«ՀԽՍՀ գյուղատնտեսություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 13.
Հետպատերազմյան տարիներին Հայաստանի գյուղատնտեսությանը մեծ վնաս հասցրեց հանրապետությունը սեփական հացով ապահովելու մասին ԽՍՀՄ կառավարության որոշումը։ Առանց հաշվի առնելու հանրապետության հողատարածքային պայմանները՝ նախատեսվում էր արոտավայրերի, խոտհաքների և այգեգործության կրճատման հաշվին 1951-53 թվականներին հացահատիկի ցանքատարածություններն ավելացնել 180 հազար հեկտարով, իսկ բերքատվությունը 6 [[ցենտ]]ների դիմաց 1950 թվականին հասցնել 25 ցենտներ, և դրանով իսկ ապահովել հանրապետության անհրաժեշտ հացահատիկի պահանջները։ Այդ որոշման կենսագործման հետևանքով 1950-ական թվականներին գյուղատնտեսական շրջանառությունից դուրս գրվեցին մոտ 100 հազար հեկտար մեծ թեքություն ունեցող արոտավայրերի և խոտհարքների քայքայված հողատարածությունները։
Գյուղատնտեսության տևական հետ մնալու պատճառներն առաջին անգամ հիմնավորապես քննարկվեցին [[ԽՄԿԿ Կենտրոնական կոմիտե|ԽՄԿԿ Կենտկոմ]]ի [[1953]] թվականի սեպտեմբերյան ժողովին, որտեղ որոշվեց մի քանի անգամ բարձրացնել գյուտնտեսական մթերքների մթերման գները, կրճատել օժանդակ և հանրային տնտեսություններից գանձվող հարկերը, ավելացնել կապիտալ ներդրումները և այլն։
Այդ ամենի հետևանքով 1950-ական թվականներին որոշ չափով ավելացավ գյուղատնտեսական մթերքների արտդրությունը, բարելավվեց գյուղացիության վիճակը։ Հայաստանի կոլտնտեսությունների դրամական եկամուտները 1953 թվականի 5,5 միլիոնից՝ 1962 թվականին հասավ 116,5 միլիոն
Փոխվեց գյուղատնտեսության տեխնիկական սպասարկման համակարգը։ [[1958]] թվականին վերացվեցին հանրապետությունում եղած 28 պետական մեքենատրակտորային կայանները (ՄՏԿ), որոնք սպասարկում էին [[կոլտնտեսություն]]ներին։ ՄՏԿ-ներում կենտրոնացված գյուղատնտեսական մեքենաներն ու ամբողջ տեխնիկան վաճառվեց կոլտնտեսություններին։
Հանրապետության գյուղատնտեսության առավել հետ մնացող ճյուղերը [[անասնապահություն]]ն ու այգեգործությունն էին։
Գյուղատնտեսության մեջ անբավարար էրն ներդրվում գիտության և առաջավոր փորձի նվաճումները, դանդաղ էր կատարելագործվում արտադրությունը։ [[Սևանի ավազան]]ում և [[Զանգեզուր]]ում ընդլայնվում է [[ծխախոտ]]ի, [[Արթիկ]]ի, [[Ախուրյան]]ի, [[Սպիտակ]]ի շրջաններում՝ [[շաքար]]ի արտադրությունը։ 1960-ական թվականների կեսերից ԽՍՀՄ գյուղատնտեսությունը նորից հայտնվեց ճգնաժամային վիճակում։ Պետությունը հարկադրված՝ գյուղատնտեսական մթերքներ սկսեց գնել արտասահմանից։
1970-ական թվականներին երկրում ստեղծվեցին [[ագրոարդյունաբերական համալիր]]ներ, որտեղ մեկ միասնական համակարգի մեջ ընդգրկվեցին գյուղատնտեսական մթերքների արտադրության, վերամշակման և իրացման ձեռնարկությունները։ Հայաստանում արդյունավետ էին [[Թռչնաբուծություն|թռչնաբուծական համալիր]]ները․ զգալիորեն ավելացավ [[Հավի միս|հավի մսի]] և [[Ձու (սննդամթերք)|ձվի]] արտադրությունը՝ բավարարելով հանրապետության պահանջները։
Չնայած կառուցվում էին նոր ջրանցքներ, ընդլայնվում ոռոգելի հողատարածքներ՝ գյուղատնտեսության վիճակը արդյունապես չէր բարելավվում։ Գյուղացիները արտագաղթում էին, գնալով քաղաքներ կամ Խորհրդային Միության ուրիշ հանրապետություններ։ 1970-ական թվականներին Հայաստանի տասնյակ գյուղեր, հատկապես լեռնային շրջաններում դատարկվել էին։
| |||