«Վանդոմ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ մանր-մունր ուղղումներ, փոխարինվեց: →
Տող 1.
 
{{Տեղեկաքարտ Ֆրանսիայի շրջան}}
'''Վանդոմ''' ({{IPAc-en|v|ɑ̃|ˈ|d|oʊ|m}}, {{IPA-fr|vɑ̃dom|lang|Fr-Paris--Vendôme.ogg}}), [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայի]]յի [[Լուար և Շեր]] գավառների ենթապրեֆեկտուրա: Այն նաև գավառի երրորդ ամենամեծ [[Համայնք (Ֆրանսիա)|համայնքն]] է 16,716 բնակիչներով (2015):
Այն Լուար գետի ափին գտնվող գլխավոր քաղաքներից մեկն է: Գետը Վանդոմը բաժանվում է բազմաթիվ թաղամասերի: Քաղաքն ունի հարուստ [[Միջնադար|միջնադարյանմիջնադար]]յան պատմություն և բազմաթիվ պատմական հուշարձաններ:
 
== Պատմություն ==
Տող 9 ⟶ 8՝
[[File:VendomeCastleRuins.jpg| thumb|left | Վանդոմում գտնվող ամրոցի ավերակները]]
 
Վանդոմը ({{lang-lat|Vindocinum}}), ըստ երևույթին, եղել է [[Գալլիա|գալիական]] ամրոց, որը հետագայում փոխարինվել է ֆեոդալական ամրոցով, որի շուրջ էլ առաջացել է ժամանակակից քաղաքը: Քրիստոնեությունը ներմուծվել է սուրբ [[Բյենորե|Բյենորեի]]ի կողմից 5-րդ դարում, և մոտավորապես 1030 թվականին հիմնադրվել է Երրորդության աբբայությունը (որտեղ պահպանվում է [[Հիսուս|Հիսուսի]]ի կողմից Լազարոսի գերեզմանի վրա թափված արցունքներից մեկը): Երբ սկսել են իշխել Կապետ դինաստիայի թագավորները, Վանդոմը դարձել է Բուչարդին պատկանող գլխավոր քաղաքը, որը մահացել էր Սեն-Մոր-դե-Ֆոսե վանքում 1007 թվականին<ref name="EB1911">{{EB1911|inline=y|wstitle=Vendôme|volume=27|page=982}}</ref>:
 
Ամուսնության բերումով իշխանությունն անցել է Նեվերսի, Պրուլիի և Մոնտուարի տոհմերին: ՎանդոմԻ և Քասթրեի կոմս Բուչարդ VI-ը որպես ժառանգորդ թողել է իր քրոջը՝ Քեթրինին, որը Մարշի կոմս Ջոն [[Բուրբոններ|Բուրբոնի]] կինն էր: Վանդոմի կոմսությունը բարձրացվել է դքսության աստիճանի Չառլզ դե Բուրբոնի համար, որի որդի Անտուան դե Բոուրդոնը՝ Նավարայի թագավորը, [[Հենրի IV (Ֆրանսիա)|Հենրի IV-ի]] հայրն էր, որը Վանդոմի դքսությունը 1598 թվականին տվել է իր ապօրինի որդուն՝ Սեզար դե Վանդոմին: Վանդոմի դուքս Սեզարը մասնակցել է Ֆրանսիայում Կարդինալ [[Ռիշելյե|Ռիշելյեի]]ի և [[Ջուլիո Մազարինի|Ջուլիո Մազարինիի]]ի իշխանության օրոք տեղի ունեցած անկարգություններին: Նա Լյուդովիկ դե Վանդոմի հայրն էր, որն ամուսնացել էր Մազարինիի զարմուհու հետ: [[Լուի Արև արքա|Լուի Արև արքան]]ն այս տոհմի վերջին տղամարդ ժառանգն էր<ref name="EB1911"/>: Բրիտանիայի արքա Նոմինոեն մահացել է Վանդոմում 851 թվականին՝ Մեն և Անժու գավառները նվաճելուց հետո:
 
Ժան-Բատիստ Դոնասյեն դե Ռոշամբոն, որը [[Անկախության պատերազմ Հյուսիսային Ամերիկայում|Հյուսիսային Ամերիկայում անկախության պատերազմում]] առաջնորդում էր ֆրանսիական 6000-անոց զորաջոկատը, ծնվել է Վանդոմում:
 
Փարիզի [[Վանդոմի հրապարակ|Վանդոմի հրապարակում]]ում է գտնվում Վանդոմ հյուրանոցը, որը Սեզար դե Վանդոմին և վերջինիս սիրուհի Գաբրիել դ՛Էստրեին պատկանող առանձնատուն է եղել։
 
== Աշխարհագրություն ==
Վանդոմը գտնվում է [[Բլոիս]] քաղաքից 22 մղոն (35 կիլոմետր) դեպի հյուսիս-արևմուտք և Փարիզից գնացքով 40 րոպե ճանապարհորդելու հեռավորության վրա։ Քաղաքը գտնվում է Լուար գետի ափին, որն այստեղ բաժանվում է քաղաքը հատող բազմաթիվ վտակների:
 
== Կառավարում ==
Վանդոմը [[Լուար և Շեր]] [[Դեպարտամենտ (տարածքային միավոր)|դեպարտամենտի]] Վանդոմ գավառի մայրաքաղաքն է։ Ունի առաջին ատյանի դատարան{{Citation needed|date=July 2018}}։
 
==Population==
Տող 56 ⟶ 55՝
 
Այլ հուշարձաններից են՝ հին դարպասը, Պորտ Սեն Ժորժը, որը բաղկացած է երկու մեծ սրածայր աշտարակներից, Սեն-Ժակի հնագույն հիվանդանոցը, որը հետագայում դարձել է քոլեջ, այնուհետև տղաների լիցեյ, իսկ այժմ զբաղեցնում են քաղաքի կառավարման գրասենյակները։ Պահպանվել է գեղեցիկ գոթական մատուռը: Շրջակայքում գտնվող պարտեզի ''l'Orangerie'' կոչվող մի հինավուրց շենքում տեղակայված է զբոսաշրջության գրասենյակը։ Քաղաքն ունի հայտնի հնագիտական և գիտական կազմակերպություն և ավելի քան երեք հարյուր ձեռագրով գրադարան ու թանգարան, հիմնականում հնագիտական, որի դիմաց կանգնած է բանաստեղծ [[Պիեռ Ռոնսար|Պիեռ դե Ռոնսարի]] արձանը: Այստեեղ է գտնվում նաև Վանդոմում 1725 թվականին ծնված մարշալ Ռոշամբոյի արձանը։ Պահպանվել են նաև 15-րդ և 16-րդ դարերի որոշ հետաքրքիր կառույցներ։
 
<br />
 
==Տես նաև==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Վանդոմ» էջից