{cite book|url=https://books.google.am/books?id=V4f8ZpJAhgIC&pg=PA83|title=A History of the Spanish Lexicon: A Linguistic Perspective|last=Dworkin|first=Steven N.|publisher=Oxford University Press|year=2012|isbn=0199541140|location=Oxford|page=83}}</ref><ref>{{cite book|last=Versteegh|first=Kees|title=The Arabic language|year=2003|publisher=Edinburgh University Press|location=Edinburgh|isbn=0748614362|page=228|url=https://books.google.am/books?id=OHfse3YY6NAC&pg=PA228|edition=Repr.}}</ref><ref>{{cite book|last=Lapesa|first=Raphael|title=Historia de la lengua española|year=1960|location=Madrid|page=97|url=https://books.google.am/books?id=uJdbJK_sl2oC&pg=PA255}}</ref><ref>{{cite journal|last=Quintana|first=Lucía|author2=Mora, Juan Pablo|title=Enseñanza del acervo léxico árabe de la lengua española|journal=ASELE. Actas XIII|year=2002|page=705|url=http://cvc.cervantes.es/ensenanza/biblioteca_ele/asele/pdf/13/13_0697.pdf}}: "El léxico español de procedencia árabe es muy abundante: se ha señalado que constituye, aproximadamente, un 8% del vocabulario total"</ref>: Իսպաներենի բառերի մոտ 8%-ը ունի արաբական ծագում, հետևաբար արաբերենը իսպաներենի վրա մեծ ազդեցություն ունեցող երկրորդ լեզուն է լատիներենից հետո<ref name="Dworkin83" /><ref>{{cite book|url=https://books.google.am/books?id=9VrpAAAAIAAJ&pg=PA93|title=Spanish phonology.|last=Macpherson|first=I. R.|publisher=Manchester University Press|year=1980|isbn=0719007887|location=Manchester|page=93}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.am/books?id=cbVIY4qAA9cC&pg=PA15|title=Constitución del léxico español|last=Martínez Egido|first=José Joaquín|year=2007|page=15}}</ref>։ Նրա վրա ազդեցություն են ունեցել նաև [[բասկերեն]]ը, կելտիբերական լեզուն, [[Գոթերեն|վեստգոթերենը]], ինչպես նաև իբերո-ռոմանական այլ լեզուները<ref name="Dworkin83" /><ref>{{cite web|url=http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/la-poca-visigoda-0/html/00f49212-82b2-11df-acc7-002185ce6064_2.html|title=La época visigoda / Susana Rodríguez Rosique {{!}} Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes|last1=Cervantes|first1=Biblioteca Virtual Miguel de|website=www.cervantesvirtual.com|language=es}}</ref>։ Դրանից զատ այն բառեր է փոխառել նաև այլ լեզուներից, հատկապես ռոմանական լեզուներից՝ [[ֆրանսերեն]]ից, [[իտալերեն]]ից, [[օքսիտաներեն]]ից, սարդիներենից, ինչպես նաև նահվաթլից, [[կեչուա լեզուներ]]ից և Ամերիկայի այլ տեղական լեզուներից։