«Շնասահնակ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Շնասահնակ''', սահակառքի տեսակ, որը քարշում են մեկ կամ մի քանի [[Լծկան շուն|լծկան շներ]]:։ Այն օգտագործվում է սառցի վրայով կամ ձյան միջով տեղաշարժվելու համար:համար։ Կան շնասահնակների բազմաթիվ տեսակներ, կախված դրանց նշանակությունից<ref>[https://www.trails.com/list_9381_types-dog-sleds.html Types of Dog Sleds]</ref>:։ Շնասահնակները կարող են օգտագործվել նաև շնասահնակավազքի ժամանակ:ժամանակ։ [[Գրենլանդիա]]յում շներին շնասահնակին լծում են հովհարաձև, իսկ այլ տարածաշրջաններում, օրինակ, [[Կանադա]]յում, [[Ալյասկա]]յում, [[Սիբիր]]ում` զույգերով կողքեկողք:

Մարդն սկսել է օգտագործել շնասահնակը Ք.ա 10-րդ դարից: Հնագույն շնասահնակները եղել են [[Հյուսիսային Ամերիկա]]յում և [[Գրենլանդիա]]յում: 19-րդ դարում` Ալյասկայի, Սիբիրի և Գրենլանդիայի տարածքներում իրականացվող գիտարշավների ընթացքում շնասահնակները լայնորեն սկսել են օգտագործել նաև եվրոպացի ուսումնասիրողները:ուսումնասիրողները։ Ալյասկայում և Կանադայում ոսկու տենդի ժամանակ շնասահնակները ևս լայն կիրառում ունեին:ունեին։

Հնում շնասահնակների տեսքը տարբերվել է ժամանակակից տեսքից:տեսքից։ Շնասահնակավարը նստում կամ կանգնում էր շնասահնակի առջևում և շներին վարում էր մտրակով:մտրակով։ Ժամանակակից ձևը, որտեղ շնասահնակավարը կանգնում է շնասահնակի հետնամասում և կարող է իր մարմնի քաշի փոփոխությամբ հավասարակշռել շնասահնակի դիրքը, 1920-ական թվականներին է տարածում ստացել:ստացել։ Մտրակն այլևս չի օգտագործվում:օգտագործվում։

Շնասահնակները Բևեռային շրջաններից դուրս համընդհանուր ճանաչում ստացել են 1925 թվականին` [[Նոմի 1925 թվականի դիֆթերիայի համաճարակ]]ի ժամանակ, երբ 20 շնասահնակներ ձնաբքի և −60 &nbsp;°C ջերմաստիճանի պայմաններում հինգուկես օրում անցել են 1085 կիլոմետր, որպեսզի [[Բերինգի նեղուց]]ի մոտ գտնվող [[Նոմ (Ալյասկա)|Նոմ]] քաղաք հասցնեն իմունային պատվաստանյութը:պատվաստանյութը։ Պատվաստանյութը Նոմ հասցրած շնասահնակավարներն ու շները մամուլում արժանացել են մեծ փառաբանության:փառաբանության։ [[Բալթո]] առաջավար շանը հուշարձան է կանգնեցվել [[Նյու Յորք]]ի կենտրոնական այգում:այգում։ 1973 թվականից ի վեր անցկացվում է ամենամյա Այդիթարոդ շնասահնակավազքն [[Անքորեջ]]ից Նոմ:Նոմ։

Շնասահնակները մեծ դեր են խաղացել նաև [[Հարավային բևեռ]]ի նվաճման գործում:գործում։

Շնասահնակները լայնորեն օգտագործվել են բևեռային շրջաններում, օրինակ, [[Ալյասկա]]յում, [[Գրենլանդիա]]յում, [[Սիբիր]]ում, [[Հեռավոր Արևելք]]ում և [[Արկտիկա]]յում:յում։

Շնասահնակի համար ընտրում են առաջավար շներ, հոտառու շներ, թափքաշներ և քարշակ շներ<ref>[https://www.hettahuskies.com/en/our-farm-dogs/our-dogs/team-composition Team Composition]</ref>:։ Առաջավար շներն առավել կարևոր են, այդ պատճառով շնասահնակավարները հատուկ խնամք են տալիս դրանց:դրանց։ Շատ կարևոր է նաև ունենալ կորովի քարշակ շներ` ձյունը ճեղքելու համար:համար։ Հոտառու շները չունեն առանցքային նշանակություն և կարող են չներառվել շնասահնակատար խմբի մեջ:մեջ։ Դրանք լծվում են առաջավար շների հետևից:հետևից։ Թափքաշները լծվում են առաջավար շների և քարշակ շների միջև:միջև։ Շնախմբի մյուս շները լծվում են թափքաշների և քարշակ շների միջակայքում` իրենց դիմացկունության, ուժի և արագության համար:համար։ Շնասահնակների համար հիմնականում ընտրվում են [[սիբիրյան հասկի]]ներ և [[ալյասկյան մալամուտ]]ներ, որոնք ուժեղ են, դիմացկուն և արագաշարժ:արագաշարժ։

Սկանդինավիայում օգտագործվում է նաև [[պուլկա]]ն, որը հիմնականում պիտույքներ տեղափոխելու համար նախատեսված փոքր չափերի միալուծ սահնակ է:է։ Այն քարշում է շունը, եղջերուն կամ մարդը<ref>[http://www.laits.utexas.edu/sami/diehtu/siida/reindeer/Reindeer/reindeer_main.html The Sami and their Reindeer]</ref>:։

Մինչև 1950-ական թվականները հատուկ տեսակի շնսահնակներ օգտագործվում էին [[Հյուսիսային ծով]]ի [[տղմափ]]ում` [[Վատտեն ծով]]ի երկայնքով: Տեղատվության ժամանակ շները լայնակող սահնակներով քարշում էին թարփավոր [[Ձկնորսություն|ձկնորսներին]]` ձկնաթակարդներից որսը հավաքելու համար<ref>[https://www.frisiacoasttrail.com/single-post/2018/05/23/Racing-the-Wadden-Sea-with-a-mud-sled Racing the Wadden Sea with a mud sled]</ref>:։

[[Առաջին աշխարհամարտ]]ի տարիներին ֆրանսական բանակի լեռնահրաձիգներն օգտագործում էին Կանադայից բերված քարշաշների` [[Վոգեզներ|Վոժերում]] կռվող ստորաբաժանումներին պարեն և սպառազինություն մատակարարելու համար<ref>[http://www.pethealthnetwork.com/news-blogs/a-vets-life/how-sled-dogs-helped-win-world-war-i How Sled Dogs Helped Win World War I]</ref>:։

1932 թվականի Ձմեռային օլիմպիական խաղերում շնասահնակավազքը ներառվել էր որպես փորձնական մարզաձև<ref>[https://news.google.com/newspapers?id=__MuAAAAIBAJ&sjid=tNsFAAAAIBAJ&pg=2336,2265888&dq=emile+st+godard+olympics&hl=en "Champion Dog Musher May Miss Lake Placid". Ottawa Citizen. 15 January 1932.]</ref>:։

2004 թվականին շնասահնակավար Ջեֆ Քինգը մշակել է շնասահնակի նոր հորինվածք<ref>[https://www.adn.com/iditarod/article/former-iditarod-champion-jeff-king-shows-new-tricks/2016/03/12/ Musher-inventor Jeff King shows off some new tricks]</ref>:։

Հյուսիսային ժողովուրդները շնասահնակն ավանդաբար պատրաստում էին [[փայտ]]ից և [[Կաշի|կաշեթելերից]]:։ Ներկայում այդ տեխնոլոգիան օգտագործում են [[էսկիմոս]]ները և ազգային պարկերի ծառայողները<ref>[https://books.google.am/books?id=cv8SzJczskwC&pg=PA347&dq=national+park&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwinreLM68TnAhV-zMQBHVuSBrcQ6AEIJzAA#v=onepage&q=dog%20sled%20wood%20and%20leather%20national%20park&f=false Becky M. Saleeby, The Quest for Gold: An Overview of the National Park Service Cultural Resources Mining Inventory and Monitoring Program, p. 347, U.S. Department of the Interior, National Park Service, 2000 - Alaska]</ref><ref>[http://www.inquiry.net/outdoor/winter/gear/sleds/eskimo2.htm Eskimo Sleds]</ref>:։ Աշխատանքային խոշոր շնասահնակներից բացի կային նաև ավելի թեթև` որսորդական և ճանապարհորդական շնասահնակներ:շնասահնակներ։ Մրցավազքերի համար օգտագործվող շնասահնակերը պատրաստում են մետաղից և ձայտից, հիմնականում` [[Հացենի|հացենու]] և [[Հիքորի (ծառ)|հիքորուց]]<ref>[http://www.alaska.net/~dogdrivr/old_sleds.htm A Short History of Dog Sleds in the Klondike]</ref>:։ Շնասահնակների կարևորագույն հատկանիշներից է ճկունությունը:ճկունությունը։ Ժամանակակից մրցաշնասահնակների քաշը 8-12 կգ է:է։ Կախված տեղանքից` օգտագործվում են նաև [[տոբոգան]]աձև շնասահնակներ, որոնց առավելությունը փափուկ ձյան մեջ չխրվելն է, սակայն դրանց թերություններից է մեծ շփումը և ցածր թափքաբացատը:թափքաբացատը։ Նման շնասահնակները հիմնականում օգտագործվում են այն տեղանքում, որտեղ չկան նախահարթված արահետներ: արահետներ։

Շնասահնակի կարևորագույն մասերից են սահակողերը, որոնց վրա է հենվում սահող շնասահնակը և կանգնում է շնասահնակավարը:շնասահնակավարը։ Դրանց վրա քաշի փոփոխության միջոցով է կարգավորվում անկյունադարձը:անկյունադարձը։ Շնասահնակի առջևի մասում ամրացվում է պլաստիկե կամ փայտե կիսաշրջանաձև աղեղ` ցաքաղեղը, որը պաշտպանում է շներին այն դեպքում, եթե շնասահնակը խփում է նրանց:նրանց։ Սահակողերի վրա ընկած համակազմությունը ներառում է նաև բեռնամասը և ղեկաբռնակը:ղեկաբռնակը։

Ժամանակակից շնասահնակների վրա կան անվտանգ շահագործումն ապահովող հատուկ հարմարանքներ:հարմարանքներ։ Հատուկ կարևորություն ունի արգելակը, որը հասանելի է երկու հիմնական տարբերակով, երկուսն էլ հիմնված են շնասահնակավարի կողմից սահակողերի ետնամասերի միջև դիմադրության կարգավորման և դրանց վրա իր մարմնի կշռով ազդելու վրա.

* Փերթարգելակումը. անսահ մակերեսով փերթն ամրացվում է սահնակի ետնամասում, որի վրա հենվում է շնասահնակավարն արգելակելիս:արգելակելիս։

* Մագլարգելակումը. մետաղական մագիլներն ամրացվում են սահնակի ետնամասային [[ծխնի]]ներին, իսկ զսպանակը հեռու է պահում այն գետնից:գետնից։ Արգելակելու համար շնասահնակավարը կանգնում է հարմարանքի վրա և խրում է այն գետնի մեջ:մեջ։

Կախված արգելակող հարմարանքի վրա ներգործվող քաշից`հնարավոր է շնասահնակի արագության կարգավորումը:կարգավորումը։ Ժամանակակից շնասահնակների մեծամասնությունը սարքավորված են արգելակման երկու համակարգերով էլ:էլ։ Փերթարգելակը հարմար է թեթև թեքություններում թույլ արգելակման, ինչպես նաև` աստիճանական վերելքի ընթացքում հավասարակշռման համար:համար։ Մագլարգելակն օգտագործվում է կտրուկ զառիթափերի դեպքում:դեպքում։ Փերթարգելակի առավելությունը թույլ ներգործությունն է, ինչը թույլ է տալիս նվազեցնել քարշման և շների վրա ընկնող ծանրաբեռնվածությունը, հատկապես պինդ մակերևույթներին:մակերևույթներին։

Շնասահնակները սարքավորված են ձնախարիսխով, որը թույլ է տալիս ընթացքից կանգառել կամ կատարել արտակարգ արգելակում:արգելակում։ Նավախարսխի նման, դա էլ է մետաղական սրածայր կերտվածք, որը սահնակին միացված է լարով:լարով։ Խարիսխը կարող է դրվել ձյան մեջ, ապա` ձգաբեռի տակ խրվել հողի մեջ և չթողնել, որ լծվածքը շարժվի առաջ:առաջ։