«Մանկաբուժություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{About|the branch of medicine|the journal|Pediatrics (journal)|the branch of dentistry|Pedodontics}}'''Մանկաբուժություն''', պեդիատրիա, բժշկական դիսցիպլին, ուսումնասիրում է [[մանկական օրգանիզմ]]ի [[անատոմիա]]ն ու [[ֆիզիոլոգիա]]ն ՝ տարիքային տարբեր շրջաններում, [[մանկական հիվանդություններ]]ը, դրանց բուժումն ու կանխարգելումը։ Երեխաների մտավոր և ֆիզիկական համաչափ զարգացումն ապահովող պայմանների ուսումնասիրությամբ զբաղվում է երեխաների և դեռահասների [[հիգիենա]]ն։ Մանկաբուժությունը, որպես ինքնուրույն գիտություն, ձևավորվել է XIX դարի 2-րդ կեսին։ Մանկաբուժության զարգացման ասպարեզում մեծ ներդրում ունեն XVIII դարի անգլիացի բժիշկներ Ու. Կադոգանը, Դ. Արմսթրոնգը, Մ. Ունդերվուդը, Է. Զենները։ Մինչև XIX դարի վերջը [[մանկաբույժների Փարիզյան դպրոց]]ն ամբողջ [[Եվրոպա]]յի համար մանկաբույժների պատրաստման կենտրոն էր։ Ռուսաստանում երեխաների առողջության պահպանման առաջին հետազոտությունները կատարել են Ս. Զիբելինը, Ն. Ամրոդիկ-Մաքսիմովիչը, Ն. Նովիկովը, Կ. Գրումը, իսկ Ս. Խոտովիցկին հրատարակել է [[մանկական հիվանդություններ]]ի վերաբերյալ առաջին ձեռնարկը՝ «Մանկաբուժություն» ([[1847]] թվական)։ [[1834]] թվականին Պետերբուրգում բացվել է առաջին մանկական հիվանդանոցը (ներկայումս՝ Ն. Ֆիլատովի անվ.)։ [[1866]] թվականին Ն. Տոլսկին [[Մոսկվա]]յի համալսարանին կից կազմակերպել է մանկական կլինիկա, որը հետագայում դարձավ մանկաբուժության կենտրոն։ Մանկաբուժությունն արմատապես վերափոխվել է [[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն]]ից հետո։ Այն աստիճանաբար բաժանվել է ավելի նեղ մասնագիտությունների, ստեղծվել է բուժական և կանխարգելիչ մանկական հիմնարկների լայն ցանց։ Կազմակերպվել են գիտահետազոտական ինստիտուտներ և մանկաբույժներ պատրաստող հատուկ ֆակուլտետներ, ստեղծվել են մայրության և մանկության պահպանության, ինչպես նաև երեխաների և դեռահասների առողջության պահպանման համակարգեր, որոնք ապահովել են մանկական մահացության խիստ նվազումը։ Մանկաբուժության պրոբլեմների գիտական մշակմամբ զբաղվում էին ԽՍՀՄ բժշկական գիտությունների ակադեմիայի մանկաբուժության ինստիտուտը, հանրապետական 14 ԳՀԻ, ինչպես նաև բժշկական ինստիտուտների և համալսարանների մանկաբուժության մոտ 300 ամբիոններ։ Առաջինը ԽՍՀՄ-ում է ստեղծվել պաղի նախածնընդյան պահպանման համակարգը։▼
▲'''Մանկաբուժություն''', պեդիատրիա, բժշկական դիսցիպլին, ուսումնասիրում է [[մանկական օրգանիզմ]]ի [[անատոմիա]]ն ու [[ֆիզիոլոգիա]]ն ՝ տարիքային տարբեր շրջաններում, [[մանկական հիվանդություններ]]ը, դրանց բուժումն ու կանխարգելումը։ Երեխաների մտավոր և ֆիզիկական համաչափ զարգացումն ապահովող պայմանների ուսումնասիրությամբ զբաղվում է երեխաների և դեռահասների [[հիգիենա]]ն։ Մանկաբուժությունը, որպես ինքնուրույն գիտություն, ձևավորվել է XIX դարի 2-րդ կեսին։ Մանկաբուժության զարգացման ասպարեզում մեծ ներդրում ունեն XVIII դարի անգլիացի բժիշկներ Ու. Կադոգանը, Դ. Արմսթրոնգը, Մ. Ունդերվուդը, Է. Զենները։ Մինչև XIX դարի վերջը [[մանկաբույժների Փարիզյան դպրոց]]ն ամբողջ [[Եվրոպա]]յի համար մանկաբույժների պատրաստման կենտրոն էր։ Ռուսաստանում երեխաների առողջության պահպանման առաջին հետազոտությունները կատարել են Ս. Զիբելինը, Ն. Ամրոդիկ-Մաքսիմովիչը, Ն. Նովիկովը, Կ. Գրումը, իսկ Ս. Խոտովիցկին հրատարակել է [[մանկական հիվանդություններ]]ի վերաբերյալ առաջին ձեռնարկը՝ «Մանկաբուժություն» ([[1847]] թվական)։ [[1834]] թվականին Պետերբուրգում բացվել է առաջին մանկական հիվանդանոցը (ներկայումս՝ Ն. Ֆիլատովի անվ.)։ [[1866]] թվականին Ն. Տոլսկին [[Մոսկվա]]յի համալսարանին կից կազմակերպել է մանկական կլինիկա, որը հետագայում դարձավ մանկաբուժության կենտրոն։ Մանկաբուժությունն արմատապես վերափոխվել է [[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն]]ից հետո։ Այն աստիճանաբար բաժանվել է ավելի նեղ մասնագիտությունների, ստեղծվել է բուժական և կանխարգելիչ մանկական հիմնարկների լայն ցանց։ Կազմակերպվել են գիտահետազոտական ինստիտուտներ և մանկաբույժներ պատրաստող հատուկ ֆակուլտետներ, ստեղծվել են մայրության և մանկության պահպանության, ինչպես նաև երեխաների և դեռահասների առողջության պահպանման համակարգեր, որոնք ապահովել են մանկական մահացության խիստ նվազումը։ Մանկաբուժության պրոբլեմների գիտական մշակմամբ զբաղվում էին ԽՍՀՄ բժշկական գիտությունների ակադեմիայի մանկաբուժության ինստիտուտը, հանրապետական 14 ԳՀԻ, ինչպես նաև բժշկական ինստիտուտների և համալսարանների մանկաբուժության մոտ 300 ամբիոններ։ Առաջինը ԽՍՀՄ-ում է ստեղծվել պաղի նախածնընդյան պահպանման համակարգը։
Մանկաբուժության ժամանակակից պրոբլեմներն են ՝ աճող օրգանիզմի ռեակտիվության ուսումնասիրությունը բնականոն ն ախտաբանական վիճակներում, երեխաների ռեակցիան իմունային պատրաստուկների նկատմամբ, քրոնիկական հիվանդությունների ծագման և զարգացման պայմանների, մոր և պտղի օրգանիզմների փոխհարաբերության մեխանիզմների ու խանգարման հետևանքների բացահայտումը, երեխաների մասնագիտական օգնության առավել արդյունավետ ձևերի մշակումը։ Մանկաբուժության պրոբլեմները լուսաբանվում են «Պեդիատրիա» («Педиатрия», [[1934]] թվականից), «Պեդիատրիա, ակուշերստվո ի գինեկոլոգիա» ([[1938]]-40 թվականներ, [[1945]] թվականից՝ «Օխորոնա մատերինստվա ի դիտինստվա»), «Վոպրոսի օխրանի մատերինստվա ի դետստվա» («Вопросы охраны материнства и детства», [[1956]] թվականից) ամսագրերում։ Հայաստանում մանկաբուժությունը զարգացել է խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո։
|