«Արեգակնային համակարգ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ 217.113.21.195 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել Մելիքյան Համեստ մասնակցի վերջին տարբերակին։ Պիտակ՝ Հետշրջում |
Հետ է շրջվում 6734705 խմբագրումը, որի հեղինակն է՝ Lilitik22 (քննարկում) մասնակցուհին որպեսզի մասնակիցը շարունակի աշխատել վրան Պիտակ՝ Հետ շրջել |
||
Տող 160.
==== Երկրային խմբի մոլորակներ ====
[[Պատկեր:Terrestrial planet size comparisons.jpg|մինի|300пкс|Երկրային խմբի մոլորակներ: Ձախից աջ՝ [[Մերկուրի]], [[Վեներա]], [[Երկիր]] և [[Մարս]] (Չափերի [[Մասշտաբ|մասշտաբը]] պահպանված է, իսկ միջմոլորակային տարածություններինը՝ ոչ)]]
Արեգակին մոտ չորս հսկա մոլորակները, որոնք կոչվում են երկրային խմբի մոլորակներ, հիմնականում բաղկացած են ծանր տարրերից, ունեն փոքր քանակությամբ [[Արեգակնային համակարգի արբանյակներ|արբանյակներ]] (0—2), նրանց մոտ բացակայում են [[Մոլորակների օղակներ|օղակները]]: Նրանք էականորեն կազմված են այնպիսի դժվարահալ մետաղներից, ինչպիսին են սիլիկատները, որոնք ձևավորում են Երկրի [[Վերին մանթիա|Վերին մանթիան]] և [[Երկրակեղև|Երկրակեղևը]], և այնպիսի մետաղներց, ինչպիսին են [[Երկաթ|երկաթը]] և [[Նիկել|նիկելը]], որոնցից կազմված են մոլորակների [[Մոլորակների միջուկ|միջուկը]]: Այս երեք մոլորակներն՝ Վեներան, Երկիրը և Մարսը, ունեն [[Մթնոլորտ|մթնոլորտ]], բոլորն ունեն [[Հարվածային խառնարան|հարվածային խառնարան]] և ռելիեֆի այնպիսի [[Տեկտոնիկա|տեկտոնական]] դետալներ, ինչպիսիք են [[Ռիֆտ|ռիֆտային]] իջվածքները և հրաբուխները<ref>[http://www.krugosvet.ru/enc/nauka_i_tehnika/astronomiya/SOLNECHNAYA_SISTEMA.html Солнечная система]</ref><ref>[http://sunsys.narod.ru/mars.htm Марс]</ref><ref>[http://space.rin.ru/articles/html/117.html Поверхность Марса]</ref><ref>[http://space.rin.ru/articles/html/54.html Поверхность Венеры]</ref><ref>[http://galspace.spb.ru/index9.html Венера — кривое зеркало Земли]</ref><ref>Астрономия: Учеб. для 11 кл. общеобразоват. учреждений/ Е. П. Левитан. — 9-е изд. — М.: Просвещение. С. 73—75.</ref>:
===== Մերկուրի =====
Մերկուրին (Արեգակից 0,4 ա.մ. հեռավորության վրա) հանդիսանում է Արեգակին ամենամոտ և ամենափոքր զանգվածով (նրա զանգվածը կազմում է Երկրի զանգվածի 0,055 մասը) մոլորակը: Մոլորակը չունի բնական [[Արբանյակ|արբանյակներ]]: Նրա մակերևույթի բնութագրիչ տարրերից, [[Հարվածային խառնարան|հարվածային խառնարաններին]] զուգահեռ, հանդիսանում են, հարյուրավոր կիլոմետրեր ձգվող, բազմաթիվ թիակաձև սանդղավանդները: Համարվում է, որ նրանք ծագել են մոլորակի պատմության ավելի վաղ շրջանների [[Մակընթացություն և տեղատվություն|մակընթացային]] [[Դեֆորմացիա|դեֆորմացիաների]] արդյունքում, դեռևս այն ժամանակ, երբ Մերկուրիի, իր [[Առանցքի ուժեր|առանցքի]] և Արեգակի շուրջ [[Պարբերություն|պտտման պարբերությունները]], դեռ ռեզոնանս չէին առաջացրել<ref name="Schenk" />: Մերկուրին ունի ծայրահեղորեն նոսր [[Մթնոլորտ|մթնոլորտ]], որը կազմված է մոլորակի մակերևույթից, [[Արեգակնային քամի|արեգակնային քամիների]] շնորհիվ, «դուրս թռած» [[Ատոմներ|ատոմներից]]<ref name="Bill Arnett" />: Մերկուրիի համեմատաբար մեծ միջուկը և նրա բարակ կեղևը, դեռևս չեն գտել բավարար գնահատական կամ բացատրություն: Ըստ [[Հիպոթեզ|հիպոթեզի]]՝ մոլորակի, թեթև [[Տարրեր|տարրեից]] կազմված, արտաքին շերտերը, պոկվել են հսկայական բախման արդյունքում, որի հետևանքով մոլորակի չափերը փոքրացել են<ref name="Collisional stripping" />: Երիտասարդ [[Արեգակ|Արեգակի]] այլընտրանքային ճառագայթումը կարող էր խանգարել [[Նյութ|նյութի]] [[Աճանստվածք|աճանստվածքին]]<ref name="Partial volatilization" />:
===== Վեներա =====
Վեներան չափերով մոտ է [[Երկիր|Երկրին]] (նրա [[Զանգված|զանգվածը]] կազմում է Երկիրի զանգվածի 0,815 մասը) և, ինչպես և Երկիրը, [[Երկաթ|երկաթային]] միջուկի շուրջը ունի [[Սիլիկատներ|սիլիկատային]] հաստ թաղանթ (դրա պատճառով Վեներային անվանում են Երկրի «քույր» մոլորակ): Նրա ներքին երկրաբանական ակտիվության մասին ևս տվյալներ կան: Սակյան ջրի քանակությունը Վեներայի վրա էականորեն քիչ է, իսկ [[Վեներայի մթնոլորտ|մթնոլորտի]] խտությունը 90 անգամ շատ է երկրայինի համեմատ: Վեներան [[Արբանյակ|արբանյակներ]] չունի: Այն մեր համակրգության ամենատաք մոլորակն է, [[Մակերևույթ|մակերևույթի]] ջերմաստիճանը գերազանցում է 400 °C-ը: Այսաստիճան բարձր ջերմաստիճանը պայմանավորված է [[Ջերմոցային էֆեկտ|ջերմոցային էֆեկտով]], որը ծագում է [[Ածխաթթու գազ|ածխաթթու գազով]] հարուստ մթնոլորտի խտության պատճառով<ref name="Climate on Venus" />: Վեներայի երկրաբանական ժամանակակից ակտիվության պատճառը հայտնաբերված չէ, բայց, քանի որ այն [[Մագնիսական դաշտ|մագնիսական դաշտ]] չունի, որը որ կկանխարգալերեր մթնոլորտի հետագա խտացումը, դա թույլատրում է ենթադրել, որ
Явных признаков современной геологической активности на Венере не обнаружено, но, так как у неё нет магнитного поля, которое предотвратило бы истощение её плотной атмосферы, это позволяет допустить, что её атмосфера регулярно пополняется вулканическими извержениями<ref name="Paul Rincon" />.
===== Վեներա =====
Վեներան չափերով մոտ է [[Երկիր|Երկրին]] (նրա [[Զանգված|զանգվածը]] կազմում է Երկիրի զանգվածի 0,815 մասը) և, ինչպես և Երկիրը, [[Երկաթ|երկաթային]] միջուկի շուրջը ունի [[Սիլիկատներ|սիլիկատային]] հաստ թաղանթ (դրա պատճառով Վեներային անվանում են Երկրի «քույր» մոլորակ): Նրա ներքին երկրաբանական ակտիվության մասին ևս տվյալներ կան: Սակյան ջրի քանակությունը Վեներայի վրա էականորեն քիչ է, իսկ [[Վեներայի մթնոլորտ|մթնոլորտի]] խտությունը 90 անգամ շատ է երկրայինի համեմատ: Վեներան [[Արբանյակ|արբանյակներ]] չունի: Այն մեր համակրգության ամենատաք մոլորակն է, [[Մակերևույթ|մակերևույթի]] ջերմաստիճանը գերազանցում է
Венера близка по размеру к Земле (0,815 земной массы) и, как и Земля, имеет толстую силикатную оболочку вокруг железного ядра и атмосферу (из-за этого Венеру нередко называют «сестрой» Земли). Имеются также свидетельства её внутренней геологической активности. Однако количество воды на Венере гораздо меньше земного, а её атмосфера в 90 раз плотнее. У Венеры нет спутников. Это самая горячая планета нашей системы, температура её поверхности превышает 400 °C. Наиболее вероятной причиной столь высокой температуры является [[парниковый эффект]], возникающий из-за плотной атмосферы, богатой углекислым газом<ref name="Climate on Venus" />. Явных признаков современной геологической активности на Венере не обнаружено, но, так как у неё нет магнитного поля, которое предотвратило бы истощение её плотной атмосферы, это позволяет допустить, что её атмосфера регулярно пополняется вулканическими извержениями<ref name="Paul Rincon" />.
== Հեռավորություն Արեգակից ==
| |||