«ՀԽՍՀ ինդուստրացման քաղաքականություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Սոցիալիզմ]] կառուցելու համար անհրաժեշտ էր իմդուստրացնելինդուստրացնել երկիրը, [[Գյուղատնտեսության կոլեկտիվացումը ԽՍՀՄ-ում|կոլեկտիվացնել գյուղատնտեսությունը]] և կենսագործել կուլտուրական շինարարություն։ Ելնելով այայս նպատակադրումներից՝ [[Հայաստանի կոմունիստական կուսակցություն (ՀԽՍՀ)|Կոմունիստական կուսակցության]] [[1925]] թվականի՝ 14-րդ համագումարըառաջհամագումարը առաջ քաշեց երկիրն ինդուստրացնելու ծրագիրը, որի կենսագործումը հնարավորություն պետք է տար դուրս գալու դարավոր հետամնացությունից և ստեղծելու սոցիալիզմի նյութատեխնիկական բազա։ Նախատեսվում էր կառուցել գործարաններ ու ֆաբրիկաներ, ծավալել խճուղային և երկաթուղային շինարարություն, վերազինել բանակը։

Նրա առանձնահատկությունն այն էր, որ անհրաժեշտ էր սկսել ծանր [[Արդյունաբերությունը Խորհրդային Հայաստանում|արդյունաբերության]] զարգացումից, որը խոշոր կապիտալ ներդրումներ էր ենթադրում։ Սակայն այս ամենը իրականացնելու համար չկային անհրաժեշտ կադրեր, փորձառու բարձրորակ մասնագետներ, ինչի ծանր պայմաններում սկսվեց ԽՍՀՄ ինդուստրացումը։

{{main|ԽՍՀՄ տնտեսության զարգացման հնգամյա պլաններ}}
Արդյունաբերական ձեռնարկությունների կառուցումը պլանավորելու և դրանց ֆինանսական ու նյութական մատակարարումն ապահովելու նպատակով մշակվեց տնտեսության զարգացման [[ԽՍՀՄ տնտեսության զարգացման հնգամյա պլաններ|հնգամյա պլան]], որով ավելի ամրապնդվեց ղեկավարման վարչահրամայական համակարգը։

Ինդուստրացման քաղաքականությունը հաջող իրականացնելու նպատակով ծանր հարկեր դրվեցին բնակչության և, առաջին հերթին,հերթին՝ գյուղացիության վրա։

* [[ԽՍՀՄ |ԽՍՀՄ]] հանրապետություններում կառուցել խոշար արդյունաբերական բազաներ, որը տնտեսականից բացի կունենար նաև կարևոր սոցիալական նշանակություն։

* Նախադրյալներ ստեղծել Հայաստանի[[Խորհրդային Հայաստան|Հայաստան]]ի բնակչության սոցիալական կառուցվածքի փոփոխության, բանվոր դասակարգի առաջնակարգ դերի բարձրացման համար։

[[1920]]-ական թվականներին Հայաստանում վերականգնվեցին և վերակառուցվեցին մի շարք արդյունաբերական ձեռնարկություններ։[[ձեռնարկություն]]ներ։

Վերականգնվեց պղնձաարդյունաբերությունը։ Ալավերդիում[[Ալավերդի]]ում կառուցվեց պղնձաձուլական նոր գործարան, Կապանում՝[[Կապան]]ում՝ [[Կապանի պղնձի հանքավայր|հանքահարստացուցիչ ֆաբրիկա։ֆաբրիկա]]։ Երևանի[[Երևան]]ի՝ կարբիտի, Ալավերդու ծծմբաթթվի ևպղնձաջասպիև [[պղնձարջասպ]]ի, Վանաձորի[[Վանաձոր]]ի կալցիումի գործարանների կառուցումով ստեղծվեց արագ զարգացող [[ՀՀ քիմիական և քիմիադեղագործական արդյունաբերություն|քիմիական արդյունաբերություն։արդյունաբերություն]]։

Սկիզբ դրվեց [[Շինանյութերի արդյունաբերություն|շինանյութերի արդյունաբերությանը։արդյունաբերությանը]]։ Հայտնաբերվեցին և սեղմ ժամկետում շահագործման հանձնվեցին տուֆի[[տուֆ]]ի, մարմարի[[մարմար]]ի, պեմզայի[[պեմզա]]յի հանքավայրեր։ Շինանյութերը սկսեցին արտահանվել [[ԽՍՀՄ ]] մյուս հանրապետություններ։ Արարատում[[Արարատ]]ում կառուցվեց ցեմենտի[[ցեմենտ]]ի գործարան, Լենինականում (այժմ՝ [[Գյումրի |Գյումրի]]) ընդլայնվեց [[Լենինականի տեքստիլ կոմբինատ|տեքստիլ]] արդյունաբերությունը։ 1920-1930-ական թվականներին Հայաստանում կառուցվեց մոտ 50 արդյունաբերկան ձեռնարկություն, որի շնորհիվ հանրապետության արդյունաբերության համախառն արտադրանքի ծավալը զգալիորեն գերազանցեց գյուղատնտեսական արտադրանքին։ Առաջացավ բանվորական ավաններ, վերացավ գործազրկությունը։

Երկրի ինդուսրացման ծրագրում մեծ նշանակություն ուներ էլեկտրաֆիկացումը։ [[1926]] թվականին շահագործման հանձնվեց [[Երևանի հիդրոէլեկտրակայանըհիդրոէլեկտրակայան]]ը<ref>{{Cite web|url=https://www.wikiwand.com/hy/%D5%80%D5%AB%D5%A4%D6%80%D5%B8%D5%A7%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6|title=Հիդրոէլեկտրակայան|website=https://www.wikiwand.com/|language=hy}}</ref>։ [[1927]] թվականին հիմնադրվեց Ձորագէսի հիդրոկայանը։ Ծավալվեց [[Սևան-Հրազդան կասկադիկասկադ]]ի առաջին հերթի՝ [[Քանաքեռի հիդրոէլեկտրակայան|Քանաքեռ հէկ]]-ի շինարարությունը։ Տեղական նշանակություն ունեցող հիդրոէլեկտրակայաններ կառուցվեցին Վանաձորում[[Վանաձոր]]ում, Կամոյում[[Կամո (Շիրակի մարզ)|Կամո]]յում, Իջևանում[[Իջևան]]ում, Մեղրիում[[Մեղրի]]ում և այլ վայրերում։ [[1932]] թվականին նախապատերազմյան շրջանի համեմատությամբ, էլեկտրաէներգիայի արտադրանքն ավելացավ 10 անգամ, որը մեծապես նպաստեց արդյունաբերության զարգացմանը։

Սակայն ինդուսրացմանինդուստրացման քաղաքականության կենսագործման ժամանակ եղան նաև բացթողումներ։ Ուշադրություն չէր դարձվում տեղական հումքի վերամշակմանը, անհամամասնություններ կային բանվորական կադրերի և բարձրորակ մասնագետների պատրասման բնագավառում։ Չնայած սրան, նախապատերազմյան տարիներին ինչպես ամբողձամբողջ ԽՍՀՄ-ում, այնպես էլ Հայաստանում արդյունաբերությունը սկսեց առաջատար դեր խաղալ տնտեսության մեջ, որի շնորհիվ էլ աճեց բանվոր դասակարգի և ինժեներատեխնիկական անձնակազմի թվաքանակը, բարձրացավ որակյալ մասնագետների տեսակարար կշիռն արդյունաբերացման տարբեր ճյուղերում։

Այս աշխատանքները գլխավորում էին Հայաստանի կոմունիստական կազմակերպությունները։ Հանրապետության Կոմկուսի առաջին քարտուղարը [[1930]] թվականի մայիսից [[Աղասի ԽանջյաննԽանջյան]]ն էր։

[[1932]] թվականին լուծարվեց Ժողտնտխորհը, որի դերը մեծ էր հանրապետության արդյունաբերության զարգացման գործում։