«Միտրալ ստենոզ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Միտրալ ստենոզ''', [[սրտի փականային հիվանդություն]], որը բնութագրվում է [[միտրալ փական|միտրալ փականի]] բացվածքի նեղացումով։ Միտրալ ստենոզը հիմնականում պայմանավորված է փականների [[Ռևմատիկ տենդ|ռևմատիկ]] ախտահարմամբ<ref name="pmid16027271">{{cite journal |pages=432–7 |doi=10.1161/CIRCULATIONAHA.104.532498 |title=Modern Management of Mitral Stenosis |year=2005 |last1=Carabello |first1=B. A. |journal=Circulation |volume=112 |issue=3 |pmid=16027271}}</ref>։ Նորմայում [[Դիաստոլա|դիաստոլայի]] ժամանակ միտրալ փականի բացվածքըբացվածքի մակերեսը կազմում է 5 սմ²։ Միտրալ ստենոզի վաղ ախտորոշումը [[Հղիություն (մարդ)|հղիության]] ընթացքում շատ կարևոր է, քանի որ [[սիրտ]]ը չի կարող ապահովել անհրաժեշտ արյան ծավալ հղիության և ֆիզիկական ակտիվության ընթացքում։ [[Նախասիրտ|Ձախ նախասրտի]] լայնացման հետևանքով ամենահաճախ հանդիպող բարդությունը [[Նախասրտերի ֆիբրիլյացիա|նախասրտերի շողացումն]] է, որը կարող է պատճառ դառնալ համակարգային թրոմբոէմբոլիայի, որն էլ կարող է բերել [[կաթված]]ի առաջացման<ref>{{Cite book|title=Principles and Practice of Medicine|last=Davidson|first=Stanley|publisher=Churchill Livingstone|year=2014|isbn=9780702050473|location=|pages=616}}{{ref-en}}</ref>։

[[Պատկեր:Blausen 0648 MitralValveStenosis.png|thumb|ԻլլուստրացիայումՊատկերում երևում է միտրալ ստենոզը,ստենոզը՝ միտրալ փականի փակման ժամանակ]]

*[[Սրտային անբավարարություն|Սրտային անբավարարության]] նշանները, ինչպիսիք են դիսպնոենհևողը, օրթոպնոեն և հանկարծակի պարոքսիզմալ դիսպնոենհևոցը<ref name=agabegi2nd-ch1/>։

*[[Սրտխփոց|Սրտխփոցը]]<ref name=agabegi2nd-ch1/>։

*[[Թրոմբոէմբոլիա|Թրոմբոէմբոլիան]]<ref name=agabegi2nd-ch1/>, ուշ փուլերում տեղի է ունենում ձախ փորոքի ծավալային գերբեռնվածություն (ունենում ենք ձախ փորոքի դիլատացիալայնացում)։ Սա մեծացնում է [[Նախասրտերի ֆիբրիլյացիա|նախասրտերի շողացման]] հավանականությունը, որն էլ իր հերթին մեծացնում է շրջանառող արյան կանգային երևույթները։ Այս ամենը մեծացնում ենէ [[թրոմբ]]ների ձևավորման հավանականությունը։

* Թուլություն և հոգնածություն ֆիզիկական թեթև ակտիվության և հղիության ընթացքում<ref name=agabegi2nd-ch1/>։

Միտրալ ստենոզի հիմնական պատճառն է հանդիսանում է [[ռևմատիկ տենդ]]ը։ Միտրալ ստենոզը ունի ասիմպտոմանախտանիշ, լատենտ (գաղտնի) ընթացք, հաջորդում է ռևմատիկ տենդին։ Լատենտ ընթացքը մոտավորապես տևում է 16.3 ± 5.2 տարի։ Միտրալ ստենոզի ախտանիշների դրսևորումից հետո հիվանդությունը պրոգրեսիվումհարաճում է և բերում անաշխատունակությանանաշխատունակության՝ մոտ 9.2 ± 4.3 տարում։

Ստենոզի ժամանակ առաջարկվում է միտրալ փականի վրա վիրաբուժական միջամտություն, իսկ այն անձիքանձանց մոտ, ովքեր հրաժարվում են վիրաբուժական միջամտությունից, նրանց մոտմիջամտությունից՝ ապրելիությունը միայն դեղորայքային թերապիայովբուժումով կազմում է 44 ± 6%, 5 տարի,տարի։ իսկ այնԱյն հիվանդները, ում մոտ կատարվել է միտրալ փականի վիրահատական շտկում, նրանց ապրելիությունը կազմում է 32 ± 8%, 10 տարի<ref>http://cursoenarm.net/UPTODATE/contents/mobipreview.htm?28/3/28733 {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161113180912/http://cursoenarm.net/UPTODATE/contents/mobipreview.htm?28%2F3%2F28733 |date=2016-11-13 }}{{ref-en}}</ref>։

[[Պատկեր:Rheumatic heart disease, gross pathology 20G0013 lores.jpg|thumb|Սրտի [[Ռևմատիզմ|ռևմատիկ]] ախտահարում։ ԿատարվումԿատարվել է աուտոպսիա,դիահերձում։ բնորոշԵրևում է միտրալ փականի բնորոշ հաստացում, հաստացած քորդաներջլային թելեր, և ձախ փորոքի [[հիպերտրոֆիա]]։]]

Ռևմատիկ տենդի հետևանքով առաջանում է սրտի փականների երկրորդային ախտահարում, որը բերում է միտրալ ստենոզի առաջացման<ref name=agabegi2nd-ch1>Chapter 1: Diseases of the Cardiovascular system > Section: Valvular Heart Disease in: {{cite book |author1=Elizabeth D Agabegi |author2=Agabegi, Steven S. |title=Step-Up to Medicine (Step-Up Series) |publisher=Lippincott Williams & Wilkins |location=Hagerstwon, MD |year=2008 |pages= |isbn=978-0-7817-7153-5 |oclc= |doi= |accessdate= |url-access=registration |url=https://archive.org/details/stepuptomedicine0000agab }}{{ref-en}}</ref><ref name="urlMitral Stenosis: Heart Valve Disorders: Merck Manual Home Edition">{{cite web |url=http://www.merck.com/mmhe/sec03/ch028/ch028d.html |title=Mitral Stenosis: Heart Valve Disorders: Merck Manual Home Edition |accessdate=2009-03-14 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090302135237/http://www.merck.com/mmhe/sec03/ch028/ch028d.html |archivedate=2009-03-02 }}{{ref-en}}</ref>։ Միտրալ ստենոզի առաջացման ոչ հազվադեպ պատճառներին են պատկանում փականների փեղկերի կալցիֆիկացիանկացիֆիկացումը<ref>Bertazzo, S.'' et al.'' Nano-analytical electron microscopy reveals fundamental insights into human cardiovascular tissue calcification. ''Nature Materials '''''12''', 576-583 (2013).</ref><ref>Miller, J. D. Cardiovascular calcification: Orbicular origins. ''Nature Materials'' '''12''', 476-478 (2013).{{ref-en}}</ref> և [[Սրտային անբավարարություն|քրոնիկ սրտային անբավարարությունը]]։ Միտրալ ստենոզը հանդիսանում է հղիության ժամանակ ամենահաճախ հանդիպող փականային հիվանդությունը<ref>{{cite journal |doi=10.1136/bmj.39365.655833.AE |title=Valvular heart disease |year=2007 |last1=Gelson |first1=E |last2=Gatzoulis |first2=M |last3=Johnson |first3=M |journal=BMJ |volume=335 |issue=7628 |pages=1042–5 |pmid=18007005 |pmc=2078629}}{{ref-en}}</ref>։

[[Ինֆեկցիոն էնդոկարդիտ]]ի ժամանակ առաջացած վեգետացիաները կարող են մեծացնել միտրալ ստենոզի առաջացման ռիսկը։ Այլ ավելի հազվադեպ հանդիպող պատճառները ներառում են միտրալ օղի կալցիֆիկացիանկալցիֆիկացումը, [[էնդոմիոկարդիալ ֆիբրոէլաստոզ|էնդոմիոկարդիալ ֆիբրոէլաստոզը]], [[մետաստազ]]ները, [[համակարգային կարմիր գայլախտ]]ը, ուիփլի[[Ուիփլի հիվանդություն|Ուիփլի հիվանդությունը]], [[ֆաբրիի հիվանդություն|ֆաբրիի հիվանդությունը]] և [[ռևմատոիդ արթրիտ]]ը<ref name="BonowMann2012">{{cite book|first1=Robert O.|last1= Bonow|first2=Douglas L.|last2=Mann|first3=Douglas P.|last3=Zipes|author4=Peter Libby M.D. |title=Braunwald's Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine|url=https://books.google.com/books?id=vRe6mAEACAAJ|year=2012|publisher=Elsevier Saunders|isbn=978-1-4377-0398-6}}</ref>։

[[Պատկեր:Mitral stenosis pressure tracings.png|thumb|ՍուրՄիտրալ միտրալսուր ստենոզի ժամանակ ներսրտային ճնշման չափում։ Ճնշման չափումն իրականացրել են ձախ նախասրտում և ձախ փորոքում։ Կապույտ հատվածները ցույց են տալիս դիաստոլիկ ճնշման գրադիենտը ստենոտիկ նեղացած միտրալ փականով սրտում։]]

Միտրալ օղի բացվածքըբացվածքի մակերեսը նորմայում 4-6 սմ<small>2</small> է։ Առողջ սրտում միտրալ փականները բացվում են [[փորոք|փորոքների]] [[Դիաստոլա|դիաստոլայի]] ժամանակ, որպեսզի արյունը ձախ նախասրտից լցվի ձախ փորոք։ Նորմալ միտրալ փականը չի խանգարում [[նախասիրտ|նախասրտից]] դեպի փորոք արյան նորմալ հոսքին։ Ձախ փորոքի դիաստոլայի ժամանակ ձախ նախասրտում և փորոքում ճնշումները հավասար են։ Ձախ փորոքը արյունալեցվում է փորոքների վաղ դիաստոլայի փուլում և միայն արյան մի փոքր մաս ուշ դիաստոլայի ընթացքում անցնում է դեպի փորոք։

Երբ միտրալ բացվածքը փոքր է լինում 2 սմ<small>2</small>-ուց, ապա սա խոչընդոտ է հանդիսանում, որպեսզի արյունն անցնի ձախ փորոք և առաջացնում է ճնշման մեծ տարբերություն (գրադիենտ)՝ միտրալձախ նախասրտի և ձախ փականովփորոքի անցնելուխոռոչների համար։միջև։ Ճնշման գրադիենտը կարող է անընդհատ բարձրանալ յուրաքանչյուր [[սրտային ցիկլ]]ի ժաամանակ։ Ինչքան մեծ է ճնշման գրադիենտը, այնքան ավելի շատ ժամանակ է անհրաժեշտ, որպեսզի ձախ փորոքը արյունալեցվի։ [[Հաճախասրտություն|Սրտի զարկերը հաճախանում]] են, հետևաբար փորոքների արյունալեցման համար անհրաժեշտ է ավելի շատ ժամանակ։ Սրտի զարկերի հաճախացման հետևանքով փորոքնրեիփորոքների արյունալեցումը դառնում է անբավարար, արյունը կուտակվում է նախասրտում և հանգեցնում [[թոքեր]]ում կանգային երևույթների առաջացման։

Երբ միտրալ բացվածքը փոքր է 1սմ<small>2</small>, ավելի է բարձրանում է ձախ նախասրտում ճնշումը (որպեսզի կարողանա կրիտիկ նեղացած միտրալ փականով արյուն մղի դեպի փորոք)։ Նորմալ փորոքային ճնշումը դիաստոլայի ժամանակ կազմում է 25մմ․սս․։25մմ ս․ս․։ Ձախ նախասրտում ճնշման բարձրացումը հանգեցնում է թոքային երակներում կանգի և [[թոքային հիպերտենզիա]]յի։ Օնկոտիկ և հիդրոստատիկ ճնշումների տարբերությունը բերում է հեղուկի էքստրավազացիայի (անոթներից դուրսբերման) և հեղուկի կուտակման թոքերում (քրոնիկ [[սրտային անբավարարություն]]ը բերում է [[թոքի այտուց]]ի)։

Երբ ձախ նախասրտումընախասրտում ճնշումը բարձրանում է, տեղի ունենում նախասրտի չափերի մեծացում։ Ձախ նախասրտի չափերի մեծացումը պրովոկացնում է [[Նախասրտերի ֆիբրիլյացիա|նախասրտերի շողացման]] առաջացումը և բերում է համակարգային թրոմբոէմբոլիայի առաջացման ([[թրոմբ]] ձևավորվում է նաև նախասրտում)։ Նախասրտերի շողացման ժամանակ նախասրտերի նորմալ կծկում տեղի չի ունենում։